ပိဋကတ္ပိ

ေပႝာ၀္ကုဪဓ၀္ ပိဋကတ္ပိ မဒွ္တြဟ္ေဍာင္ဓ၀္ က်ာ္ႀတဲအုိတ္သုီတံဂွ္ ဓ၀္သဇုိင္လၝဳဪ ဇၞာပ္ေကာန္ဗုဒၶဘာသာ မေထက္ကုဪ ဒးတီလ၀္တအ္ဂွ္ မိက္ဂြံထမံက္ထ႟းကုဪရ။ ဓ၀္တအ္ဂွ္ .....

(၁) ဓ၀္သစၥပန္
(၂) ဓ၀္မဂၢင္ဒစာံ
(၃) ခႏၶမသုန္
(၄) လကၡဏယာန္ပိ
(၅) ဟၞဲကုဪညးမနိမိတ္ဗဒွ္ (No Creator God)
(၆) ပဋိစၥသမုပၸါဒ္
(၇) ပေရင္ကမ္
(၈) ပဋိသႏၶိဘ၀တၞိ (သံသာ)
(၉) ေဒၢတ္လၝတ္သှလ
(၁၀) နိဗၺာန္

ဓ၀္သစၥပန္မၢးဂွ္ ---
(၁) ဒုကၡသစၥ
(၂) သမုဒယသစၥ
(၃) နိေရာဓသစၥ
(၄) မဂၢသစၥ
ဒုကၡသစၥမၢးဂွ္ ..ပြမတီေကတ္ ဒဒုိက္ဍာံဍာံရ။ ဒဟုီဍန္ဍန္ ေဂႜံေဂႜံမၢး ပြမတီေကတ္ဒဒုိက္ မပတံ ဒဒုိက္ပြမဒး တန္ပဋိသႏၶိ၊ ဒဒုိက္ပြမဒးဗ်ဳ၊ ဒဒုိက္ပြမဒးယဲ၊ ဒဒုိက္ပြမဒးခ်ဳိတ္ရ။ တုဲပႜန္ ဒဒုိက္၀ြံ ေဍံကတုဪဒွ္ကႜဳင္ ပမတံ ပြမဒးပံင္ဖက္ ဟုဲဟာဲ ကု ညးမဟြံသၬဳိက္မႜဳိက္ေလ၀္ ဒဒုိက္ရ။ ပြမဒးျပးဆာဲ သာဲျခာနဴ ညးမသၬဳိက္ဆာန္ေလ၀္ ဒဒုိက္ရ။ အရာမႏြံပၞိက္ဂွ္ ဟြံကလိဂြံေလ၀္ ဒဒုိက္။ အရာဟၞဲပၞိက္ ပြမဒုင္ဂုိင္ေကတ္ေလ၀္ ဒဒုိက္။ ဒဒုိက္မပတံ ဘဲဒဏ္နာနာ၊ ပြမဂိသေက၀္ အလုံအုိတ္သုီတံဂွ္ ဒဒုိက္ဖအုိတ္ရ။ ပြမကလိဂြံ ခႏၶမသုန္၀ြံေလ၀္ ဒဒုိက္ေရာင္။


