ဗုဒၶဘာသာတအ္ ဟြံပေတွ္ ညးနိမိတ္ဗဒွ္။ ပုိယ္မႝိဟ္တအ္ ဂြံကတုဪဒွ္ကႜဳင္ဂွ္ ဟုိတ္နဴကမ္ ေကုာံ အ၀ိဇၨာ၊ တဏွာ ေရာင္။ မႝိဟ္တအ္ ဂြံကတုဪဒွ္ကႜဳင္ဂွ္ (God) ဂတ္ လုဪမြဲေလ၀္ ကတုဪဗဒွ္လ၀္ဟြံေသင္။ မြဲတၝဲဂွ္ ညးဘာသာ သအာင္မြဲ ကႜဳင္တုဲသၞာန္အဲ ``ဿဘာသာနာဲတအ္ ပေတွ္မံင္ (God)ဂတ္ ကုီဟာ?´´၊ ပေတွ္/ဟြံပေတွ္ဂွ္ အဲဟြံဟုီဏီ၊ အေဃာဂွ္ ဿတဲညးေတံ ရပ္လ၀္ကမ္မရာ မြဲမတုဲ အဲသၞာန္ညးေတံ ``ကမ္မရာ စက္တက္ဗုီ ဿတဲနာဲဂွ္ နဴဍဳင္လုဪေရာ...? ညးေတံကေလင္သွ္ ``နဴဍဳင္ဂ်ပါန္´´။ ``ဟုီဟဂွ္ေတွ္ ကမ္ပဏှ ဿဍဳင္ဂ်ပါန္ဂွ္ 'ဂတ္' ဖအုိတ္ဟာ?´´။ တုဲေတွ္ အဲထပ္သၞာန္ညးေတံ... ``နာဲဟုီတအ္ပေတွ္မံင္ ဂတ္ နိမိတ္ဗဒွ္လ၀္ အလုံအုိတ္သုီတုဲ ဂတ္ ဂွ္ ညးလုဪမြဲ နိမိတ္ဗဒွ္လ၀္ကုဪေရာ?´´ ညးေတံသၝိတ္ၿဇမံင္ ပႜန္တုဲ မုေလ၀္ အဲဟြံဆက္သၞာန္ဟဂွ္ရ။ ဆဂးညးေတံသၞာန္အဲ ပေရာစပ္ကုဪ ဗုဒၶဘာသာ ဗြဲမဂႜဳိင္။ ဗြဲေတၞင္ေတွ္
ပေရာကမ္၊ ပေရာသံသာ ေကုာံ ပေရာခ်ဳိတ္တုဲ ဗုီဂုိင္ေကတ္ ပဋိသႏၶိဘ၀တၞိ။ အဲသွ္ကုဪညးေတံ မြဲတုဲမြဲရ။ ဗြဲဘာသႏၱရ ေအန္ဂလိက္ဂွ္ အဲေလ၀္ဟြံစိေစာန္ ေကြံေကြံတုဲ ႓ိုတ္သၞဟ္အေစာံမာန္ သွ္ဏာကုဪရ။ အုိတ္ေကႝာတ္.... ညးေတံဒုင္တဲ ဒဒွ္ရလညာတ္ ဗုဒၶဘာသာ ``ႚဟိပႆိေကာ´´ ေကုာံ ``၀ိဘဇၨ၀ါဒ= ဘာသာဒုင္ပၚပဲါ´´။ (ပေရာ ``ႚဟိပႆိေကာ ေကုာံ ၀ိဘဇၨ၀ါဒ´´ ၀ြံ ဗြဲႀကၜမွ ထပ္ေသာင္ကုဪပႜန္ေရာင္။)
အေရ၀္အဲစုိပ္အာ အလုဪေရာ.... အ၀္တၝဲဏံ ေသာင္ကုဪပေရာ ``နာဲထ၀္´´ ပတုိန္ထ႟းလ၀္ ``ဗုဒၶဘာသာ ဟၞဲကုဪညးနိမိတ္ဗဒွ္မၢး အရာအုိတ္သုီ ဗုီလုဪဂြံကတုဪဒွ္ကႜဳင္ဂွ္ေရာ?´´ ဍန္ဍန္ေဂႜံေဂံႜေတွ္ အတုိင္အဲဟုီလ၀္ နဴကႜင္ဏံရ။ ဟုိတ္နဴကမ္ ေကုာံ အ၀ိဇၨာ၊ တဏွာေရာင္။ (စပ္ကုဪပေရာ ``ကမ္´´ ၀ြံ စုိပ္ဒႝာဲက႑ပေရင္ ``ကမ္´´ ေတံမွ ကေလင္ေသာင္ကုဪ ဗြဲႀတးေရာင္)။ တုဲပႜန္.. ဟုိတ္နဴ ``ဓ၀္နိယာမ (၅) ျပကာ´´ မတြံဂး...
(၁)ဥတုနိယာမ= မပတံ သဘာ၀ရာသှဥတု၊ က်ာ၊ ၿဗဲ၊ ႓ုိဟ္၊ လတုိပ္၊ ကတၜ၊ ၿပံင္လွာဲ ဂြံကတုဪဒွ္ကႜဳင္။ ဟုိတ္နဴ သဘာ၀ဥတုတုဲ မပတံ ဇ၀္၊ ပကၜ၊ သတ္ဆုတအ္ စုိပ္အခိင္ေဍံမၢး နကုဪသဘာ၀ဓ၀္ နိယာမ အလုဪလုဪ ကတုဪဒွ္ကႜဳင္။ ဟုိတ္နဴ သဘာ၀ဥတုတုဲ စုိပ္အခိင္မၢး မပတံ က၀္တူ၊ က၀္လုီ၊ က၀္တန္ ကတုဪဒွ္ကႜဳင္ေရာင္။
(၂)ဗှဇနိယာမ= မပတံ မေႀသာံ ျဂာတ္တုဲ နကုဪမတုပ္သၞဟ္ကုဪ ဗှဇ တႝံေႀသာံကႜဳတ္တုိန္။ တႝံဆု၊ တႝံဒုန္၊ တအ္ေလ၀္ ဗြဲတုပ္သၞဟ္ကုဪ ဗှဇ ကတုဪဒွ္ကႜဳင္ေရာင္၊ ဣ၀ြံ သၸဟုိတ္ကုဪ ဗှဇနိယာမတုဲ ကတုဪဒွ္ကႜဳင္ေရာင္။
(၃)ကမၼနိယာမ= မပတံ ပေရင္ကမ္ (ကေမႜာန္) ခုိဟ္/ပေရံ။ နကုဪကမ္ခုိဟ္ ယ၀္ဂုိင္ေကတ္ ပဋိသႏၶိမၢး ကလိဂြံဒုင္စသုိင္ မပတံ တသုိက္မႝိဟ္၊ တသိုက္သြ၀္။ နကုဪကမ္ပေရံပေရံ ယ၀္ဂုိင္ေကတ္ပဋိသႏၶိမၢး ဒးအာစုိပ္ ဿဘုံအပါယ္ပန္ မတြံဂး ၿပဳိတ္၊ နရက္၊ တိရစၧာန္၊ အသူရိကာယ္။ တဲုပႜန္ နကုဪကမ္ဂွ္ သတ္လၝဳဪဟၞဲကုဪဇုိင္တဲ၊ သတ္လၝဳဪ မႝဳံကုဪဇုိင္႓ါ၊ လၝဳဪသတ္ဇုိင္ပန္၊ သတ္လၝဳဪမႝဳံတၜ ကုဪကေသာ္၊ သတ္လၝဳဪ မႝဳံတၜကုဪဇုိင္ဗြဲမဂႜဳိင္၊ သတ္လၝဳဪမႝဳံကုဪဂ်ိ၊ သတ္လၝဳဪမႝဳံကုဪျဂင္၊ သတ္လၝဳဪမႝဳံကုဪဗတ၊ သတ္လၝဳဪမပတံ စၞလှလိင္ ပၞတ္ဇကုတၞး မပတံသာ္၀ြံ တႝဟ္တႝဟ္ကတုဪဒွ္ကႜဳင္အုိတ္၊
တင္စၞတ္။ ။ ဿကမၼနိယာမ၀ြံ လၝဳဪပၚတိတ္ဒွ္အာ ေယာနိနိယာမ တႝဟ္ျခာမြဲပႜန္ရ။ ဆဂးဿဒႝာဲဏံ၀ြံ ေယာနိနိယာမဂွ္ ပံင္စုတ္လ၀္ ဿကမၼနိယာမေရာင္ သမၱီ။
(၄)ဓမၼနိယာမ= အခိင္ကာလ မပတံ ေဗာဓိသတ္သႜးပဋိသႏၶိ သဘာ၀ သာဓုကာ ကတုဪဒွ္ကႜဳင္ မပတံတိခ်ှ၊ လ်းတၞးျပာကတ္ကႜဳင္၊ မပတံနိမိတ္ (၃၂) ကတုဪဒွ္ကႜဳင္။ ဟုိတ္နဴအ၀ိဇၨာတုဲ မပတံ သခၤါရကတုဪဒွ္ကႜဳင္။ ပူဂုဪကလိဂြံမဂ္ဖုဪတအ္ဂွ္ ပြမသၸေဇႝာ၀္မတ္ ကုဪ နိဗၺာန္။ သဘာ၀ပူဂုဪအရှ ညးမဟၞဲကုဪ ကႜဳိက္ေလၝင္ကိေလသ ဟၞဲကုဪအ၀ိဇၨာ၊ တဏွာတအ္ဂွ္ ဍာ္ေကုာံအရက္ ဖက္ႏွၜတုဲ ႓ုိန္ဖ်ဳင္ကုီေလ၀္ ဍာ္ေဟင္လုပ္တုဲ ထႝဟ္အရက္တအ္ဂွ္ လုပ္ကႜဳင္ဟြံမာန္ မပတံသာ္၀ြံ သဘာ၀ဓမၼနိယာမ ကတုဪဒွ္ ဗြဲသဘၜေဍံေရာင္။
(၅)စိတၱနိယာမ= နကုဪအာ႐ုီစုိတ္မြဲမြဲ ကတုဪဒွ္ကႜဳင္မၢး နကုဪသဘာ၀ေဍံကုဪေဍံ ၀ှထိစုိတ္ကတုဪဒွ္ကႜဳင္။
ဣ၀ြံ ဓ၀္နိယာမ မသုန္ျပကာ ဗုဒၶဘာသာတအ္ ဒုင္ဂုိင္ေကတ္လ၀္ေရာင္။ ဟုိတ္ဂွ္ရ ဿဗုဒၶဘာသာ ညးမနိမိတ္ဗဒွ္ မတြံဂး (God ဂတ္) ဂွ္ ဟၞဲ။
Friday, November 30, 2007
ပြမဟၞဲကုဪညးနိမိတ္ဗဒွ္ (No Creator God)
လကၡဏပိ
ဿဗုဒၶဘာသာ၀ံြ ဒုင္ဂုိင္ေကတ္လ၀္ အရာရာ မႝဳံတၜကုဪသဘၜ လကၡဏပိ မတြံဂး...
(၁)အနိစၥ
(၂)ဒုကၡ
(၃)အနတၱ
အနိစၥမၢးဂွ္ `ဟြံဗုိန္´ ေရာင္ မဂြံအဓိပၸါယ္ရ။
`ဟြံဗုိန္´ ဟုီဗြဲသာမညမၢး အရာပုိယ္တီေလာဲေတွ္ မပတံအရာ၀တၳဳမြဲမြဲ ဒွ္တုဲ ဒးလုီ၊ မေလပ္ဆုဲၿပံင္၊ ဟြံဗုိန္။ ပိုယ္မႝိဟ္ မႏြံတၜကုဪ ခႏၶမသုန္တအ္ေလ၀္ ဟြံဗုိန္၊ မေလပ္ၿပံင္လွာဲတၜမံင္ရ။ ပိုယ္ညာတ္ေကတ္ ဗြဲမၝးမၢး ခႏၶကာယ ႐ုပ္သာ္ပုိယ္၊ စုိတ္ပုိယ္ ဗုီေဍံဟြံဗုိန္ ဗုီေဍံၿပံင္လွာဲမံင္ဂွ္ အနိစၥ ဖအုိတ္ရ။ ဗြဲပရမတ္ေဇတ္ေဇတ္ ဂြံတီေကတ္မာန္မၢး ညးမေဇႝာ္ပၞ၀္ဓ၀္ ၀ိပႆနာ ညာဏ္တီ႐ုပ္နာမ္ မံက္ဂတ၀္ကႜဳင္ ဿသႏၳာန္ပူဂုဪဂွ္မၢး ဒဒွ္ရခႏၶကာယပုိယ္ ဟြံဗုိန္၊ မေလပ္ၿပံင္လွာဲ၊ ဒွ္လုီမံင္ဍာံဍာံေဏာင္ဂွ္ တီေကတ္မာန္ရ။
ဒုကၡမၢးဂွ္ `ဒဒုိက္´။ ဒဒုိက္ဟုီမၢးဂွ္ (ဿဒုကၡသစၥ၊ သမုဒယသစၥေတံေလ၀္ ထမံက္ထ႟းလ၀္ ဗြဲမဗဗြဲတုဲရ) မပတံဒဒုိက္ပြမဒးဗ်ဳ၊ ဒဒုိက္ပြမဒးယဲ၊ ဒဒုိက္ပြမဒးခ်ဳိတ္၊ ဒဒုိက္ပြမတန္ပဋိသႏၶိ၊ ဒဒုိက္ပြမလင္ေဇြာ၀္။ နဴစပုိယ္ ကလိဂံြ ခႏၶမသုန္ဗက္ဂွ္ ဒဒုိက္တအ္ဏအ္ ဗက္ကႜဳင္ပုိယ္ရ။
အနတၱမၢးဂွ္ `ပြမဟြံဂြံအလုဪအသှ၊ ပြမဖန္ဟြံတုဲ´။ ဟြံမိက္ဗ်ဳေလ၀္ ဒးဗ်ဳ၊ ဟြံမိက္ခ်ဳိတ္ေလ၀္ ဒးခ်ဳိတ္၊ မပတံသာ္၀ြံ ခႏၶကာယပိုယ္ ညးလုဪမြဲေလ၀္ ဟုီဟြံပိုင္၊ ဖန္ဟြံတုဲ။ လၸဗ်ဳညိ ခႏၶအဲ၊ လၸယဲညိ ခႏၶအဲ၊ လၸခ်ဳိတ္ညိ ခႏၶအဲ ညးလုဪမြဲေလ၀္ ဖန္ပေဒါအ္ဟြံမာန္။ အတုိင္သဘၜဓ၀္ ဒွ္လုီ မေလပ္ဖန္ဖက္ စှေရင္တၜမံင္ပုိယ္။ ဣ၀ြံ မဒွ္ပေရာပရာ လကၡဏပိ ဿဗုဒၶဘာသာ ဍန္ဍန္ေဂႜံေဂႜံရ။
လကၡဏပိ၀ြံ အယာံမာတ္ ပြမတီေကတ္ အရထဗြဲသာမညဂွ္ ဒွ္တီေကတ္ လကၡဏပိ ဗြဲပညပ္ေရာင္။ ဂြံတီေကတ္ လကၡဏပိ ဗြဲပရမတ္မာန္ဂွ္ ညးမေဇႝာ္ပၞ၀္ ၀ိပႆနာတုဲ ညာဏ္တီ႐ုပ္နာမ္ ကတုဪဒွ္ကႜဳင္တုဲ ဗုီလုဪဟြံဗုိန္၊ ဗုီလုဪဒွ္မံင္ဒဒုိက္၊ ဗုီလုဪဖန္ဟြံတုဲတအ္ဂွ္ တီေကတ္ဗြဲပရမတ္မာန္ရ။
တၝဲဏံ ပုိယ္ေကာန္ဗုဒၶဘာသာ ဗြဲမဂႜဳိင္ ဇၞာပ္ဇၞာပ္ကုဪဒါန္ သၸကုသုဪမြဲမြဲမၢး ဗစာရဏာတၜ လကၡဏပိ မပတံ ``၀တၳဳဒါန္ေလ၀္ ဟြံဗုိန္ဂႜိ၊ ပိုယ္ပူဂုဪတႜဒါန္ေလ၀္ ဟြံဗုိန္၊ ပူဂုဪဒမုင္ဒါန္ ခမှသင္တအ္ေလ၀္ ဟြံဗုိန္ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱဖအုိတ္ရသံြ´´ သာ္၀ြံ အထုိက္တန္ ကုဪဒါန္မမိက္ကုဪမြဲမြဲ ဗစာရဏာတၜ ဂြံဆုဪေကတ္ရ။ ဣ၀ြံေလ၀္ ဒွ္ဘာသနာ ကုသုဪမြဲသာ္ကုီ။ ဆဂး.. ဂြံဒွ္ညးမတီေကတ္ လကၡဏပိဒွ္လုီ၊ ဒဒုိက္၊ ဖန္ဖက္ဟြံတုဲ ဍာံဍာံဟုီဂွ္ ဒးေဇႝာ္ပၞ၀္လ၀္ ၀ိပႆနာတုဲ ညာဏ္မံက္ဂတ၀္ကႜဳင္တုဲ တီဂွ္ ေကာ္ခၜစေရာင္။
Sunday, November 25, 2007
သၞာန္ / သြဟ္ ဗုဒၶဘာသာ (၁)
တႜဂုဏ္တပူတဗ၀္က်ာ္....