သမုဒယသစၥမၢးဂွ္ ... ဟုိတ္မေလပ္ ကတုဪဗဒွ္ကုဪ ဒဒုိက္ေရာင္။ ဒဒုိက္အတုိင္ဟုီကႜဳင္လ၀္ အုိတ္သုီတံဂွ္ `ဟုိတ္´ေဍံ မမိက္ဂံြသၢး။ ပုိယ္ဂြံဒး ကတုဪဒွ္မံင္ဒဒုိက္၀ြံဂွ္ ဟုိတ္ေဍံဒးႏြံေရာင္။ ဟုိတ္ေဍံဂွ္ မုေရာ? ယ၀္သၞာန္မၢး `တဏွာ´ ေရာင္။ ဿသမုဒယသစၥ၀ြံ ပၚလ၀္တဏွာ ပိကဆံင္ မတြံဂး `ကာမတဏွာ=ပြမေထႝန္စပ္ မက္ဂႜက္ ဿအာ႐ုီကာမဂုန္၊ ဘ၀တဏွာ= ပြမေထႝန္စပ္ မက္ဂႜက္ဿဘ၀ ႀကက္ကတုဪဒွ္တၞိ မတႝီလုပ္လၞိဟ္ နကုဪသႆတဒိ႒ိ၊ ၀ိဘ၀တဏွာ= ပြမေစာဲလာံ ေထႝန္စပ္ဿဘ၀ မပုိတ္သကုတ္ မတႝီလၞိဟ္ နကုဪဥေစၧဒဒိ႒ိ။ ဍန္ဍန္ေဂႜံေဂႜံေတွ္ တဏွာမၢးဂွ္ ပြေထႝန္စပ္ မက္ဂႜက္ ဿအာ႐ုီ။ ဒဒွ္ရ ဒဒုိက္ေဏာင္ဂွ္ ပုိယ္ဟံြတီတုဲ ညးမေျဂာပ္ဗဒန္လ၀္ဂွ္ `အ၀ိဇၨာ´။ အ၀ိဇၨာမၢးဂွ္ ဂႜဳဓုီ ဓလုီဖဍဳိက္ ေျဂာပ္ဗဒန္ေရာင္။ ဟုိတ္နဴ`အ၀ိဇၨာ ကုဪ တဏွာ´ တမ္သံသာ႓ါဏံဂွ္တုဲ ပုိယ္ကလိဂြံ ခႏၶမသုန္။ နဴစကလိဂြံ ခႏၶမသုန္ဏံဂွ္ ဒဒုိက္ထမံက္ထ႟းလ၀္ လတူေတံ မပတံ ဒဒုိက္ပြမဒးဗ်ဳတံဂွ္ ကတုဪဒွ္ကႜဳင္ေရာင္။

နိေရာဓသစၥမၢးဂွ္ ပြမတိတ္ဗႜးနဴ ဒဒုိက္အလုံအုိတ္သုီ မတြံဂး `နိဗၺာန္´။ ဂံြတိတ္ဗႜးနဴ ဒဒုိက္အလုံအုိတ္သုီမာန္ဂွ္ ဂႜံင္တရၜမဒွ္ဟုိတ္ ေဒၢတ္လၝတ္တံဂွ္ သဒးႏြံေရာင္။ ဂႜံင္တရၜဂြံစုိပ္ နိဗၺာန္ မဒွ္ဌာန္ တိတ္ဗႜးနဴဒဒုိက္အလုံအုိတ္သုီ၀ြံ ဣလုဪေရာ သၞာန္မၢး. ပုိယ္ဒးထ႟း `မဂၢသစၥ´ ေရာင္။

မဂၢသစၥမၢးဂွ္ မဒွ္ဂႜံင္တရၜ ေဒၢတ္လၝတ္ သြက္ဂြံတိတ္ဗႜးနဴ ဒဒုိက္အလုံအုိတ္သုီတုဲ မဒွ္ဂႜံင္တရၜ သြက္ဂြံအာစုိပ္ နိဗၺာန္။ ဂႜံင္တရၜမဂၢသစၥဂွ္ ဣလုဪေရာ? ဂႜံင္တရၜမဂၢသစၥ၀ြံ မစုိန္ဒွ္တၜ ေဍာင္ဓ၀္မဂၢင္ဒစာံေရာင္။

ေဍာင္ဓ၀္မဂၢင္ဒစာံမၢးဂွ္.....
(၁) သမၼာဒိ႒ိ = လညာတ္၊ ေကြတ္ဒးရး၊ ပြမတီဒးရး။
(၂) သမၼာသကၤပၸ = ကသပ္ဒးရး။
(၃) သမၼ၀ါစာ = လဟုီဒးရး။
(၄) သမၼာကမၼႏၱ = ကေမႜာန္ဒးရး။
(၅) သမၼာအာဇှ၀ = ဂယုိင္လမ်ဳီဒးရး။
(၆) သမၼာ၀ါယာမ = ပတိတ္ျဇဟတ္ လြှပရာဒးရး။
(၇) သမၼာသတိ = ပြမဂြံသတိမဒးရး။
(၈) သမၼာသမာဓိ = ပြမမႝဳံကုဪသမာဓိ မးဒးရး။