နဴေလာန္ကႜဳင္ ႓ါပိသတၱဟေတံ ရဲပေတွ္ဘာသာသအာင္လၝဳဪ ေဍံသၞာန္အဲဍိက္.. "ေကာန္ဗုဒၶဘာသာတအ္ မုဟုိတ္ေလၝာ၀္ ေ႐ွ္ေသွ္္ရၜဂၜမံင္ ပဋိမာ႐ုပ္၊ ဗြ၀္ဍဳိတ္ေစတှေရာ? ဗုဒၶဘာသာတအ္ မစုိန္ဒွ္တၜဘာသာ မေ႐ွ္ေသွ္ `႐ုပ္´ ဟာ?" အဲဍိက္ေလ၀္ တီဟြံကႜးဖၬးတုဲ ဟြံဂြံသွ္ဏာ ခ်ဳိတ္ခ်ဳိတ္ပႜဳိတ္ပႜဳိတ္ဟဂွ္။ ဟုိတ္ဂွ္ရ- အတုိင္ပုစၧာသၞာန္ဏံ တႜဂုဏ္သွ္ကုဪမြဲတဲညိက်ာ္....။ တင္ဂုဏ္ရက်ာ္။
မာံပုိန္ေခတ္ (ေခတၱ- က႟င္ကံက္၊ ဍဳင္ေသံ)
အတုိင္သၞာန္ မာံပုိန္ေခတ္ မပတုိန္ထ႟းလ၀္ လတူ၀ြံ ထပ္တုဲ အဲေသာင္ကုဪ ဗြဲမဗဗြဲရ။
ဗုဒၶဘာသာမၢးဂွ္ ဒွ္ဘာသာမေ႐ွ္ေသွ္ `႐ုပ္´ ဟြံေသင္။ ဆဂး.... ဗုီ႐ုပ္က်ာ္ႀတဲ၊ က်ာ္ပဋိမာ႐ုပ္တအ္ ရန္တၞအ္သၸအာ႐ုီကုဪ တႜှမႝဳံကုပုိန္ ဂ်ဳိင္ဂ်ဳိင္တုဲ သြက္ဂြံဒွ္ အရာပတုဲကုသုဪ နဒဒွ္ `ေစတှ´ မြဲဂကူကုီဂွ္ ေထက္မံင္။ ေ႐ွ္ေသွ္ဟုီမၢးဂွ္ ဗစင္လ၀္စုိတ္ ကုဪဗုိ႐ုပ္က်ာ္တုဲ သဒးသၸအာ႐ုီကုဪ မပတံဂုဏ္က်ာ္ (၉) ျပကာေရာင္။ ေ႐ွ္ေသွ္ ပဋိမာ႐ုပ္ ဗုီဂြံဒွ္ေ႐ွ္ေသွ္ ေလၝာ၀္က်ာ္ဍာံဍာံဂွ္ ထပ္ေသာင္ကုဪညိပႜန္။ ဍာံျပမံင္.... ဿဂတမုက္ေစတှ၊ ဿဂတမုက္႐ုပ္က်ာ္ ပဋိမာ႐ုပ္ ႓ုိန္ရေလၝာ၀္ေဖ်ံကၬဳိပ္ ဂႜဳိင္ကုဪလၝီဠက္ လတုန္ကုီေလ၀္ ယ၀္ရသၸအာ႐ုီကုဪ ဂုဏ္က်ာ္ဟြံေလပ္မၢး ဒတုဲဇုဪေဍံ ဟြံေဇႝာ္ရ။
ဇၞာပ္ဇၞာပ္ ေလၝာ၀္ေဖ်ံကၬဳိပ္ သဒးသၸအာ႐ုီကုဪဂုဏ္က်ာ္ ေကုာံ ညာဏ္က်ာ္႓ါျပကာေရာင္ (ညာဏ္က်ာ္ ႓ါျပကာ၀ြံ ဿကၬဳိပ္လိက္ ``က်ာ္၊ ဓ၀္၊ သင္´´ ဂွ္ ေသာင္ကလးလ၀္ႏြံ)။ ကာလဂွ္မွ ေလၝာ၀္ပဋိမာ႐ုပ္၊ ေစတှတအ္ဂွ္ ဂြံဒွ္ေလၝာ၀္က်ာ္ဍာံဍာံ။ နကုဪသဒၶါ၊ ေစတနာေက၀္ျဇဳင္ ေပႜာပ္လ၀္ဂႜံစုိတ္ ဗြဲမဒးရးတုဲ ႓ုိန္ဂတမုက္ဇကု က်ာ္ပဋိမာ႐ုပ္၊ ေစတှဟၞဲကုီေလ၀္ သၸအာ႐ုီကုဪ ဂုဏ္က်ာ္ ေကုာံ ညာဏ္က်ာ္တုဲ ယ၀္ဂြံေလၝာ၀္မၢး ဒွ္ကုသုဪ ေဇႝာ္ကုဪျဇဟတ္ကုီရ။
ဥပမာ.... ဇၞာပ္ဇၞာပ္ေလၝာ၀္ေဖ်ံကၬဳိပ္ ``ဗုဒၶံ ပူေဇမိ´´ သဒးသၸအာ႐ုီကုဪ ဂုဏ္က်ာ္မပတံ အရဟံ ေကုာံ ညာဏ္က်ာ္႓ါျပကာေရာင္။ သၸအာ႐ုီကုဪ ဂုဏ္က်ာ္မပတံ အရဟံဟုီဂွ္ အဓိပါယ္ ဂုဏ္က်ာ္တအ္ဂွ္ေလ၀္ သဒးကႜဳိဟ္ခႜင္လ၀္ ဿဂႜံစုိတ္ကုီေရာင္။ ``အရဟံ´´ မၢးဂွ္ ``တႜှပုိန္က်ာ္ႀတဲ မေထက္ကုဪဒုင္ဒါန္ သၸပူဇၜဗြဲေတၞင္ ကု မႝိဟ္၊ ေဒ၀တၜ၊ အိန္ၿဗဳီဂမႜဳိင္၊ တႜှပုိန္က်ာ္ႀတဲ မေလပ္ဖအုိတ္ေကႜံ ကိေလသ (၁၅၀၀)၊ တဏွာ (၁၀၈) ဗြဲမသကၠဳေသၞဟ္၊ တႜှပိုန္က်ာ္ႀတဲ မပုိတ္သကုတ္ေကႜံ ပြသရာံပါပ္အလုံ အုိတ္သုီ´´ ဣ၀ြံ မဒွ္အဓိပါယ္ ``အရဟံ´´ ေရာင္။
ဿဂႜံစုိတ္ပုိယ္ေတံ ယ၀္ရစြံအာ႐ုီဟြံေလပ္၊ ယ၀္ဟြံသၸအာ႐ုီ ကုဪက်ာ္မၢးေတွ္ ဿဂတမုက္ပုိယ္ ႓ုိန္ရဗုီပဋိမာ႐ုပ္၊ ေစတှ ႏြံဗြဲဂႜဳိင္ဂႜင္ေလ၀္ အဓိပါယ္ေလၝာ၀္ ေ႐ွ္ေသွ္ရၜဂၜဂွ္ ဟြံစုိပ္တရၜတုဲ ဒတုဲဖုိလ္တအ္ေလ၀္ ေအာန္ရ။ သဒးသၸအာ႐ုီ ဇိပ္ဇိပ္ဂႜိပ္ဂႜိပ္ေရာင္။ ကာလဂွ္မွ ပုိယ္ေလၝာ၀္မံင္ က်ာ္ပဋိမာ႐ုပ္၊ က်ာ္ေစတှ၀ြံ ဂြံဒွ္ေလၝာ၀္က်ာ္ဍာံဍာံတုဲ မႝဳံတၜကုဪ ဒတုဲဖုိလ္မဂႜဳိင္ဂႜင္ေရာင္။ ဿအရာဏံ၀ြံ ဗုီလညာတ္ ဗုဒၶဘာသာတအ္ ``စုိတ္´´ ေဏာင္ ဒွ္မံင္အဓိက၊ ``စုိတ္´´ ေဏာင္ အာဂတပႜတရၜဂွ္ မံက္ဂတ၀္မံင္ရ။
အေဃာ တႜှမႝဳံကုပုိန္က်ာ္ႀတဲ ဂ်ဳိင္မံင္လမ်ဳီေတံ က်ာ္ႀတဲေကင္တြံ ဒေလာံဗေတာန္လ၀္ ကု ခမှမႝဳံယၞဳ၀ကၠလိ ႏြံမံင္ရ။ မင္ဗႜာဲ၀ကၠလိ၀ြံ မြဲတၝဲဂွ္ အေဃာက်ာ္ႀတဲတြံဓ၀္ ဂြံဗုဪေလၝာ၀္ေကတ္ က်ာ္ႀတဲတုဲ ဿစုိတ္ညးေတံ က်ာ္ႀတဲေက်၀္မံင္ ညးေတံဗုဪဟြံဖဲရ။ ဟုိတ္နဴမိက္ဂြံဗုဪ က်ာ္ႀတဲဖဲဖဲတုဲ ညးေတံသၸခမှ ဿသာသနာရ။ ခမှ၀ကၠလိ၀ြံ ဒွ္ခမှတုဲ မုဓ၀္ေလ၀္ ဟြံကတ္လၝတ္ ဗုဪမံင္က်ာ္ႀတဲသက္သက္ရ။ မြဲတၝဲဂွ္ က်ာ္ႀတဲေကာ္ဟုီကုဪ ခမှ၀ကၠလိ ``ယြံ၀ကၠလိ...၊ ပြမဗုဪေသၝ၀္ဂႜိပ္မံင္ ဇကုခႏၶကာယ အဲက်ာ္ မေပင္တၜကုဪ ဇြသမ္အုဲဂွ္ မုဂုဏ္ဖုဪႏြံေရာ..? ႀယၜညးမြဲ မိက္ဂြံဗုဪေလၝာ၀္အဲက်ာ္ ဍာံဍာံမၢး ဒးေဒၢတ္လၝတ္ ဓ၀္အဲက်ာ္ေရာင္၊ ႀယၜညးမြဲ တီညာတ္ေကတ္ ဓ၀္အဲက်ာ္မၢး ပူဂုဪဂွ္ ဒွ္ညးဗုဪေလၝာ၀္အဲက်ာ္ဍာံဍာံ´´ ။
အတုိင္ဒေလာံဗေတာန္ က်ာ္ႀတဲဟုီတြံကုဪ ၀ကၠလိ၀ြံ ပုိယ္သၸတုိင္ခှတုဲ ယ၀္ပုိယ္မိက္ဂြံဒွ္ ညးမေလၝာ၀္က်ာ္၊ ေ႐ွ္ေသွ္က်ာ္ဍာံဍာံမၢး ပုိယ္ဒးေဒၢတ္လၝတ္ တြဟ္ေဍာင္ဓ၀္ က်ာ္ႀတဲတြံစြံပတန္လ၀္ေရာင္။ ႓ုိန္ဂွ္ေလ၀္....ဟုီဗုီဏံမၢး ဗုီပဋိမာ႐ုပ္တအ္ဂွ္ မုအဓိပါယ္ဟၞဲ မမိက္ဂြံသၢးဟြံေသင္။ ေလၝာ၀္ေ႐ွ္ေသွ္ရၜဂၜ ဗုီပဋိမာ႐ုပ္မၢး အတုိင္ဟုီကႜဳင္ လတူေတံ ပုိယ္ဒးစြံစုိတ္ သဒးေပႜာပ္အာ႐ုီေရာင္။
ဿသာသနာ ဗုဒၶဘာသာ၀ြံ ထမံက္ထ႟းလ၀္ ေစတှ ဒႝာဲအရာ ေကာန္ဗုဒၶဘာသာတအ္ ေ႐ွ္ေသွ္ရၜဂၜေထက္ ေစတှမႝဳံ (၄) ဂကူရ။
(၁) ဓာတုေစတှ= ေစတှမသႜဳိင္လ၀္ဓာတ္ က်ာ္ႀတဲ၊ တႜအ႐ွန္၊ ပေစၥကဗုတ္။
(၂) ဓမၼေစတှ= ေစတှမတြံဂး တြဟ္ေဍာင္ဓ၀္က်ာ္ႀတဲ။
(၃) ဥဒၵိႆေစတှ= ရန္တၞအ္ကုဪ က်ာ္ႀတဲဂ်ဳိင္ဂ်ဳိင္တုဲ ေကႜာန္ဗဒွ္လ၀္ ဗုီပဋမာ႐ုပ္ စႝး႐ုပ္ဇကုက်ာ္ႀတဲ ေကုာံ က်ာ္ေစတှ။
(၄) ပရိေဘာဂေစတှ= ေစတှမသႜဳိင္လ၀္ အရပ္စပ္က်ာ္ႀတဲ မပတံ ဗေဗင္၊ သၸဳိင္၊ သၝာ။
ေစတှ (၄) ဂကူ မထမံက္ထ႟းလ၀္ လတူဂမႜဳိင္၀ြံ သၸအာ႐ုီ ေပႜာပ္ဂႜံစုိတ္ ဗြဲမဒးရးတုဲ ဂြံေလၝာ၀္သၸပူဇၜမၢး ဖုိလ္ေဇႝာ္ကုဪျဇဟတ္ ကလိဂြံမာန္ေရာင္။ အတုိင္သြဟ္ေသာင္ကလးလ၀္ လတူဏံ၀ြံ ေသၝ၀္ဂႜိပ္တုဲ ဗုီဗုဒၶဘာသာတအ္ ဒုင္ဂုိင္ေကတ္ ေ႐ွ္ေသွ္ရၜဂၜ ပဋိမာ႐ုပ္ ေကုာံ ေစတှတအ္ဂွ္ကုီ၊ ဗုီဂြံဒွ္ေ႐ွ္ေသွ္ရၜဂၜ ဍာံဍာံကုီဂွ္ ပုိယ္တီေကတ္မာန္ရ။
ကုဪဒွ္တသုိက္အုိတ္ညိ။
ခႏၶမသုန္
ဿဒႆန လညာတ္ဗုဒၶဘာသာ၀ြံ ဂုိင္စၞတ္သမၱီေကတ္ `မႝိဟ္´ `ပူဂုဪမြဲမြဲ´ `အဲ´ မၢးဂွ္ ခႏၶမသုန္ျပကာရ။ "မႝိဟ္" ဂွ္ မုမုေရာ? "အဲ" ဂွ္မုမုေရာ? "ပူဂုဪမြဲမြဲ" ဂွ္ မုမုေရာ? ပုစၧာသၞာန္ သုီဖအုိတ္တအ္၀ြံ သြဟ္ေဍံေတွ္ ``ခႏၶမသုန္ျပကာ´´ရ။ ခႏၶမသုန္ျပကာမၢးဂွ္ ဣလုဪေရာ?
(၁) ႐ူပကၡႏၶ= ဗြ၀္ဇကုကာယ၊ ဗြ၀္႐ုပ္၊
(၂) ေ၀ဒနာကၡႏၶ= ဂေကာံဗြ၀္ မေလပ္ဒုင္စသုိင္ အာ႐ုီ၊
(၃) သညာကၡႏၶ= ဂေကာံဗြ၀္ မေလပ္စၞတ္သမၱီ အာ႐ုီ၊
(၄) သခၤါရကၡႏၶ= ဂေကာံေစတသိက္ (၅၀) မျပဳေျပင္စှေရင္။
(၅) ၀ိညာဏကၡႏၶ= ဂေကာံဗြ၀္၀ိညာဏ္ စုိတ္ပေလပ္တီအာ႐ုီ။
ခႏၶမသုန္ မထမံက္ထ႟းလ၀္ လတူ၀ြံ ဟုီသေရာပ္ဍန္ဍန္မၢး ေကာ္ခၜစ ``႐ုပ္၊ နာမ္´´။ မုက္ဂႝန္(၁)ဂွ္ ႐ုပ္၊ နဴဂႝန္(၂) စုဪကုဪ (၅)ဂွ္ နာမ္။
႐ူပကၡႏၶ ဂေကာံဗြ၀္ဇကုကာယမၢးဂွ္ ဿခႏၶကာယပုိယ္၀ြံ မပတံ မတ္၊ ကေတာ၀္၊ မုဟ္၊ လတာ္၊ ဇကုကာယ မဒွ္အုိတ္ေရာင္။
ေ၀ဒနာကၡႏၶမၢးဂွ္ ဂေကာံဗြ၀္ မေလပ္ဒုင္စသုိင္ အာ႐ုီ နကုဪမတ္၊ နကုဪကေတာ၀္၊ နကုဪမုဟ္၊ နကုဪလတာ္၊ ကုဪကာယ၊ နကုဪစုိတ္ တႝဟ္တႝဟ္ေရာင္။
သညာကၡႏၶမၢးဂွ္ ဂေကာံဗြ မေလပ္စၞတ္သမၱီအာ႐ုီ မပတံ သာ္အရံင္၊ သၞဴအျမာဲ၊ ရမ်င္၊ ႐ွ္သာ တအ္ေရာင္။
သခၤါရကၡႏၶမၢးဂွ္ တႝီလုပ္လၞိဟ္တၜ ဂေကာံဗြ၀္ေစတသိက္ (၅၀) မျပဳေျပင္စှေရင္တၜေရာင္။
၀ိညာဏကၡႏၶမၢးဂွ္ ဂေကာံဗြ၀္စုိတ္၊ ၀ိညာဏ္ မေလပ္တီေကတ္ အာ႐ုီေရာင္။
ဟုိတ္ဂွ္ရ နကုဪလညာတ္ဗုဒၶဘာသာ အတုိင္က်ာ္ႀတဲတြံလ၀္မၢး စၞတ္ဂုိင္သမၱီေကတ္ မႝိဟ္၊ ပူဂုဪ၊ အဲမၢးဂွ္ ``ခႏၶမသုန္´´ ၀ြံရ။ ခႏၶမသုန္ မထမံက္ထ႟းလ၀္ လတူဂမႜဳိင္၀ြံ မႝဳံအေလံ မေလပ္ၿပံင္လွာဲမံင္ မြဲလစုတ္ ဟြံဇူ။ ဥပမာညံင္ရၜ ေဂႜာန္ပၞတ္၊ ညံင္ရၜေဇၞာ၀္ဍာ္ေရာင္။ ေဂႜာန္ပၞတ္မၢးဂွ္ ညံင္ပႝာင္မြဲတႝဳင္ ဂုဪမံင္တုဲ နဴစေဍန္ပႝာင္ဂွ္ ပရက္ေဍံအုိတ္မံင္တုဲ ဂုဪမံင္ေရာင္။ ပရက္ေဍံ တန္ေဒါအ္မံင္ နဴစတမ္ေဍန္လ၀္ေတံ ဟြံေသင္။ ဆဂး ॥ ဓ၀ဲါပရက္ေဍံဟြံအုိတ္ဏီမၢး ပႝာင္ဂွ္ ဂုဪမံင္ရ။ ေဇၞာ၀္ဍာ္ေလ၀္ ဗုီဂွ္ရ။ ဍာ္လေဂါ၀္ ေဇြာ၀္ေစွ္မံင္ဂွ္ ေဇၞာ၀္ဍာ္ေဇြာ၀္ေစွ္ကႜာဂွ္ ေဇြာ၀္ေကႜံအာတုဲ ေဇၞာ၀္ဍာ္တၞိ စုိပ္ကႜဳင္ပႜန္။ ပုိယ္ရံင္ဟဏအ္ေတွ္ ေဇၞာ၀္ဍာ္တအ္ ဟြံပုိတ္သကုတ္အာပုဟ္။ ဆဂး -- ေဇၞာ၀္ဍာ္တအ္ ၿပံင္လွာဲမံင္ေရာင္။
ပုိယ္မႝိဟ္ ညးမလိဂြံ ခႏၶမသုန္တအ္ေလ၀္ ဗုီဂွ္ရ။ ႐ုပ္ ကုဪ နာမ္ပုိယ္ဏအ္ ၿပံင္လွာဲမံင္ မြဲခၬတ္တဲ မြဲခေရပ္မတ္ေလ၀္ ဇူေဒါအ္အာ ဟၞဲပုဟ္။ ဆဂး... ပုိယ္ဟြံေသၝ၀္မႜာ္ ဟြံသၸသတိတုဲ ပုိယ္တီေကတ္ဟြံမာန္ရ။ ဥပမာ.. တၝဲဏံ ေကာန္ငၝာ္ ဂြံအာယုက္ေပင္ (၁၂) သႝာံမြဲဂွ္ ေဍံဟြံတုပ္သၞဟ္ကုဪ ေကာန္ငၝာ္ မ႓ံင္သႜးနဴဂ၀္ဂႝၜ နဴေလာန္ကႜဳင္ (၁၂) သႝာံေတံမြဲရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ-- ပုိယ္သမၱီလ၀္ေဂႜံေဂႜံ လညာတ္ဗုဒၶဘာသာ ဗုီေကာ္ခၜ ခုတ္ပညပ္စ `မႝိဟ္´။ ဣ၀ြံ ပေရာခႏၶမသုန္ မဒွ္ဗြဲခမႝန္ ဍန္ဍန္ေရာင္။
Saturday, November 24, 2007
အဂတိပန္
`နာဲေမတၱာမန္´ အာတ္မိက္လ၀္ ပေရာ `ဓ၀္အဂတိပန္´ ရ။ ဆက္တုဲ ၾကက္ပတုိန္ထ႟းကုဪ ပေရာဓ၀္အဂတိပန္ ဗြဲဍန္ဍန္ရ။ ``အဂတိ´´ မၢးဂွ္ ဒွ္မံင္အေရ၀္ ဘာသာပါဠိ။ အဓိပါယ္ဗုီမန္ေတွ္ `ဟဂပ္ဂ၀္ေဒၢတ္၊ လအာဟဂပ္ဂ၀္၊ လအာဟြံဗဗြဲ´။ ညးမၢး `အဂတိပန္´ ဂွ္ေရာ
(၁) ဆႏၵာဂတိ= ဗက္စဆႏၵပၞိက္ဇကုတုဲ ပြမေဒၢတ္ဗက္ ပြမဖအာတၜ ဟြံဗဗြဲဓ၀္၊
(၂) ေဒါသာဂတိ= ေထဲပႝတ္တုဲ ပြမေဒၢတ္ဗက္ ပြမဖအာတၜ ဟြံဗဗြဲဓ၀္၊
(၃) ေမာဟာဂတိ= ၀ိ၀ိင္ဟုိတ္မာဲတုဲ ပြမေဒၢတ္ဗက္ ပြမဖအာတၜ ဟြံဗဗြဲဓ၀္၊
(၄) ဘယာဂတိ= ေဖက္ဂၞံက္တုဲ ပြမေဒၢတ္ဗက္ ပြမဖအာတၜ ဟြံဗဗြဲဓ၀္။
စပ္ကုဪဓ၀္ အဂတိပန္၀ြံ က်ာ္ႀတဲတြံလ၀္ ဿအဂတိသုတ္၊ ကႜဳင္နဴ အဂၤုတၱရနိယာယ္ေရာင္။ တုဲပႜန္ ဿသိဂၤေလာ၀ါဒသုတ္ေလ၀္ က်ာ္ႀတဲထပ္တြံလ၀္ စပ္ကုဪအဂတိပန္၀ြံရ။
``ႀယၜပူဂုဪမြဲ ေဒၢတ္ဗက္အဂတိပန္တုဲ ယ၀္ေကႜာန္ကေမႜာန္၊ ယ၀္အာဂတပႜတရၜ၊ ယ၀္သၢဳတ္သြာတ္မြဲမြဲမၢး ပူဂုဪဂွ္ စရာဲဂႜဳပႜဳတ္ တုပ္သၞဟ္ကုဪ ဗတမ္ဂိတုေစြက္အုိတ္ရ။ ႀယၜပူဂုဪမြဲ ေ၀င္ပဲါနဴ အဂတိပန္တုဲ ဖအာတၜ၊ ေကႜာန္တၜကေမႜာန္၊ အာဂတပႜတရၜ၊ သၢဳတ္သြာတ္မြဲမြဲမၢး ဂုဏ္စရာဲပူဂုဪဂ္ွ ဒယွ္တမၛ၀္ ယးတၞးတၜ ညံင္ရၜဂိတုေပင္ရ။´´ (ဣ၀ြံ မဒွ္ဂလာန္က်ာ္ႀတဲ ဿအဂတိသုတ္၊ အဂၤုတၱရနိကာယ္။)
ဿဂႜးက၀္တၝဲဏံ၀ြံ ေသႝာ၀္ေသႝာတ္ စပ္ကုဪအဂတိ ဍဳင္လုဪဟြံဟုီ ျပဌာန္လ၀္ ဥပေဒ ဗြဲႀကံင္မၝဳိဟ္ ဂြံဆုဪေကတ္မာန္ရ။ ဆဂး ဍဳင္လၝဳဪ သၞိင္ဟြံေဒၢတ္လၝတ္ ဓ၀္သၞိင္စွ္ျပကာတံဂွ္ ဖအာတၜမံင္ အဂတိပန္၀ြံ ဂြံဆုဪေကတ္ရ။
ဿဒႝာဲဏံ၀ြံ ဂလာန္စပ္အာကုဪ ``ဓ၀္သၞိင္စွ္ျပကာ´´ တုဲ သြက္ဂြံဒွ္ဗဟုသုတ ေျမာ္ထ႟းကုဪညိပႜန္ရ။
ဓ၀္သၞိင္ (၁၀) ျပကာမၢးဂွ္ ...
(၁)ဒါန= ပြမသႜးပြးကုဪဒါန္ ကုရတ္ပိျပကာ၊ ကုေကာန္ဍဳင္ကြာန္။
(၂)သှလ= ပြမသဒးမင္မြဲ သှလမသုန္ ဗြဲမဗုိန္ဇၞအ္။
(၃)ပရိစၥာဂ= ပြမသႜးပြး ပၚပရအ္ေဇြာအ္မ ကုညးလ်ဳိင္ဍဳင္ကြာန္၊ ပြမဒးဖန္ဖက္ကုဪ ပေရင္ကေမႜာန္ ကုညးဍဳင္ကြာန္။
(၄)အဇၨ၀= ပြမလဂူတပ္တး။
(၅)မဒၵ၀= ပြမဟုီဂး ေဒၢတ္လၝတ္ ဗြဲမဍဳိန္ေဍာတ္ ဇိပ္ဂႜိပ္။
(၆)တပ= ပြမမင္မြဲလ၀္ ေဒၢတ္လၝတ္ မပတံသှလမသုန္ ဗြဲမခုိင္ကႜဳိက္၊ ပြမေဒၢတ္လၝတ္ ဓမၼ၀တ္၊ ေလာက၀တ္။
(၇)အေကာဓ= ပြမဟၞဲကုဪေထဲပႝတ္။
(၈)အ၀ိဟႎသ= ပြမဟဂြံပ်ဲပ်ာံ ေကာန္ဍဳင္ကြာန္။
(၉)ခႏၱှ= ပြမေအင္ဒုင္။
(၁၀)အ၀ိေရာဓန= ပြမဟဂြံေစွ္စး ကုပၞိက္ဆႏၵ ညးဍဳင္ကြာန္၊ ပြမဒးအုပ္ဓုပ္ မင္မြဲဍဳင္ နကုဪပၞိက္ဆႏၵညးဍဳင္ကြာန္။
ဓ၀္ (၁၀) ျပကာ၀ြံ မဒွ္ေဒၢတ္သၞိင္ ညးမမင္မြဲ ဍဳင္ကြာန္တအ္ ဒးေဒၢတ္ေရာင္။ တၝဲဏံ ပုိယ္ဂံြဆုဪ ဿဂႜးက၀္ဏံ ဍဳင္လၝဳဪ ႓ုိန္ဒွ္ဍဳင္ ဗုဒၶဘာသာ ဟြံေသင္ကုီေလ၀္ ဗုီေသႝာ၀္ေသႝာတ္ အုပ္ဓုပ္ဍဳင္တအ္ဂွ္ ဗဗြဲကိတ္ညှမံင္ကုဪ ဓ၀္စွ္ျပကာ လတူဏံ ဂႜဳိင္ဂႜဳိင္ဂွ္ ဂြံဆုဪေကတ္မာန္ရ။
ဓမၼစက္
``နာဲထ၀္´´ ပတုိန္ထ႟း အာတ္မိက္လ၀္ မိက္ဂြံတီပေရာ `ဓမၼစက္´တုဲ တၝဲဏံ အဲလၜေသာင္ကုဪ ပေရာဓ၀္ `ဓမၼစက္´ ဍန္ဍန္ေဂႜံေဂႜံရ။
ဓ၀္ဓမၼစက္ဟုီဂွ္ ယၞဳဓ၀္ဏံေပင္ေပင္ေတွ္ `ဓမၼစကၠပၸ၀တၱနသုတ္´။ ဓ၀္ဓမၼစက္၀ြံ မဒွ္တြဟ္ေဍာင္ဓ၀္ တႜှမႝဳံကုပိုန္က်ာ္ႀတဲ ကုိပ္ကႜာအုိတ္။ က်ာ္ႀတဲဒွ္က်ာ္တုဲ သြက္ဂြံတြံဓ၀္ဂွ္ မွာၿဗဳီအာတ္ပါန္ အေခါင္ရ။ ဒွ္က်ာ္တုဲ လုကၜ႓ါဂိတု ဿဂိတုဒဂုိန္ေပင္ဂွ္ က်ာ္ႀတဲတြံဓ၀္ ဓမၼစက္။ ဗြဲကုိပ္ကႜာ ကုညးလုဪမြဲ ဂြံတြံကုဪဓ၀္ေရာဂွ္ က်ာ္ႀတဲျဂင္ ဗစာရဏာရ။ က်ာ္ႀတဲျဂင္စပ္ကုဪ သြက္ဂြံတြံထ႟းကုဪဓ၀္ ကုရသိ အဠာရကာလာမ ရ။ ဆဂး ရသိ၀ြံ နဴေလာန္ကႜဳင္ သတၱဟတုဲကႜဳင္ေတံဂွ္ စုတိအာ နကုဪဇ်ာန္တုဲ အာကတုဪဒွ္ ဿဍဳင္ၿဗဳီေတံရ။ နဴဂွ္ပႜန္ က်ာ္ႀတဲညာတ္အာ ရသိ ဥဒကရာမပုတၱ ပႜန္ရ။ ရသိ၀ြံေလ၀္ နဴဗတံဏံရ စုတိအာတုဲ ကတုဪဒွ္မံင္ ဿဍဳင္ၿဗဳီေတံရ။
ရသိ႓ါ၀ြံ မဒွ္အာစာ က်ာ္ႀတဲဗြဲကုိပ္ကႜာ ညးမေစႝာန္ထ႟း ကုဪနဲကဲ သြက္က်ာ္ႀတဲ ဂြံကလိဂြံ ဇ်ာန္စုဪကုဪဍဳင္ၿဗဳီမာန္ရ။ နဴက်ာ္ႀတဲတိတ္ပခမှတုဲ ကာလေဒၢတ္ဓ၀္ ဗြဲကုိပ္ကႜာဂွ္ ဆုဪဂဗကုဪရသိ႓ါ၀ြံတုဲ ဂုိင္နိႆဲေကတ္ ဒေလာံဗေတာန္ ဇေရင္ရသိ႓ါ၀ြံရ။ ဿဒႝာဲဏံ၀ြံ ပုိယ္ဒးသမၱီမြဲ။ နဴကႜာက်ာ္ႀတဲ ဟြံကတုဪဏီေတံဂွ္ ``သှလ၊ သမာဓိ´´ ႏြံတၜမံင္ေပင္ေပင္ေရာင္။ ေဒၢတ္လၝတ္ သြက္ဂြံကလိဂြံဇ်ာန္ ညံင္ဂြံစုိပ္ဍဳင္ၿဗဳီ မာန္ဂွ္ေလ၀္ ႏြံမံင္ေပင္ေပင္ရ။ ဆဂး - `ပညာ´ ညာဏ္တီ႐ုပ္နာံ ဟၞဲတုဲ ညးမကလိဂြံ နိဗၺာန္ဟၞဲဏီရ။ က်ာ္ႀတဲေလ၀္ အတုိင္သှလ၊ သမာဓိႏြံတၜမံင္ ေႀတံဂွ္ ကေလင္ဂုိင္ေကတ္တုဲ က်ာ္ႀတဲထပ္တြံဗေပင္စုတ္ `ပညာ´ မတြံဂးညာဏ္တီ႐ုပ္နာမ္ မြဲပႜန္ရ။ `ပညာ´ ညာဏ္တီ႐ုပ္နာမ္၀ြံ ကတုဪဒွ္ကႜဳင္နဴ ၀ိပႆနာေရာင္။ ဟုိတ္ဂွ္ရ- တိတ္ဒွ္အာ ``သှလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ´´ ဣ၀ြံသမၱီဍန္ဍန္။
ပုိယ္ကေလင္ ဆက္ဂလာန္ နဴကႜင္ဏံပႜန္။ ဟုိတ္ဂွ္ရ- က်ာ္ႀတဲ သြက္ဂြံတြံထ႟းကုဪဓ၀္ ကုခမှပၪၥ၀၀္မသုန္တုဲ ျပာပ္အာဇေရင္ၿဂဳိပ္ မိဂဒါ၀ိုန္ရ။ ဿဇေရင္ခမှပၪၥ၀၀္မသုန္ ၀ြံေလ၀္ က်ာ္ႀတဲေကင္သၸဒတၜလ၀္ မြဲစံြကုီရ။ အခိင္ဂွ္ က်ာ္ႀတဲေဒၢတ္ ဒုကၠရစရိယ မတြံဂး အတၱကိလမထာနဳေယာဂ (ေအင္စႝတုဲ ပြမပ်ဲပ်ာံ ဟကုဇကု) ရ။
က်ာ္ႀတဲ သၸပဓာန္ကုဪ ခမှပၪၥ၀၀္မသုန္တုဲ မြဲဟာန္ေကုာံ ေဒ၀တၜ၊ အိန္၊ ၿဗဳီ ဂမႜဳိင္ မဂႜဳိင္ကုဪလၞိဟ္ဂႝန္ဂွ္ က်ာ္ႀတဲတြံထ႟းဓ၀္ ဓမၼစက္ရ။ ဓ၀္ဓမၼစက္၀ြံ ပုိယ္သေရာပ္ေကႜံ ၾကက္ဍန္ဍန္ေဂႜံေဂႜံေတွ္ က်ာ္ႀတဲဟုီကုဪခမှပၪၥ၀၀္မသုန္ ``ယြံခမှတအ္ ဓ၀္႓ါျပကာဂွ္ အဲက်ာ္ႀတဲေ၀င္ပဲါ တတ္သကုတ္ေကႜံတုဲ အဲက်ာ္ေဒၢတ္တၜ နကုဪေဒၢတ္ မဇၨ်ိမပဋိပဒါ ရ။ အဲက်ာ္ေဒၢတ္တၜ နကုဪဂႜံင္တ႐ၜ မဇၨ်ိမပဋိပဒါတုဲ လၞဳဟ္အဲက်ာ္ ပြမဒးတန္ပဋိသႏၶိ႓ါ၀ါဂွ္ ဟၞဲရ´´။
ညးမၢးဓ၀္႓ါ မဂပ္၀္ေ၀င္ပဲါဂွ္ေရာ
(၁)ကာမသုခလႅိကာနဳေယာဂ = ပြေထႝန္စပ္ မက္ဂႜက္ဿအာ႐ုီကာမဂုန္။
(၂)အတၱကိလမထာနဳေယာဂ = ပြမပ်ဲပ်ာံ ဟကုဇကု မပတံ ပြမေအင္စႝ၊ ပြမစဲတၝဲတုဲ ပၞ၀္ဓ၀္၊ ပြမလုိန္ပၞတ္၊ ပြမဖအင္ပၞတ္ ကုခႏၶကာယ၊ အခိင္႓ုိဟ္ဂံက္မၢး ပြမတုင္ဇကု ဿဍာ္။
ဓ၀္႓ါသာ္၀ြံ က်ာ္ႀတဲပုိယ္ နဴကႜာဂြဳိအ္က်ာ္ဏီ ေကင္ေဒၢတ္လၝတ္မံင္ရ။ ေအင္စႝတုဲ ႓ုိန္ေဒၢတ္လၝတ္ကုီေလ၀္ ဟြံကလိဂြံညာဏ္ေတၞင္တုဲ ဟုိတ္ဂွ္ရ က်ာ္ႀတဲတြံလ၀္ `မဇၨ်ိမပဋိပဒါ´။ မဇၨ်ိမပဋိပဒါမၢးဂွ္ ေဒၢတ္လၝတ္မဒွ္လေဒါ၀္။
ဣလုဪေရာ ဓ၀္မဇၨ်ိမပဋိပဒါ? ေဍာင္ဓ၀္မဂၢင္ဒစာံေရာင္။ (ေဍာင္ဓ၀္မဂၢင္ဒစာံ တအ္ဂွ္ နဴကေဏံေတံ ထမံက္လ၀္ ဿကၬဳိပ္လိက္ `သဇုိင္ဗုဒၶဘာသာ´ တုဲဣယ်၊ ကေလင္သၝှဂႜိပ္ညိ။ ဿဒႝာဲဏံ ဟြံထပ္ထမံက္ထ႟းရ)
ႀကၜနဴေဒၢတ္လၝတ္ မဇၨ်ိမပဋိပဒါတုဲ ဗုီညာဏ္တအ္ ကတုဪကႜဳင္ဂွ္ က်ာ္ႀတဲေျမာ္ဟုီတြံထ႟းရ။ တုဲပႜန္ ဗုီတီညာတ္ေကတ္ ဒဒုိက္၊ မဒွ္ဟုိတ္ဒဒုိက္၊ အရာမတိတ္ဗႜးနဴဒဒုိက္၊ ဂႜံင္တရၜမဒွ္ဟုိတ္ တိတ္ဗႜးနဴဒဒုိက္ ေကာ္ခၜစ ဓ၀္သစၥပန္ဂွ္ က်ာ္ႀတဲဆက္တြံထ႟းရ။ (ပေရာဓ၀္သစၥပန္၀ြံေလ၀္ တႝီလုပ္လၞိဟ္ ဿကၬဳိပ္လိက္ `သဇိုင္ဗုဒၶဘာသာ´ နဴကေဏံေတံ ထမံက္ထ႟းလ၀္တုဲ ကေလင္သၝှဂႜိပ္ညိ)။
နဴဓ၀္သစၥပန္တုဲ နကုဪဂႜံင္တရၜ မဒွ္ဟုိတ္သြက္ဂြံတိတ္ဗႜးနဴ ဒဒုိက္ဂွ္ က်ာ္ႀတဲကေလင္ထမံက္ထ႟း မဇၨ်ိမပဋိပဒါ ပႜန္။
ဟုိတ္ဂွ္ရ- သြက္ဂြံသမၱီေလာဲ ပုိယ္ကေလင္သ႐ုပ္ေကႜံ ႀကက္ဓမၼစက္ ဍန္ဍန္ေဂႜံေဂႜံမၢး --
ဓ၀္႓ါျပကာ မတြံဂး ကာမသုခလႅိကာနဳေယာဂ= ပြမေထႝန္စပ္ မက္ဂႜက္ဿအာ႐ုီကာမဂုန္၊ အတၱကိလမထာနဳေယာဂ= ပြမပ်ဲပ်ာံဟကုဇကုတုဲ ေဒၢတ္ဓ၀္တအ္ဂွ္ ဂပ္၀္ေ၀င္ပဲါ။
ေဒၢတ္မဇၨ်ိမပဋိပဒါ မတြံဂး ေဍာင္ဓ၀္မဂၢင္ဒစာံ တအ္ဂွ္ ေဒၢတ္လၝတ္။
ပြမတီကႜဳိဟ္ခႜင္ေကတ္ ဓ၀္သစၥပန္တုဲ ဂႜံင္တ႐ၜ မဒွ္ဟုိတ္တိတ္ဗႜး နဴဒဒုိက္တအ္ဂွ္ မဒွ္ဂႜံင္တရၜ မဇၨ်ိမပဋိပဒါ မတြံဂး မဂၢင္ဒစာံပႜန္ရ။ ဣ၀ြံ မဒွ္ဓ၀္ဓမၼစက္ ဍန္ဍန္ေဂႜံေဂႜံေရာင္။
ကုဪဒွ္တသုိက္အုိတ္ညိ။
Thursday, November 22, 2007
တြဟ္ေဍာင္ဓ၀္က်ာ္ႀတဲ ဿသဇုိင္ဗုဒၶဘာသာ
ေပႝာ၀္ကုဪဓ၀္ ပိဋကတ္ပိ မဒွ္တြဟ္ေဍာင္ဓ၀္ က်ာ္ႀတဲအုိတ္သုီတံဂွ္ ဓ၀္သဇုိင္လၝဳဪ ဇၞာပ္ေကာန္ဗုဒၶဘာသာ မေထက္ကုဪ ဒးတီလ၀္တအ္ဂွ္ မိက္ဂြံထမံက္ထ႟းကုဪရ။ ဓ၀္တအ္ဂွ္ .....
(၁) ဓ၀္သစၥပန္
(၂) ဓ၀္မဂၢင္ဒစာံ
(၃) ခႏၶမသုန္
(၄) လကၡဏယာန္ပိ
(၅) ဟၞဲကုဪညးမနိမိတ္ဗဒွ္ (No Creator God)
(၆) ပဋိစၥသမုပၸါဒ္
(၇) ပေရင္ကမ္
(၈) ပဋိသႏၶိဘ၀တၞိ (သံသာ)
(၉) ေဒၢတ္လၝတ္သှလ
(၁၀) နိဗၺာန္
ဓ၀္သစၥပန္မၢးဂွ္ ---
(၁) ဒုကၡသစၥ
(၂) သမုဒယသစၥ
(၃) နိေရာဓသစၥ
(၄) မဂၢသစၥ
ဒုကၡသစၥမၢးဂွ္ ..ပြမတီေကတ္ ဒဒုိက္ဍာံဍာံရ။ ဒဟုီဍန္ဍန္ ေဂႜံေဂႜံမၢး ပြမတီေကတ္ဒဒုိက္ မပတံ ဒဒုိက္ပြမဒး တန္ပဋိသႏၶိ၊ ဒဒုိက္ပြမဒးဗ်ဳ၊ ဒဒုိက္ပြမဒးယဲ၊ ဒဒုိက္ပြမဒးခ်ဳိတ္ရ။ တုဲပႜန္ ဒဒုိက္၀ြံ ေဍံကတုဪဒွ္ကႜဳင္ ပမတံ ပြမဒးပံင္ဖက္ ဟုဲဟာဲ ကု ညးမဟြံသၬဳိက္မႜဳိက္ေလ၀္ ဒဒုိက္ရ။ ပြမဒးျပးဆာဲ သာဲျခာနဴ ညးမသၬဳိက္ဆာန္ေလ၀္ ဒဒုိက္ရ။ အရာမႏြံပၞိက္ဂွ္ ဟြံကလိဂြံေလ၀္ ဒဒုိက္။ အရာဟၞဲပၞိက္ ပြမဒုင္ဂုိင္ေကတ္ေလ၀္ ဒဒုိက္။ ဒဒုိက္မပတံ ဘဲဒဏ္နာနာ၊ ပြမဂိသေက၀္ အလုံအုိတ္သုီတံဂွ္ ဒဒုိက္ဖအုိတ္ရ။ ပြမကလိဂြံ ခႏၶမသုန္၀ြံေလ၀္ ဒဒုိက္ေရာင္။
သမုဒယသစၥမၢးဂွ္ ... ဟုိတ္မေလပ္ ကတုဪဗဒွ္ကုဪ ဒဒုိက္ေရာင္။ ဒဒုိက္အတုိင္ဟုီကႜဳင္လ၀္ အုိတ္သုီတံဂွ္ `ဟုိတ္´ေဍံ မမိက္ဂံြသၢး။ ပုိယ္ဂြံဒး ကတုဪဒွ္မံင္ဒဒုိက္၀ြံဂွ္ ဟုိတ္ေဍံဒးႏြံေရာင္။ ဟုိတ္ေဍံဂွ္ မုေရာ? ယ၀္သၞာန္မၢး `တဏွာ´ ေရာင္။ ဿသမုဒယသစၥ၀ြံ ပၚလ၀္တဏွာ ပိကဆံင္ မတြံဂး `ကာမတဏွာ=ပြမေထႝန္စပ္ မက္ဂႜက္ ဿအာ႐ုီကာမဂုန္၊ ဘ၀တဏွာ= ပြမေထႝန္စပ္ မက္ဂႜက္ဿဘ၀ ႀကက္ကတုဪဒွ္တၞိ မတႝီလုပ္လၞိဟ္ နကုဪသႆတဒိ႒ိ၊ ၀ိဘ၀တဏွာ= ပြမေစာဲလာံ ေထႝန္စပ္ဿဘ၀ မပုိတ္သကုတ္ မတႝီလၞိဟ္ နကုဪဥေစၧဒဒိ႒ိ။ ဍန္ဍန္ေဂႜံေဂႜံေတွ္ တဏွာမၢးဂွ္ ပြေထႝန္စပ္ မက္ဂႜက္ ဿအာ႐ုီ။ ဒဒွ္ရ ဒဒုိက္ေဏာင္ဂွ္ ပုိယ္ဟံြတီတုဲ ညးမေျဂာပ္ဗဒန္လ၀္ဂွ္ `အ၀ိဇၨာ´။ အ၀ိဇၨာမၢးဂွ္ ဂႜဳဓုီ ဓလုီဖဍဳိက္ ေျဂာပ္ဗဒန္ေရာင္။ ဟုိတ္နဴ`အ၀ိဇၨာ ကုဪ တဏွာ´ တမ္သံသာ႓ါဏံဂွ္တုဲ ပုိယ္ကလိဂြံ ခႏၶမသုန္။ နဴစကလိဂြံ ခႏၶမသုန္ဏံဂွ္ ဒဒုိက္ထမံက္ထ႟းလ၀္ လတူေတံ မပတံ ဒဒုိက္ပြမဒးဗ်ဳတံဂွ္ ကတုဪဒွ္ကႜဳင္ေရာင္။
နိေရာဓသစၥမၢးဂွ္ ပြမတိတ္ဗႜးနဴ ဒဒုိက္အလုံအုိတ္သုီ မတြံဂး `နိဗၺာန္´။ ဂံြတိတ္ဗႜးနဴ ဒဒုိက္အလုံအုိတ္သုီမာန္ဂွ္ ဂႜံင္တရၜမဒွ္ဟုိတ္ ေဒၢတ္လၝတ္တံဂွ္ သဒးႏြံေရာင္။ ဂႜံင္တရၜဂြံစုိပ္ နိဗၺာန္ မဒွ္ဌာန္ တိတ္ဗႜးနဴဒဒုိက္အလုံအုိတ္သုီ၀ြံ ဣလုဪေရာ သၞာန္မၢး. ပုိယ္ဒးထ႟း `မဂၢသစၥ´ ေရာင္။
မဂၢသစၥမၢးဂွ္ မဒွ္ဂႜံင္တရၜ ေဒၢတ္လၝတ္ သြက္ဂြံတိတ္ဗႜးနဴ ဒဒုိက္အလုံအုိတ္သုီတုဲ မဒွ္ဂႜံင္တရၜ သြက္ဂြံအာစုိပ္ နိဗၺာန္။ ဂႜံင္တရၜမဂၢသစၥဂွ္ ဣလုဪေရာ? ဂႜံင္တရၜမဂၢသစၥ၀ြံ မစုိန္ဒွ္တၜ ေဍာင္ဓ၀္မဂၢင္ဒစာံေရာင္။
ေဍာင္ဓ၀္မဂၢင္ဒစာံမၢးဂွ္.....
(၁) သမၼာဒိ႒ိ = လညာတ္၊ ေကြတ္ဒးရး၊ ပြမတီဒးရး။
(၂) သမၼာသကၤပၸ = ကသပ္ဒးရး။
(၃) သမၼ၀ါစာ = လဟုီဒးရး။
(၄) သမၼာကမၼႏၱ = ကေမႜာန္ဒးရး။
(၅) သမၼာအာဇှ၀ = ဂယုိင္လမ်ဳီဒးရး။
(၆) သမၼာ၀ါယာမ = ပတိတ္ျဇဟတ္ လြှပရာဒးရး။
(၇) သမၼာသတိ = ပြမဂြံသတိမဒးရး။
(၈) သမၼာသမာဓိ = ပြမမႝဳံကုဪသမာဓိ မးဒးရး။
ေပႝာ၀္ကုဪ ေဍာင္ဓ၀္မဂၢင္ဒစာံ၀ြံ ပၚဗြဲသှလ၊ သမာဓိ၊ ပညာမၢး ....