ေပႝာ၀္ကုဪ ေဍာင္ဓ၀္မဂၢင္ဒစာံ၀ြံ ပၚဗြဲသှလ၊ သမာဓိ၊ ပညာမၢး ....
(၃)သမၼာ၀ါစာ၊ (၄)သမၼာကမၼႏၱ၊ (၅)သမၼာအာဇှ၀ ပိျပကာ၀ြံ တႝီလုပ္လၞိဟ္ ဿသှလ။
(၆)သမၼာ၀ါယာမ၊ (၇)သမၼာသတိ၊ (၈)သမၼာသမာဓိ ပိျပကာ၀ြံ တႝီလုပ္လၞိဟ္ ဿသမာဓိ။
(၁)သမၼာဒိ႒ိ၊ (၂)သမၼာသကၤပၸ ႓ါျပကာ၀ြံ တႝီလုပ္လၞိဟ္ ဿပညာ။

သမၼာဒိ႒ိမၢးဂွ္ ပြမဂုိင္ေကတ္ လညာတ္ေကြတ္ဒးဒးရးရး။ လညာတ္ဒးရးမၢးဂွ္ ပြမတီကႜဳိဟ္ခႜင္ေကတ္ နကုဪမတ္ညာဏ္ပညာ ပြမပၚပဲါ ခုိဟ္ / ပေရံ ႓ါျပကာမာန္။ ပြမတီေကတ္ စုဪကုဪ ဓ၀္သစၥပန္ ေကုာံ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱ။

သမၼာသကၤပၸမၢးဂွ္ ပြမႝဳံကုဪ ကသပ္စုိတ္ ဒးဒးရးရး။ သမၼာသကၤပၸ၀ြံ တိတ္ဒွ္ပိဂကူ မတြံဂး - (၁)ေနကၡမၼသကၤပၸ= ကသပ္ဒးဒးရးရး ပြမသႜးလသာေကႜံ သၝိဌာန္တုဲ ပြမပတိတ္ျဇဟတ္ကုဪဓ၀္ ညံင္ဂြံကလိဂြံ ဇ်ာန္မဂ္ဖုဪ၊ ကသပ္အကုသုဪ တအ္ဂွ္ ပဲါေကႜံတုဲ ပြမဂုိင္ေကတ္ ကသပ္ကုသုဪ ဒးဒးရးရး၊ (၂)အဗ်ာပါဒသကၤပၸ= ပြမစြံစုိတ္ ေမတၱာ လတူသတ္တအ္ အလုံအုိတ္သုီ၊ (၃)အဟႎသသကၤပၸ= ပြမဟြံပၬဳဪပၬဳိက္ ပ်ဲပ်ာံသတ္တအ္၊ ပြမခ်ပ္ကသပ္ ညံင္သတ္တအ္ ဂြံတိတ္ဗႜးနဴ ဒဒုိက္။

သမၼာ၀ါစာမၢးဂွ္ ပြမဟုီဂလာန္ဒးရး။ ဟုီဂလာန္ဒးရးမၢး ပြမေ၀င္ပဲါနဴ (၁)မုသာ၀ါဒ= ပြမဟုီဂလာန္ လီဠာန္စႝာဲ၊ (၂)ဖ႐ုသ၀ါစာ= ပြမဟုီဂလာန္ ႀကံင္မၝဳိဟ္ ခက္ကေတာ၀္ညးသအာင္၊ (၃)ပိသုဏ၀ါစာ=ပြမဟုီဂလာန္ ထပက္အႀကာ ဟုီပ်ဳတ္ညးသအာင္၊ (၄)သမၼပၹလာပ= ပြမဟုီဂလာန္ဟၞဲကုဪဖုဪ။ ဣ၀ြံသဒးေ၀င္ပဲါတုဲ ပြမသဒးဟုီ ဂလာန္ ဗြဲမဍာံျပ၊ ဂလာန္မဍဳိန္ေဍာတ္ ဇိပ္ဂႜိပ္ေရာင္။