(၃)သမၼာ၀ါစာ၊ (၄)သမၼာကမၼႏၱ၊ (၅)သမၼာအာဇှ၀ ပိျပကာ၀ြံ တႝီလုပ္လၞိဟ္ ဿသှလ။
(၆)သမၼာ၀ါယာမ၊ (၇)သမၼာသတိ၊ (၈)သမၼာသမာဓိ ပိျပကာ၀ြံ တႝီလုပ္လၞိဟ္ ဿသမာဓိ။
(၁)သမၼာဒိ႒ိ၊ (၂)သမၼာသကၤပၸ ႓ါျပကာ၀ြံ တႝီလုပ္လၞိဟ္ ဿပညာ။
သမၼာဒိ႒ိမၢးဂွ္ ပြမဂုိင္ေကတ္ လညာတ္ေကြတ္ဒးဒးရးရး။ လညာတ္ဒးရးမၢးဂွ္ ပြမတီကႜဳိဟ္ခႜင္ေကတ္ နကုဪမတ္ညာဏ္ပညာ ပြမပၚပဲါ ခုိဟ္ / ပေရံ ႓ါျပကာမာန္။ ပြမတီေကတ္ စုဪကုဪ ဓ၀္သစၥပန္ ေကုာံ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱ။
သမၼာသကၤပၸမၢးဂွ္ ပြမႝဳံကုဪ ကသပ္စုိတ္ ဒးဒးရးရး။ သမၼာသကၤပၸ၀ြံ တိတ္ဒွ္ပိဂကူ မတြံဂး - (၁)ေနကၡမၼသကၤပၸ= ကသပ္ဒးဒးရးရး ပြမသႜးလသာေကႜံ သၝိဌာန္တုဲ ပြမပတိတ္ျဇဟတ္ကုဪဓ၀္ ညံင္ဂြံကလိဂြံ ဇ်ာန္မဂ္ဖုဪ၊ ကသပ္အကုသုဪ တအ္ဂွ္ ပဲါေကႜံတုဲ ပြမဂုိင္ေကတ္ ကသပ္ကုသုဪ ဒးဒးရးရး၊ (၂)အဗ်ာပါဒသကၤပၸ= ပြမစြံစုိတ္ ေမတၱာ လတူသတ္တအ္ အလုံအုိတ္သုီ၊ (၃)အဟႎသသကၤပၸ= ပြမဟြံပၬဳဪပၬဳိက္ ပ်ဲပ်ာံသတ္တအ္၊ ပြမခ်ပ္ကသပ္ ညံင္သတ္တအ္ ဂြံတိတ္ဗႜးနဴ ဒဒုိက္။
သမၼာ၀ါစာမၢးဂွ္ ပြမဟုီဂလာန္ဒးရး။ ဟုီဂလာန္ဒးရးမၢး ပြမေ၀င္ပဲါနဴ (၁)မုသာ၀ါဒ= ပြမဟုီဂလာန္ လီဠာန္စႝာဲ၊ (၂)ဖ႐ုသ၀ါစာ= ပြမဟုီဂလာန္ ႀကံင္မၝဳိဟ္ ခက္ကေတာ၀္ညးသအာင္၊ (၃)ပိသုဏ၀ါစာ=ပြမဟုီဂလာန္ ထပက္အႀကာ ဟုီပ်ဳတ္ညးသအာင္၊ (၄)သမၼပၹလာပ= ပြမဟုီဂလာန္ဟၞဲကုဪဖုဪ။ ဣ၀ြံသဒးေ၀င္ပဲါတုဲ ပြမသဒးဟုီ ဂလာန္ ဗြဲမဍာံျပ၊ ဂလာန္မဍဳိန္ေဍာတ္ ဇိပ္ဂႜိပ္ေရာင္။
သမၼာကမၼႏၱမၢးဂွ္ ပြမေ၀င္ပဲါနဴ ကာယဒုစ႐ုိတ္ ပိျပကာ မတြံဂး (၁)ပါဏာတိပါတ= ပြမဂစိုတ္ ေကုာံ ပ်ဲပ်ာံသတ္တအ္၊ (၂)အဒိႏၷာဒါန= ပြမဂုိင္ကႜတ္ေကတ္ ျဒပ္တႜေဍံ ဟြံကုဪနကုဪကာယ၊ပါင္၊စုိတ္၊ (၃)ကာေမသုမိစၧာစာရ= ပြၿဂဳိဟ္ပလုီေကာန္သမၻာ ညးသအာင္။ ဣ၀ြံ သဒးေ၀င္ပဲါတုဲ ပြသဒးမႝဳံေမတၱာစုိတ္ လတူသတ္တအ္ အလုံအုိတ္သုီ၊ ပြမသၸအဲပရဲ လတူပုိန္ျဒပ္ညးသအာင္၊ ပြမဒးမင္မြဲ ေဒၢတ္လၝတ္ ဓ၀္သှလေရာင္။
သမၼာအာဇှ၀ ပြမဂယိုင္လမ်ဳီ ဗြဲမဒးရးမၢးဂွ္ ဟုီေဂႜံေဂႜံေတွ္ ပြမေ၀င္ပဲါနဴ ေကင္ကာဗႝိက္ မသုန္သာ္တုဲ ဂယုိင္လမ်ဳီေရာင္။ ေကင္ကာဗႝိက္ ဟဂပ္ဂ၀္ မသုန္သာ္မၢးဂွ္ (၁)ပြမကူသြံရာန္မႝိဟ္၊ (၂)ပြမကူသြံရာန္ ဖ်ဳန္၊ (၃)ပြမကူသြံရာန္ လြဟ္လက္နက္၊ (၄)ပြမကူသြံရာန္ စႝ၀ိ၀ိင္ မပတံအရက္သုရာ၊ (၅)ပြမကူသြံရာန္ ဂ်ိ။ မသုန္သာ္၀ြံ သဒးေ၀င္တုဲ ပြမဂယုိင္လမ်ဳိေရာင္။ ေ၀င္ပဲါနဴ ဗႝိက္မသုန္သာ္၀ြံတုဲ ပြမဂယိုင္လမ်ဳီမၢးဂွ္ ဒွ္သြက္ပူဂုဪ ပုထုဇန္ ေသၢာံမင္မြဲ ဿဘ၀သၝိကၞိန္ အိန္ထံင္ေရာင္။
သမၼာ၀ါယာမ ပြမပတိတ္ျဇဟတ္ လြှပရာဗြဲမဒးရးမၢးဂွ္ (၁)ဓ၀္အကုသုဪ မကတုဪဒွ္လ၀္တုဲတအ္ဂွ္ တႝဟ္နဂြံအုိတ္အာ ပြမဒးသၸလြှပရာ၊ (၂)ဓ၀္အကုသုဪ ဟြံကတုဪဒွ္ကႜဳင္ဏီတအ္ဂွ္ ညံင္ဟြံကတုဪဒွ္ကႜဳင္၊ ညံင္ကတုဪဒွ္ဂြဳိအ္မာန္ဂွ္ ပြမဒးပတိတ္ျဇဟတ္ လြှပရာ၊ (၃)ဓ၀္ကုသုဪ ဟြံကတုဪဒွ္ကႜဳင္ဏီ ညံင္ဂြံကတုဪဒွ္ကႜဳင္ ပြမဒးပတိတ္ ျဇဟတ္လြှပရာ၊ (၄)ဓ၀္ကုသုဪ ကတုဪဒွ္မံင္တုဲတုဲတအ္ဂွ္ ညံင္ဂြံေဇႝာ္ေမာ၀္တုိန္အာ ပြမဒးပတိတ္ျဇဟတ္ လြှပရာ။
သမၼာသတိမၢးဂွ္ ပြမမႝဳံကုဪဓ၀္သတိ ပြမဟြံဂြံ၀ိ၀ိင္ ဟုိတ္မာဲ ဿမပတံစရင္ဓ၀္ ကုသုဪတအ္ေရာင္။ ဇၞာပ္ဇၞာပ္ပုိယ္ေကႜာန္၊ ဇၞာပ္ဇၞာပ္ပုိယ္ဟုီ သဒးႏြံကုဪ ဓ၀္သတိလၞဳိန္ ညံင္ဂြဳိအ္တႝီလုပ္လၞိဟ္ ဿပြသရာံပါပ္။ တုဲပႜန္- ပြမေဇႝာ္ပၞ၀္ သတိပဌာန္ပန္ မတြံဂး -- ကာယာနဳပႆနာ သတိပဌာန္၊ ေ၀ဒနာနဳပႆနာ သတိပဌာန္၊ စိတၱာနဳပႆနာ သတိပဌာန္၊ ဓမၼာနဳပႆနာ သတိပဌာန္။
သမၼာသမာဓိ ပြမမႝဳံကုဪသမာဓိ ဗြဲမဒးရးမၢးဂွ္ ပုိယ္ေဇႝာ္ပၞ၀္ဓ၀္တုဲ ပုိယ္ကလိဂြံ သမာဓိဗြဲမဒးရး မာန္ရ။ အတုိင္သမာဓိ ပုိယ္ကလိဂြံ နဴပြမေဇႝာ္ပၞ၀္ဓ၀္ဂွ္ ပုိယ္ဂုိင္စၞတ္သမၱီလ၀္ ဗြဲမဒးရးတုဲ ေဇႝာ္ပၞ၀္တုိန္အာ စုဪကုဪအာစုိပ္ ဒဒွ္ဘ၀အရှေရာင္။
ဣ၀ြံ ဓ၀္မဂၢင္ဒစာံ ထမံက္ထ႟းကုဪ ဗြဲဍန္ဍန္ေရာင္။ သၸပတံနဴ သမၼာဒိ႒ိ စုဪကုဪစုိပ္ သမၼာသမာဓိ၀ြံ မြဲကုဪမြဲ ဆက္စပ္မံင္ ေရင္သကအ္ေရာင္။ ဿဓ၀္မဂၢင္ဒစာံ၀ြံ ပုိယ္ေဒၢတ္လၝတ္ စမ္ရံင္ေတွ္ ဿဘ၀ဂတမတ္ ဿပြှပြဴပုိယ္ေလ၀္ ႏြံဒတုဲဖုဪမဂႜဳိင္။ ဥပမာ- ဿဂေကာံမႝိဟ္ ပြှပြဴပုိယ္ေတွ္ မပတံ ဟုီဂလာန္ဍာတ္ေႀကာံ၊ ေကႜာန္ကေမႜာန္ဒးရး၊ ဂယိုင္လမ်ဳီဒးရး တအ္ဂွ္ ဇၞာပ္ညးမသၸဒတၜ ဇေရင္ပြှပြဴ ဂေကာံမႝိဟ္တအ္ ဒတုဲဖုဪႏြံ ဂတမတ္ေရာင္။
႓ုိတ္ဂြံအခိင္ေတွ္ ဓ၀္စပ္ကုဪ ပေရာသဇုိင္ ဗုဒၶဘာသာတအ္ဂွ္ ဆက္ထမံက္ကုဪပႜန္ေရာင္။
ေကာန္ဂကူပုိယ္ ကုဪဂြံကႜဳိဟ္ခႜင္တီေကတ္ ခုိဟ္ / ပေရံ ႓ါျပကာေလပ္တုဲ ကုဪဒွ္တသုိက္အုိတ္ညိ။
Tuesday, November 20, 2007
က်ာ္၊ ဓ၀္၊ သင္
က်ာ္မၢးဂွ္ ...
ဿမဟာသကၠရာဇ္ (၆၈) (B.C. 623)၊ ဂိတုပသာ္ေပင္၊ တၝဲသုိက္ဂွ္ ေဗာဓိသတ္ ေကာန္သၞိင္သိဒၶတၱ သႜးဂႜံဂ၀္ ဿဥဒ်ာန္လုမၺနှ (ဥဒ်ာန္အံင္ေရင္) (လၞဳဟ္ဍဳင္နှေပါ) ရ။ ယၞဳမအံက္ညးဂွ္ သၞိင္သုေဒၶါဒန၊ မိအံက္ ဂႝက်ာ္သှရိမဟာမာယာ။ ေကာန္သၞိင္သိဒၶတၱ၀ြံ ဿအာယုက္ (၁၆) သႝာံဂွ္ သႝက္ကေရာဲ ကု ဂႝက်ာ္ယေသာဓရာ။ ေကာန္သၞိင္သိဒၶတၱ ကာလစုိပ္အာယုက္ (၂၉) ဿမဟာသကၠရာဇ္ (၉၇) အေဃာဒုင္စသုိင္ ပုိန္ဘုိက္သၞိင္ဂွ္ ဂြံညာတ္ေကတ္ နိမိတ္ေဇႝာ္ပန္ မတြံဂး ညးဗ်ဳ၊ ညးယဲ၊ ညးခ်ဳိတ္ ေကုာံ ခမှတုဲ ဒၜတိတ္ၿဂဳိပ္ သၸခမှရသိရ။
ေဒၢတ္ဒုကၠစရိယ ဗႝတ္ႀတၜသႝာံ ေအင္စႝကုီေလ၀္ ဟြံကလိဂြံဓ၀္ေတၞင္ ဏီရ။ ပြမေဒၢတ္ အတၱကိလမထာနဳေယာဂ (ပြမပ်ဲပ်ာံ ဟကုဇကု)၊ ကာမသုခလႅိကာနဳေယာဂ (ပြမေထႝန္စပ္ မက္ဂႜက္) တံဂွ္ ပဲါေကႜံေဒၢတ္ေလၞတ္ဂွ္တုဲ နဒဒွ္ဂႜံင္တရၜ မဇၨ်ိမပဋိပဒါ (ေဒၢတ္ေလၞတ္ မဒွ္လေဒါ၀္) ဒုင္ဂုိင္ေကတ္ရ။ ဗြဲႀကၜ၀ြံ သၸၿပဘုိက္ ပုင္ပၞန္ဍာ္တွ္ ဂႝက်ာ္သုဇာတာ ကုဪဒါန္တုဲ နဴဂွ္ မင္ဗႜာဲေသာတၳိယ ကုဪဒါန္ေခ်ာဲဒဇိပ္ ဒစာံေကံ ဒုင္ဂုိင္ေကတ္တုဲ ၿဂာတ္ပရးေဖ်ံ ဿသၞ၀္တမ္ၿဇဲေဗာဓိဂွ္ ပႝင္အပရာဇိတ (ပႝင္အံင္ဇႝး) မံက္ဂတ၀္တုိန္ကႜဳင္ရ။ ခမှသိဒၶတၱ ``ဟြံကလိဂြံ ဓ၀္ေတၞင္မၢး ဟြံခ်ှဒလုိက္ကတုဪနဴ ပႝင္၀ြံေရာင္´´ သာ္သၸအဓိ႒ာန္တုဲ ဂဇအ္ပၞ၀္ဓ၀္ ဿလတူပႝင္ရတ္ အပရာဇိတဂွ္ရ။ ဿအခိင္ဇုိင္သ၀္တၝဲဂွ္ ဂြံအံင္ဇႝးေကတ္ ပႝာန္သၞိင္မာတုဲ ဿပထမပယ်ာံဂွ္ ကလိဂြံ ပုေဗၺနိ၀ါသာနဳႆတိညာဏ္၊ ဿမစၧိမပယ်ာံဂွ္ ကလိဂြံ ဒိဗၺစကၡဳညာဏ္၊ ဿပစၧိမပယ်ာံဂွ္ ကလိဂြံ အာသြကၡယညာဏ္တုဲ ဿမဟာသကၠရာဇ္ (၁၀၃)၊ ဂိတုပသာ္ေပင္၊ တၝဲဗုဒၶ၀ါဂွ္ အာစုိပ္ဒဒွ္က်ာ္ မဟၞဲကုဪပေတာံ႓တ္ မေထက္ကုဪဒုင္ဒါန္ သၸပူဇၜ ကုမႝိဟ္ေဒ၀တၜ အိန္ၿဗဳီဂမႜဳိင္ရ။
ဟုိတ္ဂွ္ရ ... တၝဲဏံ ပုိယ္ေကာန္ဗုဒၶဘာသာတံ ေ႐ွ္ေသွ္မံင္ က်ာ္ဂွ္ မုမုေရာ၊ ေဒ၀တၜဟာ? ျပဟ္ဒတုံေစွ္ကႜဳင္ နဴအကာသဟာ? မႝိဟ္ေဇတ္ေဇတ္ရဟာ? နဴ႓ံင္သႜးကႜဳင္ဂွ္ ဒွ္မံင္က်ာ္ဟတုဲဟာ? မပတံသာ္၀ြံ အေရ၀္ပုစၧာ နဴဘာသာသအာင္ သၞာန္ကႜဳင္မံင္ ပယ်တ္ပယ်တ္ဂွ္ ပုိယ္သုီကုဪေကတ္စရာဲ နဒဒွ္ေကာန္ဗုဒၶဘာသာ ေဇတ္ေဇတ္ မြဲတုဲ ဟုီသွ္ဒး ဂံင္ဂံင္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ တၝဲဏံ ပုိယ္ေ႐ွ္ေသွ္က်ာ္၊ ေလၝာ၀္က်ာ္မၢးဂွ္ သဒးသၸအာ႐ုီကုဪ ညာဏ္ပိျပကာ မထမံက္ထ႟းလ၀္ လတူေတံေရာင္။ ညာဏ္ပိျပကာဂွ္ ေကာ္၀ါတ္တုဲ ခၬန္သေရာပ္ေကႜံမၢး သဗၺညဳတညာဏ္ (ညာဏ္မေလပ္ညာတ္၊ မေလပ္တီေကတ္ အလုံအုိတ္သုီ) ကုဪ သယမၻဴတညာဏ္ (ညာဏ္မေလပ္ ဖအိုတ္ေကႜံ ကႜဳိက္ေလၝင္ကိေလသ၊ မဖအုိတ္ေကႜံဓ၀္အာသ၀) ညာဏ္႓ါျပကာ၀ြံဂွ္ ေကာ္ခၜစ `က်ာ္´ေရာင္ သမၱီ။
က်ာ္ႀတဲတြံဓ၀္ ဟံင္ဖ်ၜသတ္တအ္ နဴသံသာ လုကၜ (၄၅) ၀ွ္တုဲ ဿမဟာသကၠရာဇ္ (၁၄၈) (B.C. 543)၊ ဂိတုပသာ္ေပင္၊ တၝဲအငၝာ၊ ကာလအာစုိပ္ အာယုက္ (၈၀) ဂွ္ သၸပရိနိဗၺာန္ ဿဥဒ်ာန္သၞိင္မလႅာ ဿဍဳင္ကုသိနာရာံ ဿအၾကာတႝံအံင္ေရင္ ႓ါတႝံဂွ္ရ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ- ကာလပုိယ္ေလၝ၀္က်ာ္ေတွ္ ပုိယ္သဒးသၸအာ႐ုီကုဪ ညာဏ္႓ါျပကာဂွ္ေရာင္။ တုဲပႜန္ ပုိယ္သဒးသၸအာ႐ုီကုဪ ဂုဏ္က်ာ္မပတံ အရဟံ ကုီေရာင္။ ကာလဂွ္မွ ဂြံဒွ္ေလၝာ၀္က်ာ္ ေကုာံ ေလၝာ၀္ဂုဏ္က်ာ္ေပင္ေပင္။ (ဂုဏ္က်ာ္ (၉) ျပကာတအ္ဂွ္ ဗြဲၾကၜမွ ကေလင္ခ်ဴကုဪ သုီအဓိပၸါယ္ပႜန္ေရာင္။) ဣ၀ြံ ဣလုဪဒွ္က်ာ္ဂွ္ ဍန္ဍန္ေဂႜံေဂႜံဂွ္ ပုိယ္သမၱီလ၀္။
ဓ၀္ပႜန္ေရာ...?
ဓ၀္မၢးဂွ္ တြဟ္က်ာ္ႀတဲ တြံလ၀္ လုကၜ (၄၅) ၀ွ္ဂွ္ ေကာ္ခၜစဓ၀္ရ။ ဓ၀္၀ြံ ဟုီ႐ုိဟ္လၞိဟ္ ဗြဲပိဋကတ္မၢး ပိဋကတ္ပိ မတြံဂး --
(၁) ပိဋကတ္သုတ္၊
(၂) ပိဋကတ္၀ိနယ္၊
(၃) ပိဋကတ္အဘိဓ၀္ ေရာင္။
ဿ`ပိဋကတ္သုတ္´ဂွ္ တိတ္ဒွ္အာ နိကာယ္မသုန္ မတြံဂး --
(၁)ဒှဃနိကာယ္၊ (၂)မဇၨ်ိမနိကာယ္၊ (၃)သံယုတၱနိကာယ္၊ (၄)အဂၤုတၱရနိကာယ္၊ (၅)ခုဒၵကနိကာယ္ ေရာင္။
တင္စၞတ္။ ။ဿခုဒၵကနိကာယ္ဒႝာဲဏံ၀ြံ ပဲါလ၀္ ပိဋကတ္၀ိနယ္၊ ပိဋကတ္အဘိဓ၀္ေရာင္။ ဿအရာ႐ုိဟ္လၞိဟ္ ပိဋကတ္သုတ္၀ြံ နဲကဲတႝဟ္ျခာ ႏြံဗြဲမဂႜဳိင္။ ပိဋကတ္ပိ သုီဖအုိတ္ဂွ္ ဗုီ႐ုိဟ္လၞိဟ္ ဗြဲနိကာယ္မသုန္ ဗုီသင္႐ုိဟ္ေပႜာပ္ ``ပိဋကတ္၀ိနယ္၊ ပိဋကတ္အဘိဓ၀္´´ ဿခုဒၵကနိကာယ္ဂွ္ ဗြဲသၞ၀္ေတံ ဿဆက္ေတာဲႀကၜ ကေလင္သၝှဂႜိပ္ေကတ္ပႜန္ညိ။
ဿ``၀ိနယ္ပိဋကတ္´´ ဂွ္ တိတ္ဒွ္အာမသုန္ျပကာ မတြံဂး -- (၁)ပရာဇိကပါဠိ၊ (၂)ပါစိတၱိယပါဠိ၊ (၃)မဟာ၀ဂၢပါဠိ၊ (၄)စူဠ၀ဂၢပါဠိ၊ (၅)ပရိ၀ါရပါဠိ ။ ပိဋကတ္၀ိနယ္၀ြံ က်ာ္ႀတဲပညပ္လ၀္ သြက္ခမှတအ္ ဂြံေဒၢတ္လၝတ္ေရာင္။
တုဲပႜန္ ``ပိဋကတ္အဘိဓ၀္´´ တိတ္ဒွ္အာ (၇)ကႝပ္ မတြံဂး -- (၁)ျပကုိဟ္ဓမၼသဂၤဏှ၊ (၂)ျပကုိဟ္၀ိဘဂၤ၊ (၃)ျပကုိဟ္ဓာတုကထာ၊ (၄)ျပကိုဟ္ပုဂၢလပညပ္၊ (၅)ျပကုိဟ္ကထာ၀တၳဳ၊ (၆)ျပကုိဟ္ယမိက္၊ (၇)ျပကုိဟ္ပ႒ာန္။
အတုိင္ထမံက္ထ႟းလ၀္ သ႐ုပ္ပိဋကတ္ပိ ဗြဲလတူဏံ၀ြံ မဒွ္တြဟ္ေဍာင္ဓ၀္ က်ာ္ႀတဲတြံလ၀္ လုကၜ(၄၅)၀ွ္ေရာင္။ ပုိယ္ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာဂမႜဳိင္ အတုိင္တြဟ္ ေဍာင္ဓ၀္က်ာ္ႀတဲ တြံစြံပတန္လ၀္ဂွ္ ဟြံနဳက္ဟြံထပ္ အတုိင္ဂွ္ေဟင္ ေ႐ွ္ေသွ္ေဒၢတ္ကႜဳင္ရ။ (ဗုဒၶဘာသာမၢးဂွ္ လၞဳဟ္ခုတ္ခၜစ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ ေကုာံ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ ဣ၀ြံတိတ္ဒွ္ (၂) ဂုိဏ္ရ၊ ဿမဟာယာနဗုဒၶဘာသာဂွ္ တိတ္ဒွ္အာ ဂုိဏ္ဗြဲမဂႜဳိင္။ ဗြဲႀကၜမွ စပ္ကုဪ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ ေကုာံ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ၀ြံ ကေလင္လၜေသာင္ကုဪပႜန္ေရာင္။)
``သင္´´
သင္မၢးဂွ္ မႝဳံတၜ႓ါျပကာ မတြံဂး (၁)အရိယသင္၊ (၂)သမၼဳတိသင္။ တၝဲဏံ ပိုယ္ေလၝာ၀္ေ႐ွ္ေသွ္ရၜဂၜ ကုဪဒၞံင္ဒါန္ဂွ္ မဒွ္သင္ေကာန္ကြးက်ာ္ႀတဲ ညးမေဒၢတ္ ၀ိနယ္သိကၡာပို္ဒ္ ဖအုိတ္ရ။ မႝိဟ္တုပ္တုပ္ရ- အယာံမာတ္ကးလ၀္ေသာ္၊ လတက္ယ၀္သၝာဂွ္ မုဟုိတ္ညးဂြံေကာ္ခၜစ "သင္" ေရာ? သြဟ္ေဍံဂွ္ အယာံမာတ္ ကးလ၀္ေသာ္ကၬဳိပ္၊ လတက္လ၀္ ယာတ္သၝာဂွ္ ေကာ္စသင္ဟြံေသင္။ တၝဲဏံ ခမှသင္တအ္ ညးတအ္ညတ္ဗွ္လ၀္ ကမၼ၀ါစ္ နကုဪညတၱိစတုတၳကမ္တုဲ ၀ိနယ္သိကၡာပိုဒ္ အတုိင္က်ာ္ႀတဲ ပညပ္တြံစြံပတန္လ၀္ သြက္ခမှႀတဳံမၢး သိကၡာပိုဒ္ (၂၂၇) ေဒၢတ္မင္မြဲလ၀္တုဲ သှလသိကၡာပိုဒ္ (၂၂၇) ဍဳန္ကႜဳင္ဿသႏၳာန္ ပူဂုဪဂွ္တုဲမွ ပူဂုဪဂွ္ေကာ္ခၜစ `သင္´ ေရာင္။ ဟုိတ္ဂွ္ရ- ကာလပုိယ္ေလၝာ၀္ ေ႐ွ္ေသွ္ရၜဂၜ ကုဪဒါန္ကုသင္မၢး ပုိယ္သဒးသၸအာ႐ုီကုဪ သှလသိကၡာပုိဒ္ (၂၂၇) မဍဳန္မံင္ ဿသႏၳာန္ပူဂုဪဂွ္တုဲ ပုိယ္ေလၝာ၀္ေ႐ွ္ေသွ္ရၜဂၜ ကုဪဒါန္မၢး ဒွ္ညးေလၝာ၀္သင္ ဍာံဍာံေရာင္။
ဒးထ႟းကုဪဥပမာမြဲမၢး -- နာဲဿဂေကာံအၾကာပိုယ္ဏံ မႝိဟ္မြဲဂွ္ ဟြံေကတ္ဂႜံင္၊ မံင္ဒၞံင္ဆဆုဪ၊ သုင္ထ႟ဴအရက္ ဓဇက္ဂႜိက္ တိက္အၾကာဂႜံင္ဍာန္ ညးမြဲဟြံသၸမႝိဟ္ရ။ ဆဂး -- ေအပူဂုဪဂွ္ မြဲတၝဲကလိဂြံဓ၀္ဍာံတုဲ နကုဪသဒၶါစုိတ္လ်ဳင္ လုပ္သၸခမှဿသာသနာတုဲ ေဒၢတ္လၝတ္တၜ သှလသိကၡာပုိဒ္ (၂၂၇) ဂွ္မၢး ပုိယ္ဟြံဒးေလၝာ၀္ ပူဂုဪဂွ္ဟာ? ဟုိတ္နဴ သှလသိကၡာပိုဒ္ (၂၂၇) ဍဳန္ကႜဳင္ဿသႏၳာန္ ပူဂုဪဂွ္တုဲ ပူဂုဪဂွ္ ေကာ္ခၜစ `သင္´ ေရာင္ ဣ၀ြံဂပ္၀္သမၱီ။ အတိုင္ထမံက္ထ႟းလ၀္ လတူဂမႜဳိင္၀ြံ မဒွ္ဍန္ဍန္ေဂႜံေဂႜံ သြက္ဂြံသမၱီေလာဲ ပေရာက်ာ္၊ ဓ၀္၊ သင္ ေရာင္။ (ဂုဏ္က်ာ္ (၉)၊ ဂုဏ္ဓ၀္ (၆)၊ ဂုဏ္သင္ (၉) တအ္ဂွ္ ဗြဲႀကၜမွ ကေလင္ထမံက္ကုဪ သုီအဓိပၸါယ္ဗုီမန္ ဗြဲႀတးပႜန္ေရာင္။)
(ဆက္ေတာဲႀကၜ)
ဗုီ႐ုိုဟ္လၞိဟ္ တြဟ္ေဍာင္ဓ၀္က်ာ္ႀတဲ နကုဪနဲကဲတႝဟ္တႝဟ္...........
ဿအရာမ႐ုိဟ္လၞိဟ္ တြဟ္ေဍာင္ဓ၀္က်ာ္ႀတဲ၀ြံ ကေလင္႐ုိဟ္ႀတးကုဪ နယ္တႝဟ္တႝဟ္ညိပႜန္။ တြဟ္ေဍာင္ဓ၀္ တႜှမႝဳံကုပုိန္က်ာ္ႀတဲ အလုံအုိတ္သုီဂွ္........