သမၼာကမၼႏၱမၢးဂွ္ ပြမေ၀င္ပဲါနဴ ကာယဒုစ႐ုိတ္ ပိျပကာ မတြံဂး (၁)ပါဏာတိပါတ= ပြမဂစိုတ္ ေကုာံ ပ်ဲပ်ာံသတ္တအ္၊ (၂)အဒိႏၷာဒါန= ပြမဂုိင္ကႜတ္ေကတ္ ျဒပ္တႜေဍံ ဟြံကုဪနကုဪကာယ၊ပါင္၊စုိတ္၊ (၃)ကာေမသုမိစၧာစာရ= ပြၿဂဳိဟ္ပလုီေကာန္သမၻာ ညးသအာင္။ ဣ၀ြံ သဒးေ၀င္ပဲါတုဲ ပြသဒးမႝဳံေမတၱာစုိတ္ လတူသတ္တအ္ အလုံအုိတ္သုီ၊ ပြမသၸအဲပရဲ လတူပုိန္ျဒပ္ညးသအာင္၊ ပြမဒးမင္မြဲ ေဒၢတ္လၝတ္ ဓ၀္သှလေရာင္။

သမၼာအာဇှ၀ ပြမဂယိုင္လမ်ဳီ ဗြဲမဒးရးမၢးဂွ္ ဟုီေဂႜံေဂႜံေတွ္ ပြမေ၀င္ပဲါနဴ ေကင္ကာဗႝိက္ မသုန္သာ္တုဲ ဂယုိင္လမ်ဳီေရာင္။ ေကင္ကာဗႝိက္ ဟဂပ္ဂ၀္ မသုန္သာ္မၢးဂွ္ (၁)ပြမကူသြံရာန္မႝိဟ္၊ (၂)ပြမကူသြံရာန္ ဖ်ဳန္၊ (၃)ပြမကူသြံရာန္ လြဟ္လက္နက္၊ (၄)ပြမကူသြံရာန္ စႝ၀ိ၀ိင္ မပတံအရက္သုရာ၊ (၅)ပြမကူသြံရာန္ ဂ်ိ။ မသုန္သာ္၀ြံ သဒးေ၀င္တုဲ ပြမဂယုိင္လမ်ဳိေရာင္။ ေ၀င္ပဲါနဴ ဗႝိက္မသုန္သာ္၀ြံတုဲ ပြမဂယိုင္လမ်ဳီမၢးဂွ္ ဒွ္သြက္ပူဂုဪ ပုထုဇန္ ေသၢာံမင္မြဲ ဿဘ၀သၝိကၞိန္ အိန္ထံင္ေရာင္။

သမၼာ၀ါယာမ ပြမပတိတ္ျဇဟတ္ လြှပရာဗြဲမဒးရးမၢးဂွ္ (၁)ဓ၀္အကုသုဪ မကတုဪဒွ္လ၀္တုဲတအ္ဂွ္ တႝဟ္နဂြံအုိတ္အာ ပြမဒးသၸလြှပရာ၊ (၂)ဓ၀္အကုသုဪ ဟြံကတုဪဒွ္ကႜဳင္ဏီတအ္ဂွ္ ညံင္ဟြံကတုဪဒွ္ကႜဳင္၊ ညံင္ကတုဪဒွ္ဂြဳိအ္မာန္ဂွ္ ပြမဒးပတိတ္ျဇဟတ္ လြှပရာ၊ (၃)ဓ၀္ကုသုဪ ဟြံကတုဪဒွ္ကႜဳင္ဏီ ညံင္ဂြံကတုဪဒွ္ကႜဳင္ ပြမဒးပတိတ္ ျဇဟတ္လြှပရာ၊ (၄)ဓ၀္ကုသုဪ ကတုဪဒွ္မံင္တုဲတုဲတအ္ဂွ္ ညံင္ဂြံေဇႝာ္ေမာ၀္တုိန္အာ ပြမဒးပတိတ္ျဇဟတ္ လြှပရာ။