(က)``ဗြဲဂလာန္၀စန´´မၢး တိတ္ဒွ္အာ ပိသာ္ မတြံဂး.....
(၁)ပဌမဗုဒၶ၀စန= ဂလာန္က်ာ္ႀတဲ မဒွ္ကုိပ္ကႜာ (တမ္)။
(၂)မဇၨ်ိမဗုဒၶ၀စန= ဂလာန္က်ာ္ႀတဲ မဒွ္လေဒါ၀္။
(၃)ပစၧိမဗုဒၶ၀စန= ဂလာန္က်ာ္ႀတဲ မဒွ္လအိတ္ (ေကႝာတ္) ဣ၀ြံ တိတ္ဒွ္အာ(၃)ရ။
ပထမဗုဒၶ၀စနမၢးဂွ္ ဂလာန္ကၿမၜ က်ာ္ႀတဲေျမာ္တုိန္ကႜာအုိတ္ နကုဪဂါထာမပတံ ``အေနကဇာတိ သံသာရံ´´ ေရာင္။ ပစၧိမဗုဒၶ၀စနမၢးဂွ္ ဂလာန္တြဟ္က်ာ္ႀတဲ မဒွ္လက္ကရၜအုိတ္ မတြံဂး ``အပၸမာေဒန သမၸာေဒထ´´ ေရာင္။ တြဟ္ေဍာင္ဓ၀္ သၸပတံနဴ ဓ၀္မၼစက္တုဲ စုဪကုဪ တြဟ္ေဍာင္ဓ၀္လက္ကရၜအုိတ္ အခိင္တြံကုဪ ျပဘာဒ္သုဘဒၵဂွ္ မဒွ္ဂလာန္တြဟ္က်ာ္ႀတဲ မဇၨ်ိမ၀စန ဂလာန္တြဟ္ မဒွ္လေဒါ၀္ေရာင္။
(ခ) ``ဗြဲပိဋကတ္´´ မၢး တိတ္ဒွ္အာပိ မတြံဂး (၁)ပိဋကတ္သုတ္၊ (၂)ပိဋကတ္၀ိနယ္၊ (၃)ပိဋကတ္အဘိဓ၀္။
(ဂ) ``ဗြဲနိကာယ္´´ မၢး တိတ္ဒွ္အာ မသုန္ မတြံဂး...
(၁)ဒှဃနိကာယ္၊
(၂)မဇၨ်ိမနိကာယ္၊
(၃)သံယုတၱနိကာယ္၊
(၄)အဂၤုတၱရနိကာယ္၊
(၅)ခုဒၵကနိကာယ္။
တင္စၞတ္။ ။ နိကာယ္ (၄) နဴဒှဃနိကာယ္ စုဪကုဪ အဂၤုတၱရနိကာယ္ဂွ္ ဒွ္ပိဋကတ္သုတ္ သက္သက္တုဲ ဿခုဒၵကနိကာယ္မြဲဂွ္ သုီပိဋကတ္၀ိနယ္၊ သုီပိဋကတ္အဘိဓ၀္၊ ႏွၜရၜသုီပိဋကတ္သုတ္ေရာင္။
ပိဋကတ္၀ိနယ္ (၅)၊ ပိဋကတ္အဘိဓ၀္ (၇)ကႝပ္ တအ္ဂွ္ ဗုီ႐ုိဟ္လၞိဟ္ တုပ္ကုဪထမံက္ထ႟းလ၀္ လတူေတံရ။ ဿဒႝာဲဏံ၀ြံ ပုိယ္ထုဲစဒွ္မံင္၊ မုပ႐ုိဟ္လ၀္လတူေတံ နိကာယ္မသုန္ဂွ္ ဒွ္ပိဋကတ္သုတ္တုဲ လၞဳဟ္ဒႝာဲဏံ သုီပိဋကတ္ပိဂွ္ ဒုင္ယၞဳနိကာယ္မသုန္ပႜန္ေရာ? ဿခုဒၵကနိကာယ္မြဲဂွ္ ဿဒႝာဲဏံ၀ြံ ပိဋကတ္၀ိနယ္၊ ပိဋကတ္အဘိဓ၀္ေလ၀္ တႝီလုပ္လၞိဟ္အာေရာင္ သမၱီ။
(ဃ) ``ဗြဲအဂၤ´´ မၢး တိတ္ဒွ္အာ (၉) ျပကာ မတြံဂး...
(၁)သုတၱ၊ (၂)ေဂယ်၊ (၃)ေ၀ယ်ာကရဏ၊ (၄)ဂါထာ၊ (၅)ဥဒါန၊ (၆)ဣတိ၀ုတၱက၊ (၇)ဇာတက၊ (၈)အဗၻဳတဓမၼ၊ (၉)ေ၀ဒလႅ။
(ငၝ) ``ဗြဲဓမၼ၀ိနယ´´ မၢး တိတ္ဒွ္အာ (၂) ျပကာ မတြံဂး...
(၁)ပိဋကတ္သုတ္၊ ပိဋကတ္အဘိဓ၀္ ဂွ္ ``ဓမၼ´´၊
(၂)ပိဋကတ္၀ိနယ္ဂွ္ ``၀ိနယ´´။
(စ) ``ဗြဲဓမၼကၡန္ ဂေကာံဗြ၀္ေဍာင္ဓ၀္´´ မၢး တိတ္ဒွ္အာ ပန္ဠက္ကုဪဒစာံလၝီ (၄၈၀၀၀)။
(ဆ) ``ဗြဲရသ´´ မၢး တိတ္ဒွ္မြဲျပကာေဟင္ မတြံဂး ``တြဟ္ေဍာင္ဓ၀္ တႜှမႝဳံကုပုိန္က်ာ္ႀတဲ အလုံသုီဖအုိတ္၀ြံ မႝဳံတၜကုဪဗြဲရသ႐ွ္သာ မြဲသာ္ေဟင္မၢး `ပြမတိတ္ဗႜးနဴဒဒုိက္အလုံအိုတ္သုီ´ ေရာင္။
ဣ၀ြံ တြဟ္ေဍာင္ဓ၀္ တႜှမႝဳံကုပုိန္က်ာ္ႀတဲ ဗုီ႐ုိဟ္လၞိဟ္၊ ဗုီခုတ္ပညပ္ ေကာ္ခၜစ တိတ္ဒွ္အာ တႝဟ္တႝဟ္သာ္ေရာင္။
မိက္ဂြံတီ လၞိဟ္အုပ္ကႝပ္ ပိဋကတ္ပိမၢး အာသၝှဂႜိပ္ ဗွ္ရံင္ ဒႝာဲဏအ္ညိ။ (ဍဳဪဒႝာဲဏံညိ)
ေကာန္ဂကူပိုယ္ ညးမလ်ဳင္ပေတွ္ က်ာ္၊ ဓ၀္၊ သင္ဂမႜဳိင္ ကုဪဂြံဒွ္ ညးမထံက္ပင္သာသနာ ေဇတ္ေဇတ္တုဲ တသိုက္မႝိဟ္၊ တသုိက္သြ၀္၊ တသုိက္ၿဗဳီ၊ တသုိက္နိဗၺာန္ ကုဪကလိဂြံမာန္ညိ။
Saturday, November 17, 2007
ေအင္ဂြံစေကႜင္
သတၱံကၬဳဟ္ရ ............. ဒွ္သႝဂႜဳိင္မိင္
ဒုဟ္ဒဏ္ဂႜဳိင္ကုီ .......... ခ်ဳိတ္သုီ၀ိ၀ိင္
ခ်ဳိတ္တုဲစုိပ္ဒႝာဲ ............အပဲါသၝိသၞိင္
ညးဟြံေအင္ ............ ဍဳိက္ေပင္ဒုဟ္ဏံဂႜိင္။
သတၱံသၬဳိက္ဆာန္ .....သႝႀကာန္ေအာန္သိင္
ဒုဟ္ဒဏ္ေအာန္ကုီ ....ခ်ဳိတ္သုီလဟိင္
ခ်ဳိတ္တုဲစုိပ္ဒႝာဲ......... ဘုံဆာဲသြ၀္သႝိင္
ညးေအင္ဒုင္ ......... ဖုဪစုင္ပုိယ္ဂြံမိင္။
ယ၀္ေအင္ဒုင္မာန္ ....နိဗၺာန္စုိပ္ေသာင္
ေအင္ဟြံမာန္ရ ......ဒွ္သႝမြဲေတာင္
ေအင္ဂြံစေကႜင္ ......ဍဳိက္ေပင္မိပ္ေသႜာင္
ဟြံေအင္ရ ..........မုခ်လေလင္ေရာင္။
က်ာ္ႀတဲတႜညာဏ္ .... နိဒါန္မြဲေတာင္
ညးဟြံေအင္ဒုင္ ......ဒုဟ္စုင္ဟြံေယာင္
ညးေအင္ဒုင္ပႜန္ ....ဒုဟ္ဒဏ္ၿပဟ္ေသာင္
ဟုိတ္ဂွ္ပညဳင္ ..... ေအင္ဒုင္ခုိဟ္ေကြံေရာင္။
Thursday, November 15, 2007
ဂလာန္ေဒႜာံဗေတာန္ အပါ၀ိသာခါ (၁၀) တင္
(၂) ပၞတ္မၝးဂွ္ လၸေပႜာပ္အဿ။
(၃) ကုညးမကေလင္ကုဪဂွ္ေဟင္ ကုဪညိ။
(၄) ကုညးဟြံကေလင္ကုဪဂွ္ လၸကုဪညိ။
(၅) ကုညးကေလင္ကုဪကုီ၊ ကုညးဟြံကေလင္ကုဪကုီ ကုဪညိ။
(၆) ဂဇအ္ဗြဲတသုိက္ညိ။
(၇) စသုင္ဗြဲတသုိက္ညိ။
(၈) တိက္ဗြဲတသုိက္ညိ။
(၉) ေကႜာန္႓ုိတ္လြှပရာပၞတ္ညိ။
(၁၀) ေလၝာ၀္ကလအ္ ေဒ၀တၜသၝိညိ။
ဣ၀ြံ ကာလဂႝက်ာ္ ၀ိသာခါ ၿပာပ္အာဇေရင္ သၝိခါမ္သှဂွ္ အပါဂႝက်ာ္ ၀ိသာခါတအ္ ဟုီေဒႜာံဗေတာန္ ဂလာန္ႀသ၀ါဒ (၁၀) တင္ေရာင္။
ဂလာန္ဂမႜဳိင္ (၁၀) တင္၀ြံ ေသာင္ကလး အဓိပၸါယ္တုန္ .......
(၂) ``ပၞတ္မၝး လၸေပႜာပ္အဿ´´ မၢးဂွ္ ညးပြှဗြဳိင္တံ ဟုီေစာ ေက႟ဟ္လက္ခ်ၜ မႝိဟ္ဿသၝိခါမ္သှဇကု၊ ဟုီလၜစၜ ပေရာႀတဳံ တႜသၝိဇကု မိင္မၢး လၸကႜဳင္စၜလၜ ဿသၝိခါမ္သှဇကုညိ။
(၃) ``ကုညးမကေလင္ကုဪဂွ္ေဟင္ ကုဪညိ´´ မၢးဂွ္ ကုညးမေဂႜံဏာ ၿဒပ္ဇကုတုဲ ညးမကေလင္ေလဲဂွ္ေဟင္ ကုဪဂေလံၿဒပ္ညိ။
(၄) ``ကုညးဟြံကေလင္ကုဪဂွ္ လၸကုဪညိ´´ မၢးဂွ္ ကုညး မေဂႜံဏာၿဒပ္ဇကုတုဲ ဟြံကေလင္ေလဲတံဂွ္ လၸဂေလံကုဪ ၿဒပ္ညိ။
(၅) ``ကုညးကေလင္ကုဪကုီ၊ ကုညးဟြံကေလင္ကုဪကုီဂွ္ ကုဪညိ´´ မၢးဂွ္ ကုမိႆဟာဲ သကအ္ရဲ ကေလာ ဒညာတ္ မစုိပ္ဒဒုိက္တအ္ဂွ္ ကေလင္ကုဪ မာန္ကုဪဒွ္၊ ကေလင္ေလဲကုဪ ဟြံမာန္ကုဪဒွ္ ႐ုီဗင္ထံက္ပင္ညိ။
(၆) ``ဂဇအ္ဗြဲတသုိက္ညိ´´ မၢးဂွ္ ဒႝာဲဒၞံင္မသႜဳင္ၿပဲ မပတံဒႝာဲ ဂဇအ္တုဲ ကာလခါမ္သှ ေကုာံ ႀတဳံတႜသၝိကႜဳင္မၢး ဒးကတုဪတအ္ဂွ္ လၸဂဇအ္ညိ။
(၇) ``စသုင္ဗြဲတသုိက္ညိ´´ မၢးဂွ္ သုီကုဪဟြံဂြံ စသုင္ကႜာနဴ ခါမ္သှ ေကုာံ ႀတဳံတႜသၝိတုဲ ေကႜာန္႓ုိတ္ ၿပဳေၿပင္ မပတံပုင္သြ သြက္ညးတအ္ စသုင္တုဲအုိတ္မွ ဇကုစသုင္ညိ။
(၈) ``တိက္ဗြဲတသုိက္ညိ´´ မၢးဂွ္ လၸလုပ္ဒႝာဲသတိက္ ကႜာနဴခါမ္သှ ေကုာံ ႀတဳံတႜသၝိဇကုညိ။ ၀တ္ေဇႝာ္၊ ၀တ္သၞတ္ မေထက္ကုဪ ဒးေကႜာန္ပတုဲဂွ္ ေကႜာန္တုဲဒွ္အုိတ္ ဇကုဒးတိက္ႀကၜနဴ ညးတအ္ညိ။
(၉) ``ေကႜာန္႓ုိတ္လြှပရာ ပၞတ္ညိ´´ မၢးဂွ္ ခါမ္သှ ေကုာံ ႀတဳံတႜသၝိဂွ္ သၝှဂႜိပ္တၜ ညံင္ရၜပမာ လၝပၞတ္ ကုဪ သၞိင္ၿဇဳံတုဲ ေထက္ကုဪဒးမင္မြဲေရာင္။
(၁၀) ``ေလၝာ၀္ကလအ္ ေဒ၀တၜသၝိညိ´´ မၢးဂွ္ ခါမ္သှ ေကုာံ ႀတဳံတႜသၝိဂွ္ စြံညံင္ပမာ ေဒ၀တၜတုဲ ေထက္ကုဪဒး မင္မြဲရံင္စံင္ေရာင္။
ခုိဟ္ ကုဪ ပေရံ
က်ာ္ႀတဲ ဟုီတြံထ႟းလ၀္ ဍန္ဍန္ေဂႜံေဂႜံ ဗုီဂြံပၚပဲါ ခုိဟ္ ကုဪ ပေရံ။
(၁) ကေမႜာန္မြဲမြဲ .. သြက္ဟကုဇကုကုီ၊ သြက္ညးမြဲသအာင္ကုီ၊ သုီသြက္ဇကု သြက္ညးမြဲသအာင္ သီု႓ါလၸာ္ ယ၀္ရ မႝဳံကုဪအႏၱရာယ္ေဏာင္ သဒွ္မၢး ကေမႜာန္ဂွ္ ကေမႜာန္ပေရံ၊ ေထက္ကုဪေ၀င္ပဲါ၊ ကေမႜာန္အကုသုဪ။
(၂) ကေမႜာန္မြဲမြဲ ...သြက္ဟကုဇကုကုီ၊ သြက္ညးမြဲသအာင္ကုီ၊ သုီသြက္ဇကု သြက္ညးမြဲသအာင္ သုီ႓ါလၸာ္ ယ၀္ရ မႝဳံကုဪဒတုဲဖုဪေဏာင္ သဒွ္မၢး ကေမႜာန္ဂွ္ ကေမႜာန္ၿပဲ၊ ေထက္ကုဪေဇႝာ္ပၞ၀္၊ ကေမႜာန္ကုသုဪ။
Tuesday, November 13, 2007
ဗုီ႐ုပ္သာသနိကဂမႜဳိင္
ဗြဲသၞ၀္ဂမႜဳိင္၀ြံ ဗုီ႐ုပ္သာသနိက ဂမႜိဳင္ေရာင္။
ဿသာသနာ (၂၃၆) သၞိင္အေသာက ဒုင္သဇုိင္တုဲ မွာေထရ္ေမာဂၢလိပုတၱတိႆ ကၬဳိက္ကၬဳိပ္တုဲ ပတုိန္တတိယ သံဂါယနရ။ ႀကၜနဴဂွ္ သၞိင္အေသာက ဖေအာ၀္ဗလး ကုဪႀတးသာသနာ ဒစိတ္ဌာနတုဲ မဟိႏၵေထရ္ ကၬဳိက္ကၬဳိပ္တုဲ ၿပာပ္ကႜဳင္ ပတန္သာသနာ ဿတကအ္သှရိလကၤာ (ဍဳင္သိင္ဃုဪ)ေရာင္။ နဴဂွ္တုဲ ေဒံၿဗၜမဟိႏၵေထရ္ ခမှၿဗၜ မႏြံယၞဳ သံဃမိတၱာ (ေကာန္၀ုတ္သၞိင္အေသာက) ေရင္တႜဳင္နင္ ကႝာင္ၿဇဲေဗာဓိက်ာ္ဒွ္ မဒွ္ကႝာင္ဒုိဟ္သႜဳင္က်ာ မြဲကႝာင္ရ။ အခိင္ဂွ္ ဿဍဳင္သှရိလကၤာ သၞိင္ေဒ၀ါနံပိယတိႆ ဒုင္သဇုိင္တုဲ တုဪကလုတ္လ၀္ ကႝာင္ၿဇဲေဗာဓိ၀ြံေရာင္။ ကႝာင္ၿဇဲေဗာဓိ၀ြံ မဒွ္ကႝာင္ၿဇဲဒလာဲက်ာ္ နဴဗုဒၶဂါယာ အိႏၵိယ ေတံေရာင္။ ကႝာင္ၿဇဲေဗာဓိ၀ြံ အာယုက္သႝာံ (၂၃၀၀) သႝာံၿပင္ေရာင္။
ဗြဲသၞ၀္ဂမႜဳိင္၀ြံ ထမံက္ထ႟းကုဪ ဗုီ႐ုပ္ သံေ၀ဂဇနိယ (၄) ဌာနဂမႜဳိင္ေရာင္။
တုဲေတွ္ -- သြက္ပုိယ္ဗုဒၶဘာသာတံ မုဂြံဂုိင္စၞတ္သမၱီစေရာ? ပုစၦာ၀ြံ အဲ ညးခ်ဴလိက္ဏံေလ၀္ ဒးဒုင္သၞာန္မံင္ ပယ်တ္ပယ်တ္ရ။ သြဟ္ေဍံဂွ္ေသာင္မံင္ရ၊ ပုိယ္ပညဳင္ထ႟း နာ႐ုပ္ဓမၼစက္ဏံရ။
႐ုပ္ဓမၼစက္၀ြံ ဿဍဳင္မန္ပုိယ္ေတံ ေဏာင္ေတွ္ ညးတံေကႜာန္သၸလ၀္ (၂၄) အခန္တုဲ ခ်ဴဓဇက္လ၀္ မပတံ ေဟတုပစၥေယာရ။ ဆဂး - ဍဳင္ဗုဒၶဘာသာတႝဟ္၊ ေကာန္ဗုဒၶဘာသာ မပတံဍဳင္ေသံ၊ ဍဳင္သှရိလကၤာတံမၢး သုင္ေစာဲ ႐ုပ္ဓမၼစက္ တုိက္တုိက္႐ုိက္႐ုိက္ရ။ ဿ႐ုပ္ဓမၼစက္ ပုိယ္ဆုဪညာတ္မံင္ ညံင္ကုဪသြက္ ၀တ္ေႏွ၀္ဂႜဳင္ ဗုီစက္ သႜာကြှဂွ္ ႏြံကုဪအဓိပၸါယ္ေရာင္။ ပုိယ္ရံင္ဗြဲဗြဳိင္မၢး ဂြံဆုဪတၜ လၞိဟ္တႝင္ေတႝာ၀္ (၈) တႝင္ရ။ ဣဏံဂွ္ သၸလ၀္စႝးကုဪ ဓ၀္မဂၢင္ (၈) ေဍာင္ေရာင္။ တႝင္ေတႝာ၀္ (၈) တႝင္ဂွ္ ပုိယ္ရံင္ နဴတႝဳင္ေတံ တႝဳင္ဏံမၢး ပုိယ္ဂြံဆုဪ ဒွ္တၜ (၄) တႝင္ရ။ ဣဏံဂွ္ သၸလ၀္စႝး ဓ၀္သစၥ (၄) ေရာင္။ ဿဓ၀္ဓမၼစက္၀ြံ သ႐ုပ္ေကႜံဍန္ဍန္မၢး က်ာ္ႀတဲတြံထ႟းလ၀္ ဗုီဂြံတးပါယ္ေကႜံ အတၱကိလမထာ ႏုေယာဂ (ပြမဒုင္ ပ်ဲပ်ာံဟကုဇကုတုဲ ဂႜာဲဓ၀္)၊ ေကုာံ ကာမသုခလႅိကာ ႏုေယာဂ (ပြမေထႝန္စပ္ မဂ္ဂႜက္ ကုဪကိေလသ တဏွာ)။ တုဲပႜန္ -- က်ာ္ႀတဲတြံထ႟း ဓ၀္သစၥပန္ မတြံဂး ဒဒုိက္၊ ဟုိတ္ဂြံကတုဪဒွ္ဒဒုိက္၊ ပြမဖအိုတ္ေကႜံ ဒဒုိက္၊ ဂႜံင္တ႐ၜ မဒွ္ဟုိတ္ မဖအိုတ္ေကႜံဒဒုိက္ ဣ၀ြံ ဓ၀္သစၥပန္ေရာင္။ ဿဂႜံတ႐ၜ မဒွ္ဟုိတ္ မဖအုိတ္ေကႜံ ဒဒုိက္ဂွ္ က်ာ္ႀတဲထပ္တြံထ႟းကုဪ ေဍာင္ဓ၀္မဂၢင္ (၈) ေရာင္။ (ေဍာင္ဓ၀္မဂၢင္ (၈) ၀ြံ ဗြဲႀကၜ ထပ္ထမံက္ကုဪ ဗြဲႀတးပႜန္ေရာင္)။
ဟုိတ္ဂွ္ရ-- ပုိယ္ေကာန္ ဗုဒၶဘာသာတံ သၸလ၀္စႝး ဘာသာမၢး ဓမၼစက္ေရာင္။ `ဓမၼ´ ဟုီမၢးဂွ္ `ဓ၀္´၊ `စကၠၠ´ ဟုီမၢးဂွ္ လဂြံကုဪအရာမေဂတ္၊ သႜာေရာင္။ က်ာ္ႀတဲတြံဓ၀္ ဓမၼစက္ဟုီဂွ္ က်ာ္ႀတဲဗေဂတ္ ဖ်ပ္တၜ ဓ၀္အတၱကိလမထာႏုေယာဂ၊ ကာမသုလႅိကာႏုေယာဂ မဂပ္၀္တးပဲါတုဲ ကုဪဂုိင္ေကတ္ဓ၀္ မဇၨ်ိမပဋိပဒါ မတြံဂး မဂၢင္ (၈) မဒွ္ဂႜံင္တ႐ၜ တိတ္ဗႜးနဴဒဒုိက္၊ မဒွ္အရာမကႜဳိဟ္ခႜင္ တီေကတ္ဓ၀္ သစၥ(၄) ေရာင္။ တုဲပႜန္.... ဓ၀္ဓမၼစက္၀ြံ မစုိန္ဒွ္တၜ တြဟ္ေဍာင္ဓ၀္ တႜှမႝဳံကုပုိန္က်ာ္ႀတဲ ကုိပ္ကႜာအုိတ္ေရာင္။