သမၼာသတိမၢးဂွ္ ပြမမႝဳံကုဪဓ၀္သတိ ပြမဟြံဂြံ၀ိ၀ိင္ ဟုိတ္မာဲ ဿမပတံစရင္ဓ၀္ ကုသုဪတအ္ေရာင္။ ဇၞာပ္ဇၞာပ္ပုိယ္ေကႜာန္၊ ဇၞာပ္ဇၞာပ္ပုိယ္ဟုီ သဒးႏြံကုဪ ဓ၀္သတိလၞဳိန္ ညံင္ဂြဳိအ္တႝီလုပ္လၞိဟ္ ဿပြသရာံပါပ္။ တုဲပႜန္- ပြမေဇႝာ္ပၞ၀္ သတိပဌာန္ပန္ မတြံဂး -- ကာယာနဳပႆနာ သတိပဌာန္၊ ေ၀ဒနာနဳပႆနာ သတိပဌာန္၊ စိတၱာနဳပႆနာ သတိပဌာန္၊ ဓမၼာနဳပႆနာ သတိပဌာန္။

သမၼာသမာဓိ ပြမမႝဳံကုဪသမာဓိ ဗြဲမဒးရးမၢးဂွ္ ပုိယ္ေဇႝာ္ပၞ၀္ဓ၀္တုဲ ပုိယ္ကလိဂြံ သမာဓိဗြဲမဒးရး မာန္ရ။ အတုိင္သမာဓိ ပုိယ္ကလိဂြံ နဴပြမေဇႝာ္ပၞ၀္ဓ၀္ဂွ္ ပုိယ္ဂုိင္စၞတ္သမၱီလ၀္ ဗြဲမဒးရးတုဲ ေဇႝာ္ပၞ၀္တုိန္အာ စုဪကုဪအာစုိပ္ ဒဒွ္ဘ၀အရှေရာင္။

ဣ၀ြံ ဓ၀္မဂၢင္ဒစာံ ထမံက္ထ႟းကုဪ ဗြဲဍန္ဍန္ေရာင္။ သၸပတံနဴ သမၼာဒိ႒ိ စုဪကုဪစုိပ္ သမၼာသမာဓိ၀ြံ မြဲကုဪမြဲ ဆက္စပ္မံင္ ေရင္သကအ္ေရာင္။ ဿဓ၀္မဂၢင္ဒစာံ၀ြံ ပုိယ္ေဒၢတ္လၝတ္ စမ္ရံင္ေတွ္ ဿဘ၀ဂတမတ္ ဿပြှပြဴပုိယ္ေလ၀္ ႏြံဒတုဲဖုဪမဂႜဳိင္။ ဥပမာ- ဿဂေကာံမႝိဟ္ ပြှပြဴပုိယ္ေတွ္ မပတံ ဟုီဂလာန္ဍာတ္ေႀကာံ၊ ေကႜာန္ကေမႜာန္ဒးရး၊ ဂယိုင္လမ်ဳီဒးရး တအ္ဂွ္ ဇၞာပ္ညးမသၸဒတၜ ဇေရင္ပြှပြဴ ဂေကာံမႝိဟ္တအ္ ဒတုဲဖုဪႏြံ ဂတမတ္ေရာင္။
႓ုိတ္ဂြံအခိင္ေတွ္ ဓ၀္စပ္ကုဪ ပေရာသဇုိင္ ဗုဒၶဘာသာတအ္ဂွ္ ဆက္ထမံက္ကုဪပႜန္ေရာင္။

ေကာန္ဂကူပုိယ္ ကုဪဂြံကႜဳိဟ္ခႜင္တီေကတ္ ခုိဟ္ / ပေရံ ႓ါျပကာေလပ္တုဲ ကုဪဒွ္တသုိက္အုိတ္ညိ။