ဟုိတ္ဂွ္ဂွ္ရ... နဴကႜာက်ာ္ႀတဲ ဟြံဂြံသၸပရိနိဗၺာန္ဏီဂွ္ က်ာ္ႀတဲတြံလ၀္ ဿမဟာပရိနိဗၺာနသုတ္ေတံ ``ႀယၜေကာန္ဂကူမြဲ မႝဳံကုဪစုိတ္ သဒၶါေစတနာ လ်ဳင္ပေတွ္က်ာ္၊ ဓ၀္၊ သင္တုဲ ဂြံကႜဳင္စုိပ္ ဗုဪေလၝာ၀္ ေဇႝာ္ပၞ၀္ဓ၀္ကုသုဪ ေကုာံ သံေ၀ဂ ဿဌာန္ (၄) ဌာန မတြံဂး ဌာန္သႜးပဋိသႏၶိ၊ ဌာန္ဒွ္က်ာ္၊ ဌာန္တြံဓ၀္ဓမၼစက္၊ ဌာန္သၸပရိနိဗၺာန္မၢး ကလိဂြံတိတ္ဗႜးနဴ ဒဒုိက္အပါယ္ (၄) မတြံဂး ၿပဳိတ္၊ နရက္၊ တိရစၧာန္၊ အသူရိကာဲ မာန္ေရာင္´´။
ေကာန္ဂကူမန္ ညးမႝဳံစုိတ္ မဍဳိန္ေဍာတ္ မလ်ဳင္ပေတွ္ ဗုဒၶဘာသာဂမႜဳိင္ ဂြံဆုဪညာတ္ေကတ္ ဗုီ႐ုပ္ဒႝာဲဌာန္ ဒတန္ သံေ၀ဂဇနိယ (၄) ဌာန ေကုာံ ဟုိတ္ပေရာပရာ၀ြံတုဲ ကုဪဂြံဒွ္ဓ၀္သဒၶါ ပှတိတုဲ ကုဪဂြံတိတ္ဗႜးနဴ ဒဒုိက္အလုံ အုိတ္သုီညိ။ ။
ပုညႀကိယာ၀တၳဳ (၁၀) သာ္
၂။ သှလ = ပြမမင္မြဲ ကာယ၊ ပါင္စုိတ္ မတြံဂး မင္မြဲေဍာင္ဓ၀္သှလ
၃။ ဘာ၀နာ = ပြမေဇႝာ၀္ပၞ၀္ ဘာ၀နာ မတြံဂး သမထဘာ၀နာ၊ ၀ိပႆနာ ဘာ၀နာ
၄။ အပစယန = ပြမေ႐ွ္ေသွ္ ရၜဂၜ ပူဂုဪမေထက္ကုဪ ေ႐ွ္ေသွ္ရၜဂၜ
၅။ ေ၀ယ်ာ၀စၥ = ပြမဘုိင္ေကႜာန္ ဘုိင္ေရင္တႜဳင္ ပတုဲကုသုိလ္
၆။ ပတၱိဒါန = ပြမပၚပရအ္ ဇုိန္ပုိန္ၿပင္ဏာ ပုိန္ကုသုိလ္ဇကု မပတုဲလ၀္တုဲ
၇။ ပတၱာနဳေမာဒနာ = ပြမအုိဟ္တၞဳိဟ္ ဒုင္ေကတ္သာဓုကာ ပုိန္ကုသုိလ္ ညးမြဲသအာင္ မပတုဲလ၀္တုဲ
၈။ ဓမၼႆ၀န = ပြမကလင္ ပင္မွိင္ဓ၀္၊ ပြမဗွ္လိက္ဓ၀္
၉။ ဓမၼေဒသနာ = ပြမဟုီတြံပၞိင္ဓ၀္၊ ပြမဟုီသှကႜှ ပ႐ူပရာဓ၀္
၁၀။ ဒိ႒ိဇုကမၼ = ပြမမႝဳံကုဪေကြတ္ ပေတွ္ေကတ္ ကမ္၊ ကမ္ဖုိလ္ (ပၞမမႝဳံကုဪေကြတ္ မၵးရး လၢဴတပ္တး)
(၁) ဒါနမၢးဂွ္ သုီကုဪမလ်ဳင္ပေတွ္တၜ နကုဪဓ၀္သဒၶါ၊ သုီကုဪမပေတွ္တၜ ကမ္၊ ကမ္ဖုိလ္တုဲ ပြမသႜးပြး ကုဪဒါန္ ပုိန္ဟာန္ၿဒပ္ရတ္၊ ပြမကုဪဒါန္ မပတံကုဪ ပိ႑ပါတ္၊ စႝအာဟာရေဘာဇုိန္ ကုက်ာ္၊ဓ၀္၊သင္ရ။ ပေတွ္ေကတ္ ကမ္၊ကမ္ဇုိလ္မၢးဂွ္ ေကႜာန္ဍာံ ဂြံဍာံ၊ ေကႜာန္ကုသိုလ္ ၿပ၀ခုိဟ္ခုိဟ္ဍာံေတွ္ ဖုိလ္မတြံဂး ကုသုဪဂွ္ ႀကက္ဇုိန္ကုဪဇုဪ ခုိဟ္ခုိဟ္ကုီေဏာင္ ပြမပေတွ္ေကတ္ဂွ္ ေကာ္ခၜစ ပေတွ္ေကတ္ ကမ္၊ ကမ္ဇုိလ္ရ။ ဣ၀ြံသမၱီလ၀္ ေဂႜံေဂႜံညိ။
(၂) သှလမၢးဂွ္ ပြမမင္မြဲတၜ ကာယပါင္စုိတ္ မပတံသှမသုန္၊ သှဒစာံ၊ သှစွ္ေရာင္။
(၃) ဘာ၀နာမၢးဂွ္ ပြမေဇႝာ၀္ပၞ၀္တၜ သမထဘာ၀နာ၊ ၀ိပႆနာ ဘာ၀နာေရာင္။ သမထဘာ၀နာမၢးဂွ္ မပတံပြမ ေဇႝာ္ပၞ၀္တၜ ဂုဏ္က်ာ္အရဟံ၊ ဗုဒၶါႏုႆတိ၊ ေမတၱာဘာ၀နာ၊ နိမိတ္မမိက္ကုဪမြဲမြဲေရာင္။ ၀ိပႆနာ ဘာ၀နာမၢးဂွ္ ပြမေဇႝာ္ပၞ၀္တၜ နာံ႐ုပ္ ဗုီဒွ္မံင္ဍာံဍာံ၊ ဗုီလုီမံင္ဍာံဍာံ နကုဪလကၡဏယာန္ပိ မတြံဂး အနိစၥ ပြမဟြံဗုိန္ဂႜိ၊ ဒုကၡ ပြမဒွ္မံင္ ဒဒုိက္သက္သက္၊ အနတၱ ပြမဟြံဂြံအလုဪအသှ ဖန္ဇက္ဟြံတုဲ ေရာင္သြံ။ ေဇႝာ္ပၞ၀္၀ိပႆနာ ဘာ၀နာ၀ြံတုဲ စုဪကုဪကလိဂြံ ညာဏ္တီ႐ုပ္နာံတုဲ မစုိန္ဒွ္တၜ ဂႜံင္တရၜ တုိင္ပကၜ ေကာန္ဗုဒၶဘာသာတအ္ မတြံဂး နိဗၺာန္ရ။
(၄) အပစယနမၢးဂွ္ ပြမေ႐ွ္ေသွ္ ရၜဂၜ ပူဂုဪမေထက္ကုဪ ေ႐ွ္ေသွ္ရၜဂၜ မပတံက်ာ္၊ ဓ၀္၊ သင္၊ မိမ၊ အာစာ ေကုာံ ညးမႝဳံကုဪဂုဏ္မေဇႝာ္၊ အာယုက္မေဇႝာ္၊ သှလမၿပဲတအ္ေရာင္။
(၅) ေ၀ယ်ာ၀စၥမၢးဂွ္ ပြမဘုိင္ေကႜာန္ ဘုိင္ပတုဲ ႐ုီဗင္ေရင္တႜဳင္ ေကင္ကာစရင္ ဓ၀္ကုသုိလ္ ညးမြဲသအာင္ကတုဪဒွ္ကုီ၊ ဘုိင္ေကႜာန္မပတံ သၝိသကအ္ရဲမိႆဟာဲ ေကႜာန္ကုသုဪ ဖာပ္သင္ကုီ၊ ဘုိင္ေကႜာန္ဿဘာကုီေရာင္။
(၆) ပတၱိဒါနမၢးဂွ္ ပြမပၚပရအ္ ဇုိန္ပိုန္ၿပင္ဏာ ပုိန္ကုသုဪဇကု မတုဲလ၀္တုဲေရာင္။ ညံင္ရၜအခိင္လၞဳဟ္ ဇၞာပ္ဇၞာပ္ပုိယ္ေကႜာန္ ကုသုဪတုဲမၢး ပုိယ္ပၚပရအ္ ဇုိန္ပုိန္ စ႐ုိဟ္ဍာ္ေရာင္။
(၇) ပတၱာနဳေမာဒနာမၢးဂွ္ ပြမအုိဟ္တၞဳိဟ္ေကတ္၊ ဒုင္ေကတ္သာဓုကာ ပုိန္ကုသုဪညးမြဲသအာင္ မပတုဲလ၀္တုဲေရာင္။ အယာံမာတ္ အုိဟ္တၞဳိဟ္ဒုင္သာဓုကာ ပုိန္ကုသုဪညးမြဲသအာင္ မပတုဲလ၀္တုဲဂွ္ ကလိဂြံတိတ္ဗႜးနဴ ဘ၀ၿပဳိတ္မာန္တုဲ ဂြံဒုင္စသုိင္ တသုိက္မႝိဟ္ တသုိက္သြ၀္ မာန္ေရာင္။
(၈) ဓမၼႆ၀နမၢးဂွ္ ပြမကလင္ပင္မွိင္ဓ၀္ေရာင္။ ဂြံကလင္ပင္မွိင္ ဓ၀္ညးသပၸ႐ုိဟ္ဂွ္ ၿဇဳိင္သန္မံင္ေရာင္ သာ္၀ြံ က်ာ္ႀတဲတြံလ၀္ရ။
(၉) ဓမၼေဒသနာမၢးဂွ္ ပြမဟုီတြံထ႟းကုဪ ဓ၀္ေရာင္။ ပြမဟုီဓ႐ုီ သှကႜှတက္က်ာ ပေရာဓ၀္ေလ၀္ တႝီလုပ္လၞိဟ္ေရာင္။
(၁၀) ဒိ႒ိဇုကမၼမၢးဂွ္ ပြမမႝဳံကုဪေကြတ္ မလဂူတပ္တး မၵးရးတုဲ ပြမပေတွ္ေကတ္ ကမ္၊ ကမ္ဖုိလ္ေရာင္။
ဣ၀ြံ ဇၞာပ္ဇၞာပ္ေကာန္ ဗုဒၶဘာသာ ေထက္ကုဪသဒးဂုိင္ သမၱီလ၀္ ဒႝာဲပတုဲ စရင္ဓ၀္ကုသုဪ (၁၀) သာ္ ေကာ္ခၜစ ပုညႀကိယာ၀တၳဳ (၁၀) သာ္ေရာင္။
Monday, November 12, 2007
ဂကူမန္ ကုဪ ဗုဒၶဘာသာ
ဗုဒၶဘာသာဂွ္ ဒွ္အရာ မထမံက္ထ႟း သႜဳင္ပတုိန္ကဆံင္ လိက္ပတ္ဘာသာ ေယန္သႝာင္ ေကာန္ဂကူမန္ တအ္ရ။ မြဲသာ္ပႜန္- ဟုိတ္နဴ အေစာံစရာဲ ဂကူမန္တံ ပတိတ္ကႜဳင္ၿဇဟတ္ မင္မြဲထိင္ဒက္ကႜဳင္ အဆက္ဆက္တုဲ သာသနာ ဗုဒၶဘာသာ ဂြံဂုဪလဟုဪ ဗ်ာပ္ႀတးကႜဳင္မာန္ ကုီဂွ္ေလ၀္ ဒွ္မံင္အဓိက မြဲက႑ကုီရ။
ဗုဒၶဘာသာ၀ြံ တၝဲဏံကေလင္ သၝှဂႜိပ္မၢး (၂၅၅၀) သႝာံၿပင္ ဂြံေသွ္ေသၞဟ္ ဂုဪလဟုဪ တၜတက္မာန္ မံင္ဏီဂွ္ ကေလင္ရံင္၀င္ေႀတံမၢး ဒးဒုင္တတ္ထပၚကႜဳင္ အႀကာတင္၀ါတ္ဂါတ္ ဗြဲမဂႜဳိင္ဂႜင္ ဂြံဆုဪေကတ္မာန္ရ။ ကာလလ ေဆာ၀္ အေခတ္သၞိင္ၿပဲ သၞိင္လ်ဳင္ပေတွ္ သာသနာဗုဒၶမၢး ၿဇဟတ္ဂုဪလဟုဪ စုိပ္ေကႝာတ္အေထာတ္ မာန္တုဲ ကာလ လေဆာ၀္ ဒွ္လက္ထက္သၞိင္ မိစၦာဒိ႒ိ ဟြံလ်ဳင္ပေတွ္ သာသနာဗုဒၶမၢး သာသနာ ညံင္ကုဪႀကပ္ေကႜံကႜက္ ေကင္ဒွ္ ကႜဳင္ႏြံကုီရ။ ဗုီလုဪဟုီဟုီရေလ၀္ ၀င္သာသနာ အတိက္ဂွ္ ဒွ္အ႐ုီဗင္ ထံက္ပင္ နဒဒွ္ပညဳင္ဂႜံင္ သြက္ေကာန္ ဗုဒၶ ဘာသာ အနာဂတ္ဗြဲႀကၜေရာင္။
(၁) သာသနာစုိပ္ ဍဳင္မန္ရာမည အလန္ပထမ
ေဗာဓိသတ္ ေကာန္သၞိင္သိဒၶတၱ၀ြံ ဿမဟာသကၠရာဇ္ (၁၀၃)၊ တၝဲသှဂိတုပသာ္ေပင္၊ တၝဲဗုဒၶ၀ါ၊ (ဗှသှ - 589) ဂွ္ ကလိဂြံ သဗၺညဳတညာဏ္၊ သယမၻဴတညာဏ္တုဲ အာစုိပ္ဒဒွ္က်ာ္ ဿသၞ၀္တမ္ၿဇဲေဗာဓိရ။ က်ာ္ႀတဲအာစုိပ္ဒဒွ္က်ာ္တုဲ ဿမရနဳက္ကုဪ ထပွ္သတၱဟ အေဃာက်ာ္ႀတဲ သၸဒတၜဒၞံင္ ဿသၞ၀္တႝံဗေပင္ဂွ္ ေကာန္ဂကူမန္ သၞာဗႝိက္ေကာကုဪေဒံ႓ါ မႝဳံယၞဳ `တပူ´ကုဪ`တဗ၀္´ (တဖုႆ၊ ဘလႅိက) ဇာတိနဴရး ရာမညဥကၠလာပ ဍဳင္အသိတဥၨန ေကာ္ ေပါကၡရ၀တှဂွ္ အာစုိပ္ကူဗႝိက္ ဿရးမဇၨ်ိမေဒသ (အိႏၵိယ) ေတံတုဲ ကလိဂြံဗုဪေလၝာ၀္ တႜှမႝဳံကုပုိန္က်ာ္ႀတဲ ကႜာအုိတ္ရ။ တပူကုဪတဗ၀္ ေကာကုဪေဒံညး႓ါ ဂြံဒုင္ဂုိင္ေကတ္ ေဒြ၀ါစိက သရဏဂုဏ္ မတြံဂး ``ဗုဒၶံ သရဏံ ဂစၧာမိ၊ ဓမၼံ သရဏံ ဂစၧာမိ´´ ေရာင္။ အခိင္ဂွ္ ဟုိတ္နဴ `သင္´ ဟြံကတုဪဒွ္ဏီတုဲ သံဃံ သရဏံ ဂစၧာမိ ဟၞဲဏီရ။ သတ္ဗြဲဇာတ္မႝိဟ္မၢး ေကာန္ဂကူမန္ တပူကုဪတဗ၀္ ဂြံဗုဪေလၝာ၀္ ဆုဪက်ာ္ႀတဲ ကႜာအုိတ္၊ ဂြံဒွ္ဥပါသကာ ကႜာအုိတ္ေရာင္။ သၸပတံနဴ အခိင္ဂွ္တုဲ ဂကူမန္ပုိယ္ နဒဒွ္ ဂကူလ်ဳင္ပေတွ္ ေ႐ွ္ေသွ္ဗုဒၶဘာသာ ေဏာင္ဂွ္ လလာင္တမ္ည၀္အာ စုဪကုဪဍဳင္သြ၀္၊ ဍဳင္ၿဗဳီေတံရ။
နဴဂွ္ က်ာ္ႀတဲဒုင္ကုဪ ဓာတ္ေသာ္ဂမ်ဳိင္ ဒစာံတႝဳင္တုဲ ညး႓ါေကာကုဪေဒံ ေရင္တႜဳင္ဖ်ၜနင္ ဍဳင္မန္ရာမည ဥကၠလာပရ။ သၞိင္မန္ဥကၠလာပ၊ တပူတဗ၀္ ေကုာံ ခမှရသိ ခ႐ွ္ေကာန္ဂကူမန္ ညးဍဳင္ရးရာမည ဥကၠလာပ ဂမႜဳိင္ ဿမဟာသကၠရာဇ္ (၁၀၃)၊ ဂိတုဖ၀္ရဂုိန္ေပင္၊ တၝဲၿဗၜဗတိ (ဗှသှ - 588) ဂွ္ ဒက္ပတန္လ၀္ က်ာ္ေစတှလဂုင္ ဿလတူကၬဟ္ဒုဪ သိဂၤုတၱရဂွ္ရ။ စုဪကုဪလၞဳဟ္တၝဲဏံ ဇၞာပ္ဇၞာပ္စုိပ္ဂိတု ဖ၀္ရဂုိန္ေပင္မၢး ညးတံေကႜာန္သဘင္ က်ာ္လဂုင္ေရာင္။ ဣဏအ္၀ြံ ဗုီသာသနာ စုိပ္ကႜဳင္ ဍဳင္မန္ရာမည အလန္ပထမေရာင္။
(၂) သာသနာ စုိပ္ဍဳင္မန္ရာမည အလန္ဒုတိယ
ဿမဟာသကၠရာဇ္ (၁၁၁) ၊ (ဗှသှ - 581) ဂွ္ ဟုိတ္နဴ မွာေထရ္ဂ၀မၸတိ ကညနိမန္တုဲ အေဃာက်ာ္ႀတဲ ကလိဂြံ (၈) ၀ွ္ဂွ္ မြဲဟာန္ေကုာံတႜအ႐ွန္ (၅၀၀) ကညကႜဳင္ ဍဳင္မန္ရာမည သု၀ဏၰဘူမိရ။ အခိင္ဂွ္ သၞိင္မန္တိႆဓမၼ သှဟရာဇာ ဒုင္သဇုိင္တုဲ သုိင္ခႝံကႝာထး ဖာပ္သင္တုဲ က်ာ္ႀတဲတြံဓ၀္ ထပွ္တၝဲ ထပွ္ဗတံေရာင္။ ဿအရာတြံဓ၀္၀ြံ အခိင္တၝဲမၢး အလုဪဇကုက်ာ္ႀတဲ တြံဓ၀္တုဲ အခိင္ကာလ ဗတံမၢး နဒဒွ္ဗုဒၶနိမိတ္ တြံဓ၀္ရ။ သၞိင္မန္တိႆဓမၼ သှဟရာဇာ ေကုာံ ေကာန္ဂကူမန္ဂမႜဳိင္ တန္တၜဿ သရဏဂုဏ္ပိတုဲ လၝဳဪအာစုိပ္ဒဒွ္အရှ အုိတ္ရ။ ဣဏံ၀ြံ ဗုီသာသနာ စုိပ္ကႜဳင္ ဍင္မန္ရာမည အလန္ဒုတိယေရာင္။
(၃) သာသနာ စုိပ္ဍဳင္မန္ရာမည အလန္တတိယ
က်ာ္ႀတဲပုိယ္ ကညကႜဳင္ ဍဳင္မန္သု၀ဏၰဘူမိတုဲ ဗြဲႀကၜ ဿမဟာသကၠရာဇ္ (၁၄၈)၊ ဂိတုပသာ္ေပင္၊ တၝဲအငၝာ (ဗှသှ - 544)၊ အေဃာကာလ က်ာ္ႀတဲကလိဂြံ (၄၅) ၀ွ္၊ အာစုိပ္အာယုက္ (၈၀) ဂွ္ သၸပရိနိဗၺာန္ ဿဍဳင္ ကုသိနာရာံရ။ က်ာ္ႀတဲသၸပရိနိဗၺာန္တုဲ ဿဂိတုပသာ္ (၅) ေစြက္ဂွ္ စံင္ဥတုဇကလာပ္တုဲ ဓာတ္က်ာ္ႀတဲ ေသွ္ေသၞဟ္ ဒၞံင္ဂွ္ ပၚပရအ္တၜအုိတ္ရ။ ေပႝာ၀္ကုဪဓာတ္ဂမႜဳိင္ဂွ္ မွာေထရ္ဂ၀မၸတိ ေရင္တႜဳင္နင္ ဓာတ္ေငၝက္က်ာ္ႀတဲ မြဲတႝဳင္တုဲ ပအပ္ၿပာပ္ကုဪ သၞိင္မန္တိႆဓမၼ သှဟရာဇာ ဍဳင္သုဏၰဘူမိရ။ နဴဂွ္ မွာေထရ္ဂ၀မၸတိ သၸအဓိ႒ာန္တုဲ ဓာတ္ေငၝက္က်ာ္ႀတဲ ဒွ္အာ(၃၃)တႝဳင္ရ။ ဓာတ္ေငၝက္(၃၃)တႝဳင္ဂွ္ သၞိင္ပအပ္ၿပာပ္ကုဪ ဂႝက်ာ္(၃၃) မြဲမြဲတႝဳင္ဇှတုဲ ဂႝက်ာ္တအ္ဂွ္ သႜဳင္ဒက္ပတန္လ၀္ ေစတှတုဲ ေကာန္ဂကူမန္တံ ေ႐ွ္ေသွ္ရၜဂၜတၜ အဆက္ဆက္ရ။ ဣဏံ၀ြံ ဗုီသာသနာ စုိပ္ဍဳင္မန္ရာမည အလန္တတိယေရာင္။
(၄) သာသနာ စုိပ္ဍဳင္မန္ရာမည အလန္စတုတၳ
ဿသာသနာ သႝာံ(၂၃၅)ဂွ္ သၞိင္သှရိဓမၼာေသာက ဒုင္သဇုိင္တုဲ မွာေထရ္ ေမာဂၢလိပုတၱတိႆ အာကၬဳိပ္တုဲ ပတုိန္တတိယသံဂါယန အာစုိပ္ဒတုဲရ။ နဴဂွ္တုဲ - သၞိင္အေသာက ဖေအာ၀္ဗလးဏာ ခမှသင္တံ သြက္ဂြံႀတး သာသနာ ဒစိတ္ဌာနရ။ ေပႝာ၀္ကုဪ ဒစိတ္ဌာနဂွ္ မွာေထရ္ေသာဏ ေကုာံ မွာေထရ္ဥတၱရ ကၬဳိက္ကၬဳိပ္တုဲ ေကုာံ ေကာန္ကြးပိဇကု ဿသာသနာ သႝာံ (၂၃၆) ဂွ္ ကညၿပာပ္စုိပ္ကႜဳင္ ဍဳင္မန္ရာမည သု၀ဏၰဘူမိရ။ အခိင္ဂွ္ ဿဍဳင္ သု၀ဏၰဘူမိ၀ြံ သၞိင္မန္ အေသာကဓမၼရာဇာ ေကုာံ ဂႝက်ာ္ သုဓမၼာေဒ၀ှ အုပ္ဓုပ္ပုိင္ၿပှဍဳင္ရ။ မွာေထရ္ေသာဏ ေကုာံ ဥတၱရ လႝိန္ဗပိန္ေကႜံ လေလာ္လကုိဟ္တုဲ တြံထ႟းကုဪဓ၀္ ၿဗဟၼဇလသုတ္ရ။ နဴဂွ္ ဂကူမန္ ေကာန္ညးဍဳင္ သု၀ဏၰဘူမိတံ အာစုိပ္ဒဒွ္ ေ႐ွ္ေသွ္ဗုဒၶဘာသာ ဗြဲမဇိပ္ဂႜိပ္ ဗုိန္ဇၞအ္တုဲ ခမှႀတဳံ (၃၅၀၀)၊ ခမှၿဗၜ (၁၅၀၀) လုပ္သၸ ခမှဿသာသနာ အုိတ္ရ။ သၸပတံနဴ အခိင္ဂွ္တုဲ သင္ေလ၀္ တန္တၜၿပာကတ္ကႜဳင္ ဿဍဳင္မန္သု၀ဏၰဘူမိရ။ ဣဏံ၀ြံ ဗုီသာသနာ စုိပ္ဍဳင္မန္ရာမည အလန္စတုတၳေရာင္။
ေသၞဟ္နဴဂွ္ ေသာဲေသာဲေၿဗာဲေၿဗာဲ ႏြံတၜဗြဲဂႜဳိင္ဏီ။ နမပတံၿမၜသာ္၀ြံ သာသနာဗုဒၶ စုိပ္ကႜဳင္ဍဳင္မန္ အဆက္ဆက္တုဲ စုဪကုဪတၝဲဏံ ဂကူမန္ပုိယ္တံ နဒဒွ္ေကာန္ဂကူ လ်ဳင္ပေတွ္ ေ႐ွ္ေသွ္တၜ ဗုဒၶဘာသာဂွ္ (၉၉%) ကၬဳိပ္ကႜံ ၿပင္ၿပင္ေရာင္။ မြဲအခိင္ေတံ ဒႝာဲေကာန္ဂကူမန္ ေကင္သၸဒတၜကႜဳင္လ၀္ဂွ္ ခ်ဴေကွ္လ၀္ မပတံယၞဳက်ာ္၊ ယၞဳဘုတ္ဘာတံဂွ္ နကုဪဘာသာရမ်ာင္မန္တုဲ စုဪကုဪတၝဲဏံ ဒွ္သက္သှသာဓက ဗြဲမခုိင္ကႜဳိက္ ပုိယ္ဂြံဆုဪညာတ္ေကတ္ မာန္ရ။ ။
Sunday, November 11, 2007
၀င္အလာံသာသနာဂြံကတုဪဒွ္ကႜဳင္
အလာံတံဂွ္ ရပ္စပ္သုင္ေစာဲတၜ ပၬဲကိစၥေကင္ကာ ေဇႝာ္ေဇႝာ္မြဲရ။ ရံင္အာကုဪ ဥပမာသာဓကမၢး ဂႝက်ာ္ မဟာမာယာေဒ၀ီ (မဒွ္မိတႜှမႝဳံကုပုိန္က်ာ္ႀတဲ) အေဃာကာလမစၜအာ ဍဳင္မိတိမဇကု သြက္ဂြံသႜးဂႜံဂ၀္ဂွ္ အလုံမြဲဂႜံင္ တရၜ ဍဳင္ကပၸိလ၀ွ္ ကုဪ ဍဳင္ေဒ၀ဒဟဂွ္ ကယ်ဳိင္ကယ်၀္ ပေလ၀္ပေလတ္လ၀္ နကုဪေဇႝာ၀္အလာံဂမႜဳိင္ရ။ သြက္ဂြံ ဒုင္တႜဳင္ တႜှမႝဳံကုပုိန္က်ာ္ႀတဲ မြဲဟာန္ေကုာံ ခမှသင္ မဒွ္ကြးက်ာ္ဂမႜဳိင္တံဂွ္ ပရိသာတ္မွာဇန္ ဂမႜဳိင္တံ သုိင္ခႝံလ၀္ ကႝာထးမၝဳဪ သုီကုဪပတၜလ၀္ အလာံဂမႜဳိင္ဂွ္ေလ၀္ ဂြံဆုဪေကတ္ ဿလိက္၀င္ရ။
ကာလခမှၿဗၜ သဃၤမိတၱာ မဒွ္ေဒံမဟိႏၵေထရ္ မကညဒုင္နင္ ကႝာင္ၿဇဲမဟာေဗာဓိဂွ္ အလုံမြဲဂႜံင္တရၜ ဍဳင္အိႏၵိယ ေတံကုီ သုီကုဪလၸာ္ ဍဳင္သိင္ဃုဪ (သှရိလကၤာ)ဏံ ၿပဳေၿပင္စှေရင္လ၀္ နကုဪေဇႝာ၀္အလာံဂမႜဳိင္တုဲ ဒုင္တႜဳင္ သၸေ႐ွ္ေသွ္ရၜဂၜကုဪ ကႝာင္ၿဇဲမဟာေဗာဓိရ။ အတုိင္မဟာ၀ံသ မထမံက္ထ႟းလ၀္ ကာလသၞိင္ ဒု႒ဂါမဏိ သႜဳိင္ဓာတ္က်ာ္ သုိင္ခႝံက်ာ္ မဟာေစတှ ဿကုဪဍဳင္ အနဳရာဓပူရဂွ္ သၞိင္ဒု႒ဂါမဏိ တြှဗြဳိင္ေကတ္ ညးသၞတ္ ဗႝတ္မြဲလၝီကုဪဒစာံ(၁၀၀၈)၊ သုီကုဪမရပ္လ၀္ ေဇႝာ၀္အလာံ မႝဳံကုဪအရံင္ နာနာသာ္တုဲ သၸေ႐ွ္ေသွ္႐ၜဂၜ က်ာ္မဟာေစတှရ။
ရံင္ေကတ္ကုဪသာဓကတံဏံတုဲ ေဇႝာ၀္အလာံဂမႜဳိင္တံဂွ္ ဒွ္သေကၤတ သြက္ဂြံသၸေ႐ွ္ေသွ္ရၜဂၜ သြက္ဂြံလဟိင္စုိတ္ မွာဇန္တံ သြက္ဂြံညှသာ သၞဟ္သၞန္ေကုာံေရင္သကအ္ မဒွ္ရ။ ရံင္ကုဪအေခတ္အဆက္ဆက္၊ ေယန္သႝာင္ အခုိင္ကႝာအဆက္ဆက္၊ မရပ္စပ္သုင္ေစာဲကႜဳင္လ၀္ အလာံသာ္၀ြံတုဲ ေကာန္ဂကူ ဗုဒၶဘာသာ ညးတကအ္ သိင္ဃုဪဂမႜဳိင္္တံ ရန္တၞံကုဪ ဗုဒၶသာသနာ ဂြံေဇႝာ္ေမာ၀္ကုီ၊ ေကာန္ဂကူ ဗုဒၶဘာသာဂမႜဳိင္ ဂြံညှသာ သၞန္သၞန္ကုီ လ၀္စုိတ္သာ္ဏံတုဲ ေကႜာန္ဗဒွ္တုိန္ အလာံသာသနာရ။ ေကာန္ဂကူဗုဒၶဘာသာ ညးတကံသိင္ဃုဪတံဂွ္ ဒွ္ညးမကတုဪေကႜာန္ အလာံသာသနာ ဗြဲကုိပ္ကႜာအုိတ္ရ။ ဿေအဒှ (၁၉) ဗြ၀္ကႜံ ဗြဲႀကၜဏံ ကၬဳိပ္သကုိပ္ ဗုဒၶဘာသာ တႜပညာ မဒွ္ခမှခ႐ွ္ဂမႜုိင္ ဒက္ပတန္တုိန္ ဂေကာံမြဲ ေကာ္ဂး ``ဂေကာံကမၼတှေကာလမၺ´´ရ။ ညးမတႝီလုပ္ ဿကုဪဂေကာံဏံဂွ္ တႜဪပုိန္မဟာေထရ္ ဟိကၠဒုေ၀သဋသုမဂၤလ (ဥကၠ႒)၊ တႜှပုိန္ မိေဂတၱဳ၀ေတၱဂုဏနႏၵ၊ ေမစ္သ္ဒါန္ကာရ၀္ေလတ္ ေဟ၀၀ိထရဏ၊ မုဟႏၵိရမ္ ေအ ပှ ဓမၼဂုဏ၀ၯန၊ ၀ှလိယံ ေဒေအပ႐ူ၊ ခ်ာလ္ လာသ္ ေအ ေဒ သိလ္၀ ေအန္ ေအမ္ ဖာနေႏၵာေပတာ ေဒအပ႐ူ အုက္(ခ်္) ၀ှလယာန္ ပါနေႏၵာ၊ ခါရေလတ္ပုဇိထဂုဏ၀ၯန (ညးေရင္တႜဳင္ဖုဪ)။
သၸဟုိတ္ကုဪ တၝဲေ၀သာခ သဘင္ပသာ္ေပင္ (တၝဲက်ာ္ႀတဲတန္ပဋိသႏၶိ၊ တၝဲဒွ္က်ာ္၊ တၝဲသၸပရိနိဗၺာန္) မေကႜာန္ဗဒွ္ ဿကု္သႝာံခေရတ္ (၁၈၈၅) တုဲ ဒက္ပတန္လ၀္ ဂေကာံကမၼတှ၀ြံရ၊ ဒွ္မံင္အေခတ္ ေအင္ဂလိက္တံ အုပ္ဓုပ္ ပုိင္ၿပှလ၀္ ဍဳင္သိင္ဃုဪတုဲ ေကာန္ဂကူ ဗုဒၶဘာသာတံ ဒွ္မံင္သၞ၀္တဲ ေအင္ဂလိက္တုဲ ဟြံဂံင္ေကႜာန္ ဗႜးဗႜး႓း႓းရ။ ဟုိတ္နဴကုဪဂေကာံကမၼတှဏံ ကတုဪဒွ္ကႜဳင္တုဲ ေကာန္ဂကူ ဗုဒၶဘာသာတံေလ၀္ ကလိုက္ကၞဳဪတုိန္ တႝဟ္န ေကႜာန္ဗဒွ္ သဘင္ေ၀သာခ ဗြဲမသႜးပြးရ။ ဂကူေအင္ဂလိက္တံ ဂြိင္ေဖက္ ဍဳင္ကြာန္႐ုသံင္တုဲ မံင္ဟြံဂြံ ဒးကုဪအေခါင္ လေလာင္ႀတးဏာ တၝဲေ၀သာခ (ပသာ္ေပင္) မၢး ဒွ္တၝဲသႜးပြးရ။
အလာံသာသနာ၀ြံ ေကႜာန္ဗဒွ္လ၀္ တကုဪအရံင္ (၆) သာ္ ဗြဲအတုိင္သၞ၀္ဏံရ။
(၁) အရံင္နှလာ = သာ္ဍဳီ ၊ (သာ္ေသႝင္ေတၝက္)
(၂) အရံင္ပှတ = သာ္ဍာ္မိတ္
(၃) အရံင္ေလာဟိတ = သာ္ဍာဲဗေကတ္
(၄) အရံင္ႀသဒါတ = သာ္ဗု
(၅) အရံင္မေဥၨႆထ = သာ္ကၜခေဍာင္ (သာ္ခ်ဳီ)
(၆) အရံင္ပဘႆရ = သာ္ႏွၜရၜ (အရံင္မႏွၜရၜတၜ ကုဪ အရံင္မသုန္သာ္ မဟုီကႜဳင္တုဲ)
က်ာ္ႀတဲ မစုိန္ဒွ္တၜ အာစာမႝိဟ္ေဒ၀တၜ မဒွ္ႀတဳံတႜပါရမှ ပုိင္ၿပှလ၀္ လက္သဏ္ႀတဳံ (၃၂) မတြံဂး မဟာပုရိသ လကၡဏ၊ ေကုာံ လက္သဏ္သၞတ္ (၈၀) မတြံဂး အသှတိအႏုဗ်ဥၨန သာ္၀ြံ ထမံက္ထ႟းလ၀္ ဿကုဪသုတၱႏၱ ပိဋကရ။ အရံင္ႀတၜသာ္၀ြံ ပုိယ္ေကာန္ဂကူ ဗုဒၶဘာသာဂမႜဳိင္ စၞတ္သမၱီလ၀္ နဒဒွ္သာ္အရံင္ မၿပဲၿပဲ မတၞးတိတ္ကႜဳင္ နဴကုဪ ခႏၶကာယက်ာ္ႀတဲရ။
႐ုဲစွ္ေကႜာန္ဗဒွ္လ၀္ အလာံသာသနာ နကုဪအရံင္ႀတၜသာ္ဏံဂွ္ ေထက္ႀကဳိက္မံင္ေဏာင္ သာ္၀ြံ ဂေကာံကမၼတှ ေကာလမၺတအ္ တုပ္စုိတ္သၸစၞတ္ သမၱီအုိတ္ရ။ အလာံသာသနာ မတုပ္လ၀္စုိတ္ဏံဂွ္ ဗြဲကုိပ္ကႜာအုိတ္ ထမံက္ထ႟း သၸၿပာကတ္ကုဪ ပရိသာတ္မွာဇန္ဂမႜဳိင္ ဿကုဪလိက္ပ႐ုိင္ မႝဳံယၞဳ `သရသ၀ိသႏၵရသ´ ဿကုဪသႝာံခေရတ္ (၁၈၈၅)၊ ဂိတုႚၿဗၜ (၁၇) ဂွ္ရ။ ပရိသာတ္မွာဇန္ ေကာန္ဗုဒၶဘာသာတံ ဂြံဆုဪေကတ္ အလာံသာသနာ မႝဳံကုဪအရံင္ႀတၜသာ္ မသၸလ၀္စႝး လ်းက်ာ္ႀတဲႀတၜသာ္ ဗြဲကုိပ္ကႜာအုိတ္ဂွ္ ပတၜလ၀္ ဿကုဪဘာ ဒိပဒုတၱရာမ၊ ကတၱေဟန မႝဳံမံင္ဇေရင္ ဍဳင္ေကာလမၺ (က၀္လာမ္ေဗာ) ရ။ တၝဲစပတၜလ၀္ အလာံသာသနာဏံဂွ္ ဒွ္တၝဲေ၀သာခ တၝဲသှဂိတုပသာ္ေပင္ ဿကုဪခေရတ္ (၁၈၈၅)၊ ဂိတုေမ (၂၇)။ တႜှပုိန္မဟာေထရ္ မိဂတၱဳ၀ေတၱဂုဏနႏၵဂွ္ ဒွ္ညးမစပတံ ပတူအလာံသာသနာ၀ြံ ကႜာအုိတ္ရ။
ဿကုဪသၞ၀္တဲ ဂကူေအင္ဂလိက္တံ မအုပ္ဓုပ္လ၀္ဂွ္ေဟင္ ေကာန္ဂကူဗုဒၶဘာသာ ညးတကအ္သိင္ဃုဪတံ ေကႜာန္ဗဒွ္သဘင္ တၝဲေ၀သာခ သုီကုဪမပတူလ၀္ အလာံသာသနာ မေကႜာန္လ၀္တၞိတုဲ ဒွ္သာမယခုိဟ္ တၝဲေတၞင္ သာ္၀ြံစၞတ္သမၱီ တၜအုိတ္ရ။ ပဟုိတ္နဴကုဪ ကသပ္ဂႝန္ နဴကုဪေကာန္ဂကူ အေမရိကာန္မြဲ မႝဳံယၞဳ ေဟန္ရှ သတိလ္အ၀္လ္ကတ္ တုဲ (ညး၀ြံ နဴဘာသာခေရတ္ယွာန္ဂွ္ ၿပံင္လုပ္ဒဒွ္ေကာန္ ဗုဒၶဘာသာမြဲတုဲ ဒွ္ညးမစပတံ ခ်ှဒရာင္ ေစႝာန္ထ႟းကုဪဂႜံင္တရၜ ပေရင္ပညာ ဗုဒၶဘာသာ ဿကုဪတကအ္သိင္ဃုဪ) အလာံသာသနာ နဴကုဪဗုီၿပင္ေႀတံဂွ္ ၿပံင္လွာဲပေလ၀္ေကႜံ ဗႝတ္ညိညရ။ အလာံသာသနာ မေကႜာန္လ၀္ကႜာဂွ္ ဒွ္မံင္ဗုီၿပင္ အ၀ဲဗႝတ္ဗ႟တ္ ဇမႜိင္ ဂႜိင္ေလာန္တုဲ ကာလေကႜာန္ဗဒွ္ သဘင္မြဲမြဲမၢး ဂြံရပ္က၀ၚဏာဂွ္ တင္၀ါတ္ဂါတ္ ႏြံမံင္ကုီရ၊ ဟုိတ္ဂွ္ရ- ေဟန္ရှသတိလ္အ၀္လ္ကတ္ ဂြံညာတ္ေကတ္တုဲ ကုဪကသပ္ဂႝန္ သြက္ဂြံပေလ၀္ ဗုီၿပင္အ၀ဲဗႝတ္ဗ႟တ္ မတုပ္သၞဟ္ကုဪ အလာံကၞိန္ဍဳင္ရ။
အတုိင္ညးေတံ ကုဪကသပ္ဂွ္ ခမှသင္ဂမႜဳိင္ေလ၀္ တုပ္စုိတ္ ထံက္ဂလာန္အုိတ္ရ။ အလာံသာသနာ မကေလင္ ပေလ၀္လ၀္ ဗႝတ္ဗ႟တ္ဂွ္ မြဲေလွ္ပႜန္ သၸၿပာကတ္ ထမံက္ထ႟းဏာ ဿလိက္ပ႐ုိင္ `သရသ၀ိသႏၵရသ´ ဿကုဪသႝာံ ခေရတ္(၁၈၈၆)၊ ဂိတုႚၿဗၜ (၈) မဒွ္ရ။ ဿကုဪတၝဲသှ ဂိတုပသာ္ေပင္ ခေရတ္ (၁၈၈၆) ဂွ္ ပတူတၜအလာံ မကေလင္ ပေလ၀္လ၀္တၞိ ဂွ္ရ။ အလာံသာသနာ မကေလင္ပေလ၀္လ၀္ ဏံေဟင္ စုဪကုဪအခိင္လၞဳဟ္ ပုိယ္ဂြံဆုဪေကတ္ ဿသဘင္ေကင္ကာ စပ္ကုဪဗုဒၶဘာသာရ။
ပဟုိတ္နဴကုဪ အ႐ုီဗင္ အနာဂါရိကဓမၼပါလ ကုဪ ေဟန္ရှသတိလ္အ၀္လ္ကတ္ ပတိတ္တၜၿဇဟတ္တုဲ ဿကုဪခေရတ္ (၁၈၈၉) ဂွ္ ဿကုဪဍဳင္ဂ်ပါန္ေတံေလ၀္ စသုင္ေစာဲတၜ အလာံသာသနာ ႀတၜအရံင္ဏံကုီရ။ မြဲအဆက္ဓ၀္ ဿကုဪဍဳင္မန္ဗၞာေလ၀္ စသုင္ေစာဲကႜဳင္အုိတ္ရ။ မြဲအဆက္ကုဪမြဲအဆက္ ဟုိတ္နဴရပ္စပ္ သုင္ေစာဲကႜဳင္တုဲ အခိင္လၞဳဟ္ အလုံေကာန္ဂကူ ဗုဒၶဘာသာ မႏြံမံင္ဿဂႜးတိဏံ သုင္ေစာဲတၜမံင္ အလာံသာသနာ နကုဪစႝး လ်းအရံင္ က်ာ္ႀတဲ ႀတၜအရံင္ဏံရ။
ဗြဲႀကၜ အလာံသာသနာဏံ ဂြံသၸစၞတ္သမၱီ အလုံေကာန္ဗုဒၶဘာသာ ဿဂႜးတိဏံဂွ္ ပဟိုတ္ကုဪ ပါေမာကၡ ဂ်ှပှ မာလလေသကရ ရ။ ညး၀ြံ ဒွ္ဥကၠ႒၊ ဒွ္ညးမဒက္ပတန္လ၀္ ဂေကာံဒဗလ်ဴေအဖ္ဗှ (ဂေကာံဗုဒၶဘာသာဂႜးတိ) မဒွ္ရ။
ကိစၥစပ္ကုဪ အလာံသာသနာဂွ္ ပါေမာကၡ မာလလေသကရ ပတုိန္ထ႟းလ၀္ ဿကုဪသဘင္ေကာံဓ႐ုီ ဒဗလ်ဴေအဖ္ဗှ မေကႜာန္ဗဒွ္တၜ ဿဍဳင္ကာႏၵှ (ဒႝာဲဓာတ္ေငၝက္က်ာ္တန္တၜ) တကအ္သိင္ဃုဪ ဿသႝာံခေရတ္ (၁၉၅၀)၊ ဂိတုေမ (၂၅) ဂွ္ရ။ ညးစႝးမတုိန္စုိပ္ သဘင္ေကာံဓ႐ုီဏံဖအုိတ္ ကလိဂြံတင္တုပ္စုိတ္ ကိစၥအလာံသာသနာ ပါေမာကၡ မာလလေသကရ မပတုိန္ထ႟းလ၀္ဂွ္ရ။ ပပတံနဴဂွ္တုဲ အလုံမြဲဂႜးတိ သၸစၞတ္သမၱီ အလာံသာသနာ မေကႜာန္ ဗဒွ္လ၀္ နကုဪအရံင္ႀတၜသာ္ဂွ္ရ။ အလာံသာသနာဂွ္ ဒွ္သေကၤတ သြက္ေကာန္ဗုဒၶဘာသာဂမႜဳိင္ ဂြံညှသာသၞဟ္သၞန္ မြဲကေရာံမြဲစြံ။ ဟုိတ္ဂွ္ရ- အလာံသာသနာ၀ြံ တႝီလုပ္လၞိဟ္ အရာကိစၥေဇႝာ္ေဇႝာ္ မြဲက႑ သြက္ေကာန္ဂကူ ဗုဒၶဘာသာတံရ။
ပြမပတူ အလာံသာသနာဂွ္ ဒွ္ဟုိတ္ မထမံက္ကုဪ႐ုပ္ရၜ ညံင္ေကာန္ဂကူ ဗုဒၶဘာသာဂမႜဳိင္ ဂြံဗွ္ဗႝဳဟ္ေကတ္ သာသနာက်ာ္ကုီ၊ ဒွ္ဟုိတ္သာသနာ ဂြံေဇႝာ္ေမာ၀္ကုီတုဲ အလုံေကာန္ဂကူ ဗုဒၶဘာသာ ေထက္ကုဪဒးသၸ ေ႐ွ္ေသွ္ ရၜဂၜ၊ ေထက္ကုဪဒးပတူလ၀္ ဒႝာဲမသႜဳင္ၿပဲ၊ ေထက္ကုဪဒးစြံပတန္လ၀္ ညံင္ရၜအလာံကၞိန္ဍဳင္ကုီရ။
နဲဇိင္ဖ်ပ္ ရပ္စပ္သုင္ေစာဲ အလာံသာသနာ .........
ကာလဇိင္ဖ်ပ္ အလာံသာသနာမၢး အ၀ဲေဇႝာ္ကုဪဒွ္၊ အ၀ဲေဍာတ္ကုဪဒွ္ ဗြဲဇမႜိင္ ဗြဲလနင္ ညံင္ရၜဗႝတ္ဗ႟တ္ အလာံကၞိန္ဍဳင္ကုီ ဒးေကႜာန္ေထက္ရ။ ကာလဇိင္ဖ်ပ္အရံင္မၢး သာ္အရံင္သၸပတံနဴ အရံင္နှလာ (သာ္ဍဳီ ၊ သာ္ေသႝင္ေငၝက္) တုဲ မသုန္သာ္အတုိင္ေလၞင္ မေစႝာတ္ထ႟းလ၀္လတူေတံဂွ္ ဗြဲဇမႜိင္ ဇိင္ဖ်ပ္တုဲ သာ္အရံင္ႏွၜရၜ မရနဳက္ကုဪႀတၜဂွ္ ဗြဲလနင္ ဇိင္ဖ်ပ္တၜညိ။
ကာလဒက္ပတုိန္ ပတူအလာံမၢး အရံင္သာ္နှလာ (သာ္ဍဳီ) ဂွ္ ဒးဒွ္ကႜာ ဒးႀကပ္ကုဪတုိင္အလာံဂွ္တုဲ သာ္အရံင္ႏွၜရၜ မြဲလၸာ္ေတံေလ၀္ သာ္ဍဳီဂွ္ ဒးမံင္လတူ၊ သာ္ကၜခေဍာင္ဂွ္ ဒးဒွ္လၸာ္သၞ၀္ရ။ တုပ္နဲသာ္ဂွ္ရ- ကာလဒက္ လကဲေဖ်ံ ကုဪဇုက္မၢး သာ္ဍဳီဂွ္ေဟင္ ဒးစုက္မံင္ကုဪဇုက္ဂွ္ရ။
ကိစၥေထက္ကုဪ ဒးပတူအလာံသာသနာ .....
- ဗြဲေတၞင္ ဿကုဪတၝဲက်ာ္ဒွ္ (၀ါ) တၝဲေ၀သာခဂွ္ အလုံေကာန္ဂကူ ဗုဒၶဘာသာတံ ေထက္ကုဪဒးပတူ အလာံသာသနာ ဿအ႐ွာံက်ာ္၊ အ႐ွာံဘာ၊ ဿဂတမုက္သၝိအုိတ္ရ။
- ေကႜာန္ဗဒွ္သဘင္ စပ္ကုဪဗုဒၶဘာသာ မပတံကုဪသဘင္က်ာ္၊ သဘင္လလးသၝာကထုိန္၊ သဘင္ပ၀ါရဏာ၊ သဘင္ေကာံဓ႐ုီသင္၊ သဘင္သၞာန္သြဟ္လိက္၊ သဘင္ပူဇၜဓ၀္ပဌာန္ သာ္၀ြံ ဒးပတူ အလာံသာသနာ ေထက္ရ။
- ဿေကင္ကာ မပတံက၀ၚက်ာ္၊ ပူဇၜဂုဏ္စရာဲ ခမှသင္၊ က၀ၚနဳင္မၝဳိလ္၊ က၀ၚအလံင္ထပုိယ္ ပယ်င္ တံေလ၀္ ေထက္ကုဪ ရပ္က၀ၚဏာ အလာံသာသနာကုီရ။
- ဿကုဪအ႐ွာံက်ာ္ကုီ၊ ဿကုဪအ႐ွာံဘာကုီ ေထက္ကုဪပတူလ၀္ အလာံသာသနာလၞဳိန္တုဲ ဿကုဪသၝိေလ၀္ လတူသၝိက်ာ္ (သိင္က်ာ္)တံဂွ္ အလာံသာသနာ အ၀ဲေဍာတ္ေဍာတ္ ပတူလ၀္လၞဳိန္ေထက္ကုီရ။
ဟဂပ္၀္သုင္ေစာဲ အလာံသာသနာ......
- အလာံသာသနာဂွ္ မပတံကုဪ ပြမလးလတူခုင္၊ ပြမသၸယာတ္လးဂဇအ္၊ ယာတ္လးသတိက္၊ ပြမသၸယာတ္ ဇုိတ္မုက္၊ ယာတ္ဇုိတ္တဲ၊ ပြမေထာံပရးလ၀္ ဒႝာဲဟဂပ္၀္တံဂွ္ သဒးေ၀င္ပဲါအုိတ္ရ။
- ကိစၥစပ္ကုဪ ဗုဒၶဘာသာ၊ စပ္ကုဪက်ာ္၊ ဓ၀္၊ သင္ ေဟင္ သုင္ေစာဲပတူ အလာံသာသနာညိ၊ သအာင္နဴေကင္ကာ က်ာ္ဓ၀္သင္တုဲ သုင္ေစာဲ အလာံသာသနာ ဟြံေထက္ရ။
အလာံသာသနာ မဒွ္သေကၤတ သာသနာတႜှမႝဳံကုပုိန္က်ာ္ႀတဲဂွ္ ကုဪဂြံတန္တၜ ဟှသ၀၀္မံင္ ဿဗလးအာကာသ ဇၞာပ္ဇၞာပ္ဒုိဟ္မာန္တုဲ သာသနာတႜှမႝဳံကုပုိန္က်ာ္ႀတဲ ႀသ၀္-- ကုဪဂြံတန္တၜ လုကၜအဓာန္ မဂႜိင္ေသၝာဲမာန္ညိ။ ။
ခ်ဴပတုိန္ထ႟း .... မင္ေဃာလြှ (ဍဳင္လၞဳိင္)
ၿပကုိဟ္နိႆဲ း The Buddhist Flag, by Sanath Nanayakhara
Published by W.F.B Dhammaduta Activities Committee, 1992
Thursday, November 8, 2007
နဲကဲက်ာ္ႀတဲ
ယထာ၀ါဒှ
တထာကာရှ
ဟုီ, ေကႜာန္႓ါဂွ္
တုပ္သၞဟ္ညှညှ
ပူဂုဪဏအ္
သတ္တံထုိင္သးဇှ......
ယထာကာရှ
ဗုီေကႜာန္ဟုီအာ
တထာ၀ါဒှ
ေကႜာန္, ဟုီ႓ါဂွ္
တုပ္သၞဟ္ညှညှ
ပူဂုဪဏအ္
သတ္တံထုိင္သးဇှ.....
ေဒၢတ္၀တ္ဗုဒၶဘာသာ ကႜဳင္နဴသိဂၤေလာ၀ါဒသုတ္
(၁) ပြမဒးလြှပရာ ဗစဖ်ဳင္ မိကုဪမ႓ါ၊
(၂) ပြမဒးေကႜာန္႓ုိတ္ ကေမႜာန္ေကင္ကာ ဿသၝိမိမ႓ါ၊
(၃) ပြမဒးမင္မြဲ အခုိက္ကႝာ ေတႝာ၀္ဒေတာ၀္၀ံသဂကူ၊
(၄) ပြမဒးဒုင္ဂုိင္ေကတ္ အာဲကၞာဲမဗဗြဲေထက္ႀကဳိက္၊
(၅) ပြမဒးပၚပရအ္ ဇုိန္ပုိန္ကာကုသုိလ္ ကုမိမ႓ါ မစုတိအာတုဲ။
၀တ္မိမ ဒးပတုဲလတူေကာန္ဇာတ္ (၅) သာ္
(၁) ပြမဒးေဆ၀္ဒ၀္ တာဒႝာနဴပြကေမႜာန္ သရာံပါပ္၊
(၂) ပြမဒးေစႝာန္ထ႟းကုဪ ကေမႜာန္ခုိဟ္ဆာဲၿပဲ၊
(၃) ပြမဒးကုဪကတ္ဗေတာန္ ကြတ္ပညာ၊
(၄) ပြမဒးထပ္ကုဪတဲ ဂႜာဲကုဪေကာန္ခအွ္ ေကာန္ခမာန္ မဗဗြဲေထက္ႀကဳိက္၊
(၅) ပြမဒးပၚပရအ္ ဇုိန္ကုဪအာဲကၞာဲ ပုိန္ဟာန္ အခိင္မဗဗြဲေထက္ႀကဳိက္။
၀တ္ကြး ဒးပတုဲလတူအာစာ (၅) သာ္
(၁) တႝဟ္နဂြံဒွ္ေ႐ွ္ေသွ္ ရၜဂၜအာစာ ပြမဒးဒလုိက္ကတုဪ နဴဒႝာဲဂဇအ္ကုီ၊ ပြမဒစးဒုင္တရၜကုီ၊
(၂) ပြမဒးၿပာပ္ ခသှကႜှစ ဇေရင္အာစာကုီ၊
(၃) ပြမဒးကလင္ ဂလာန္အာစာ ဗြဲမေ႐ွ္ေသွ္ရၜဂၜကုီ၊
(၄) ပြမဒးေကႜာန္႓ုိန္ လြှပရာအာစာကုီ၊
(၅) ပြမဒးဂုိင္ ကတ္ဗေတာန္ေကတ္ ကြတ္ပညာ ဗြဲမေ႐ွ္ေသွ္ရၜဂၜကုီ။
၀တ္အာစာ ဒးပတုဲလတူကြး (၅) သာ္
(၁) ပြမဒးေ၀တ္ ဒေလာံဗေတာန္ ေကာန္ကြးဇကု ဗြဲမဒးရးကုီ၊
(၂) အရာမေထက္ကုဪကတ္ဂွ္ ပြမဒးကုဪကတ္ ဗြဲမဒးရး၊
(၃) ပြမဒးဗေတာန္ကုဪ ကြတ္အလုံအုိတ္သုီ၊
(၄) ပြမဒးအပ္ၿပာပ္ကုဪ ဇေရင္သကအ္ရဲ မိႆဟာဲ မခုိဟ္ၿပဲ၊
(၅) ပြမဒးေဆ၀္ဒ၀္ နဴဘဲအႏၱရာယ္ အလုံအိုတ္သုီ။
၀တ္တႜသၝိ ဒးပတုဲလတူသမၻာ (၅) သာ္
(၁) ပြမဒးသၸဂ႐ု အဲပရဲကုီ၊
(၂) ပြမဟြံဟုီဂလာန္ ပၬဳဪပၬဳိက္ က၀ိုက္ထညက္ကုီ၊
(၃) ပြမမင္မြဲလ၀္ သစၥလတူသမၻာ ဇကုဇကုကုီ၊
(၄) ပြမဒးအပ္ၿပာပ္ ပုိန္ဟာန္လွဳဲလွာ္ အ၀ုဪဿသၝိကုီ၊
(၅) ပြမဒးမင္မြဲ ထံက္ပင္ကယ်ဳိင္ကယ်၀္ကုီ။
၀တ္သမၻာ မဒးပတုဲလတူတႜသၝိ (၅) သာ္
(၁) ပြမဒးေကႜာန္ကေမႜာန္ ၀တ္ေဇႝာ္၀တ္သၞတ္ ဗြဲမဒးရးကုီ၊
(၂) ပြမဒးထံက္ပင္ ကေလာေကာေဒံ သုီ႓ါလၸာ္ကုီ၊
(၃) ပြမဒးႏြံကုီဓ၀္သစၥ လတူႀတဳံတႜသၝိကုီ၊
(၄) ပုိန္ဟာန္ၿဒပ္ရတ္ မဂႜာဲပေကာံလ၀္ဂမႜဳိင္ ပြမဒးထိင္ဒက္ မင္မြဲလ၀္ ဗြဲမဒးရးကုီ၊
(၅) ပြမဒးေကႜာန္ ကေမႜာန္ကာဿသၝိ မဟဂြံလႝဳဟ္ကုီ။
၀တ္မိႆဟာဲ (၅) သာ္
(၁) ပြမထံက္ပင္သႜးပြး ကုဪေကတ္ကုီ၊
(၂) ပြမဟုီဂလာန္ သၬဳိက္မႜဳိက္ကုီ၊
(၃) ပြမေကႜာန္႓ုိန္ ဒတုဲဖုဪကုီ၊
(၄) ပြမဆက္ေဆာံ ဗြဲမတုပ္သၞဟ္ကုီ၊
(၅) ပြမမင္မြဲ ဂလာန္သစၥ ဂတိပါင္ကုီ။
၀တ္ဒါယကာ ဒးပတုဲလတူခမှသင္ (၅) သာ္
(၁) ပြမေကႜာန္႓ုိတ္ နကုဪကာယ မစုိန္သကုီ ေကုာံေမတၱာကုီ၊
(၂) ပြမဟုီ နကုဪပါင္ မစုိန္သကုီ ေကုာံ ေမတၱာကုီ၊
(၃) ပြမခ်ပ္ နကုဪစုိတ္ မစုိန္သကုီေ ေကုာံေမတၱာကုီ၊
(၄) ပြမဘိက္နိမန္ သြက္ကုဪဒါန္ ဗြဲမေ႐ွ္ေသွ္ ရၜဂၜကုီ၊
(၅) ပြမကုဪဒါန္ ထံက္ပင္ပစၥယ္ပန္ကုီ။
၀တ္ခမှသင္ ဒးပတုဲလတူဒါယကာ (၆) သာ္
(၁) ပြမဒးေဆ၀္ဒ၀္ စုဪဒႝာနဴပြသရာံပါပ္ကုီ၊
(၂) ပြမဒးဟုီတြံ ေစႝာန္ထ႟းပညဳင္ကုဪဂႜံင္ မခိုဟ္ၿပဲကုီ၊
(၃) ပြမဒးစြံဓ၀္ၿဇဟာန္ ဆာန္ဍဴကုီ၊
(၄) ဓ၀္ဟြံေကင္မိင္ဂွ္ ပြမဒးတြံထ႟း စှပ်းကုဪကုီ၊
(၅) ဓ၀္ေကင္မိင္လ၀္တုဲတုဲဂွ္ ပြမဒးထပ္ေသာင္ကလး ညံင္ဂြံကႜးစုိတ္၊
(၆) ပြမဒးပညဳင္ထ႟းကုဪ ဂႜံင္တရၜ သြ၀္၊ ၿဗဳီ၊ နိဗၺာန္။
စပ္ကုဪေဒၢတ္၀တ္ ဗုဒၶဘာသာ အတုိင္ကႜဳင္နဴ သိဂၤေလာ၀ါဒသုတ္၀ြံ ဆက္တုဲ ထမံက္ထ႟းအာပႜန္ေရာင္။
ကုဪဂြံဒွ္ ပူဂုဪေကာန္ဂကူ မၿပဲမသႜဳင္ညိ။
Tuesday, November 6, 2007
ေဍာင္ဓ၀္မၝဳိလ္ (၃၈)
ရန္တၞအ္ကုဪ ေကာန္ဂကူမန္ ညးမႝဳံပၞိက္ ကုဪဒတုဲဖုဪ ဒတုဲၿမေမာ၀္ ညိဂးတုဲ ပတုိန္ထ႟းကုဪ ေဍာင္ဓ၀္မၝဳဪ (၃၈) ဗြဲဘာသာပါဠိ၊ ဘာသာမန္ ႓ါဘာသာေရာင္။
(၁) အေသ၀နာစ ဗာလာနံ = ပြမေ၀င္ပဲါနဴ ပူဂုဪသမႜဳီ၊ ပြမဟြံပံင္ဖက္ ဟုဲဟာဲကုပူဂုဪသမႜဳီ။
(၂) ပ႑ိတာနဥၥ ေသ၀နာ = ပြမပံင္ဖက္ ဟုဲဟာဲကုပူဂုဪတႜပညာ။
(၃) ပူဇာစ ပူဇာေနယ်ာနံ = ကုညးမေထက္ကုဪ သၸပူဇၜဂွ္ ပြမဂြံသၸပူဇၜ။
(၄) ပတိရူပ ေဒသ၀ါေသာစ = ပြမဂြံသၸဒတၜ ဿဌာန္မဗဗြဲ သပၸါယ္ (ဌာန္မႏြံတၜကုဪ ရတ္ပိၿပကာ)။
(၅) ပုေဗၺစ ကတပုညတာ = ပြမဂြံစုိန္ဒွ္တၜ ပူဂုဪညးမေကင္ပတုဲ စရင္ဓ၀္ကုသုဪ။
(၆) အတၱသမာ ပဏိဓိ = ပြမဂြံသွ္ပတၜလ၀္ ဟကုဇကု ဗြဲမၵးရး။
(၇) ဗဟုႆစၥ = ပြမစုိန္ဒွ္တၜ ညးမႝဳံဂႜဳိင္မိင္ ဂႜဳိင္ညာတ္။
(၈) သိပၸ = ပြေလပ္တၜကြတ္ မပတံကြတ္တဲ မဟၞဲကုဪဒုဟ္။
(၉) ၀ိနေယာစ သုသိကၡိေတာ = ပြမမႝဳံကုဪေဒၢတ္ ေဒႜာံဗေတာန္ေလာဲသြာ။
(၁၀) သုဘာသိတ၀ါစာ = ပြမဟုီတၜ ဂလာန္မဆာဲ။
(၁၁) မာတာပိတု ဥပ႒ာန = ပြမေကႜာန္႓ိုတ္ လြှပရာ မိကုဪမ႓ါ။
(၁၂) ပုတၱဒါရႆသဂၤဟ = ပြမဂြံသင္႐ုိဟ္ ထံက္ပင္ ေကာန္ဇာတ္သမၻာ။
(၁၃) အနာကုလာစ ကမၼႏၱာ = ပြမေကႜာန္တၜ ကေမႜာန္ မစာ္စၬးနဴဘဲ။
(၁၄) ဒါနဥၥ = ပြမသႜးပြး ကုဪဒါန္။
(၁၅) ဓမၼစရိယဥၥ = ပြမဟေဂတ္တၜ ေဒၢတ္မၿပဲ။
(၁၆) ဉာတကာနဥၥ သဂၤေဟာ = ပြမင္မြဲ ထံက္ပင္သင္႐ုိဟ္ ေတႝာ၀္ဒေတာ၀္ ကေလာဒညာတ္။
(၁၇) အန၀ဇၨာနိ ကမၼာနိ = ပြမေကႜာန္တၜ ကေမႜာန္ဟၞဲကုဪဒုဟ္။
(၁၈) ပါပ အာရတိ = ပြမေ၀င္ပဲါနဴ ေကင္ကာသရာံပါပ္ နဴေသၝာဲေသၝာဲ။
(၁၉) ပါပ ၀ိရတိ = ပြမေ၀င္ပဲါနဴ ေကင္ကာသရာံပါပ္ ဗြဲေတၞင္။
(၂၀) မဇၨပါန သံယေမာ = ပြမေ၀င္ပဲါနဴ သုင္စ စႝဗ႟ဴ။
(၂၁) အပၸမာေဒါစ ဓေမၼသု = ပြမဟြံဂြံ၀ုိတ္ ဓ၀္သတိ ဿစရင္ဓ၀္ကုသုဪ။
(၂၂) ဂါရေ၀ါစ = ညးေထက္ကုဪဒုင္ ေ႐ွ္ေသွ္ရၜဂၜဂွ္ ပြမဂြံေ႐ွ္ေသွ္ရၜဂၜ။
(၂၃) နိ၀ါေတာစ = ပြမဖ်၀္လ၀္ မာန္မာန ဇကုဇကု။
(၂၄) သႏၱဳ႒ှစ = ပြမတ႐ုိပ္ကုဪစုိတ္ ေလာဲသြာ။
(၂၅) ကတညဳတ = ပြမတီဂုဏ္ ညးေကင္ပတုဲလ၀္ လတူဇကု။
(၂၆) ကာေလန ဓမၼႆ၀န = အခိင္ဗဗြဲ ဒးရးမၢး ပြမဂြံကလင္ ပင္မွိင္ ဓ၀္ညးသပၸ႐ုိဟ္။
(၂၇) ခႏၱှ = ပြမေအင္ဒုင္။
(၂၈) ေသာ၀စႆတာ = အေရ၀္ညးသပၸ႐ုိဟ္တံ ေဒႜာံဗေတာန္ဂွ္ ပြမဟေဂတ္ဗက္ ေလာဲသြာ။
(၂၉) သမဏာနဥၥ ဒႆန = ပြမဂြံဗုဪေလၝာ၀္ ခမှသင္။
(၃၀) ကာေလန ဓမၼသာကစၧာ = ဿအခိင္ကာလဗဗြဲမၢး ပြမဂြံဓ႐ုီ သှကႜှပ႐ူဓ၀္။
(၃၁) တေပါ = ပြမေဒၢတ္လၝတ္ ဓ၀္သှလ။
(၃၂) ၿဗဟၼစရိယ = ပြမဟေဂတ္ ေဒၢတ္လၝတ္မၿပဲ။
(၃၃) အရိယသစၥာန ဒႆန = ပြမဂြံတီညာတ္ေကတ္ ဓ၀္အရိယသစၥ မၿပဲ။
(၃၄) နိဗၺာန သစၧိကိရိယာ = ပြမဂြံသၸေဇႝာ၀္မတ္ ကုဪ နိဗၺာန္။
(၃၅) နကမၸတိ = ႓ုိန္ရဒးဇုီထဗတ္ကုဪ ေလာကဓ၀္ဒစာံကုီေလ၀္ စုိတ္ဟြံခ်ှဒရာင္။
(ေလာကဓ၀္ဒစာံမၢးဂွ္ - ဒယွ္တွ္၊ ဟြံဒယွ္တွ္၊ ဟုီထုိင္သး၊ ဟုီဂ႐ုိဟ္၊ လာဘ္သကာ၊ ေလင္ဒုိက္၊ တသုိက္၊ ဒဒုိက္)
(၃၆) အေသာက = ႓ုိန္ရဒးဇုီထဗတ္ကုဪ ေလာကဓ၀္ဒစာံကုီေလ၀္ ပြမဟၞဲကုဪ ဓ၀္စံင္တူ။
(၃၇) ၀ိရဇံ = ႓ုိန္ရဒးဇုီထဗတ္ကုဪ ေလာကဓ၀္ဒစာံကုီေလ၀္ ပြမဟၞဲကုဪ ကႜဳိက္ေလၝင္ကိေလသ။
(၃၈) ေခမံ = ႓ုိန္ရဒးဇုီထဗတ္ကုဪ ေလာကဓ၀္ဒစာံကုီေလ၀္ ပြမဟၞဲကုဪဘဲ။
ဣ၀ြံ မစုိန္ဒွ္တၜ ေဍာင္ဓ၀္မၝဳိလ္ (၃၈) ေရာင္။ ေကာန္ဂကူပုိယ္တံ သုီဖအုိတ္ ကုဪဂြံဍဳိက္ေပင္တၜကုဪ ဓ၀္မၝဳိလ္ မၿပဲ ၿပဲတုဲ ကုဪဒွ္တသုိက္စုိတ္ တသုိက္ကာယ သုီညးဖအုိတ္ညိ။
ဆက္မိတ္တပူတဗ၀္
သၞိင္မန္ဥကၠလာပ၊ ဥပါသကာတပူတဗ၀္ အာကၬဳိပ္တုဲ မြဲဟာန္ေကုာံ ခမှရသိ ခ႐ွ္ေကာန္ဂကူမန္ ညးရးဥကၠလာပဂမႜဳိင္ ေ၀င္သဘင္ ဗြဲမမိပ္ၿဇိပ္ရာင္ဆာဲတုဲ ဓာတ္ေသာ္ တႜှမႝဳံကုပုိန္က်ာ္ႀတဲ (၈) တႝဳင္ဂွ္ သႜဳင္စုတ္ လ၀္ ဒႝာဲဓာတ္က်ာ္ႀတဲတမႜာပိဇကု မတြံဂး က်ာ္ႀတဲ ကကုသန္၊ က်ာ္ႀတဲေကာဏဂုီ၊ က်ာ္ႀတဲကႆပ ဿဒုဪသိဂုတၱရ ဂွ္ရ။ နဴဂွ္တုဲ သၞိင္မန္အဆက္အဆက္ ဘုိင္ပေဠ၀္ ဗဂုဪလဟုဪတုဲ တၝဲဏအ္ ပုိယ္ေကာန္ဂကူမန္တံ ကလိဂြံဒုင္ယၞဳမၢး ဂကူၿပဲ၊ ဂကူသႜဳင္ ႏြံကႜဳင္ကုဪ၀င္ သၞိင္နန္ကၬဳိင္ဗတာင္ေရာင္ဂွ္ ညးတႜပညာ မႝဳံအေလံလၝတ္တၜ ဓ၀္ဍာံတအ္ ထုိင္သး အံသ၀္မံင္ေသဲေသဲရ။
